Αναζητώντας το αυτονόητο, Μέρος 2ο: Νόμοι, ανομία και παραβατικότητα (συνέχεια)

Συνεχίζοντας την ενότητα αυτή που κάνει μια περιήγηση στα όσα θαυμαστά συμβαίνουν στη χώρα μας και έχοντας εξετάσει σε ποιο βαθμό η υπέρμετρη νομοθέτηση, αλλά και αρκετοί νόμοι συμβάλλουν στην ανομία, θα δούμε πώς άλλοι υποβαθμίζουν σοβαρές κατ’ ουσίαν εγκληματικές ενέργειες, κατατάσσοντας αυτές εμμέσως, πλην σαφώς στην κατηγορία των πλημμελημάτων, αλλά και πώς σοβαρές πράξεις που έχουν τραγικές συνέπειες για την ίδια τη ζωή εκατοντάδων χιλιάδων συνανθρώπων μας τις υποβαθμίζουμε με περισσή αφέλεια σ’ αυτό που βιώνουμε καθημερινά και απλώς το ονομάζουμε παραβατικότητα.

Θα δούμε λοιπόν πώς η αντιμετώπιση με τρόπο σχεδόν ανώδυνο, τουλάχιστον μέχρι πρότινος, εγκληματικών, με όλη τη σημασία της λέξης, οδηγικών και άλλων συμπεριφορών, θεωρώντας αυτές απλώς ως παραβατικές, αλλά και η έλλειψη ουσιαστικής αστυνόμευσης, με αρμόδιο προσωπικό ή ηλεκτρονικά μέσα, αδιάφορο, οδήγησε στο να θρηνούμε, χρόνια τώρα, στους κάθε λογής και κατηγορίας δρόμους μας απίστευτες εκατόμβες θυμάτων.

Θα διερευνήσουμε όμως και ένα φλέγον στην κυριολεξία ζήτημα, ποια είναι δηλαδή στην πραγματικότητα η γενεσιουργός αιτία για τις καταστροφικές πυρκαγιές που καίνε κάθε χρόνο τα δάση μας και ποιοι είναι πραγματικά οι υπεύθυνοι, χωρίς να παραλείψουμε βέβαια να αναφερθούμε και στον ρόλο που παίζει η μεγάλη, απίστευτη πολλές φορές, καθυστέρηση απονομής δικαιοσύνης στην αντιμετώπιση των παραπάνω φαινομένων αυτών, καθυστέρηση που ουσιαστικά ακυρώνει σε μεγάλο βαθμό την απονομή της!

Βασικές έννοιες

Θεωρούμε όμως σκόπιμο, προτού προχωρήσουμε στη διερεύνηση των παραπάνω θεμάτων, να παραθέσουμε τους ορισμούς σχετικά με ορισμένες έννοιες που θα συναντήσουμε, ώστε να γίνει πλήρως αντιληπτό τι ακριβώς σημαίνουν, αλλά και ποια είναι η βαρύτητα ορισμένων εξ αυτών από πλευράς της επιβαλλόμενης ποινής.

·    Έγκλημα, κατά τον ορισμό του Ποινικού Κώδικα, είναι "πράξη άδικη (αντιτιθέμενη στο νόμο) και καταλογιστή (ασύγγνωστη, δηλαδή δεν συγχωρείται) στο δράστη της, η οποία τιμωρείται από τον νόμο". Τα εγκλήματα ανάλογα με τη βαρύτητα της ποινής διακρίνονται σε κακουργήματα, πλημμελήματα και σε πταίσματα.

·    Ως κακούργημα χαρακτηρίζεται το έγκλημα εκείνο που τιμωρείται από τον νόμο με ποινή κάθειρξης τουλάχιστον πέντε ετών, υπενθυμίζοντας εδώ ότι η φυλάκιση στα κακουργήματα ονομάζεται κάθειρξη.

·    Ως πλημμέλημα χαρακτηρίζεται το έγκλημα εκείνο που τιμωρείται από τον νόμο, όπως ήδη έχουμε αναφέρει στο πρώτο μέρος της ενότητας αυτής, με ποινή φυλάκισης που διαρκεί από δέκα ημέρες έως πέντε έτη.

·    Ως πταίσμα χαρακτηρίζεται το έγκλημα εκείνο για το οποίο ο νόμος προβλέπει ως ποινή την κράτηση ή την επιβολή προστίμου. Η διάρκεια της κράτησης κυμαίνεται από μία ημέρα ως έναν μήνα, εκτός αν κατά περίπτωση ο νόμος ορίζει διαφορετικά (ύπαρξη δόλου).

·    Αμέλεια τέλος είναι η απροσεξία ή απερισκεψία σύμφωνα με το Δίκαιο. Ενεργεί από αμέλεια όποιος μπορούσε ή όφειλε να προβλέψει το αποτέλεσμα της πράξης του και παρ' όλα αυτά τέλεσε την πράξη.

Τελικά, και η «παραβατικότητα» είναι εγκληματική πράξη!

Εάν μας ζητήσουν να αναφέρουμε παραβατικές συμπεριφορές, ο νους μας μπορεί να πάει, αν ζούμε σε μεγάλες πόλεις, εύκολα στα διάφορα graffiti (μουτζούρες είναι τα περισσότερα), στα ανόητα συνθήματα και στα διάφορα άλλα που επίδοξοι νεαροί Picasso, ποδοσφαιρόφιλοι, πολέμιοι του συστήματος και κάθε λογής «παραβατικοί» δεν έχουν αφήσει τίποτα, μα τίποτα ακάλυπτο, έχοντας κυριολεκτικά γεμίσει τα πάντα, ενώ παράλληλα θα πάει σίγουρα και σ’ όλους αυτούς που παρκάρουν το αυτοκίνητο τους όπου να ‘ναι, αρκεί να υπάρχει κάποιος διαθέσιμος χώρος.

Στη περίπτωση τώρα που μόλις έχουμε γυρίσει από διακοπές, θα θυμηθούμε σίγουρα τις καφετέριες, κυρίως όμως τους νεαρούς με τις πειραγμένες εξατμίσεις στα «μηχανάκια» τους που, με την ανοχή σε πολλά μέρη, τουριστικά μάλιστα, και της ανύπαρκτης λόγω περικοπών αστυνομίας, δεν μας άφηναν να ησυχάσουμε λίγο, ούτε αργά τα μεσάνυχτα (ποιες ώρες κοινής ησυχίας και άλλες τέτοιες αηδίες), για να επιδείξουν τάχα ότι κάπως και αυτοί υπάρχουν, μιας και διαφορετικά, με ευθύνη βέβαια της οικογένειας και του σχολείου που δεν έδωσαν ή δεν μπόρεσαν να τους δώσουν κάτι ουσιαστικό για την ύπαρξη τους, είναι ανύπαρκτοι.

Θα θυμηθούμε τέλος πάντων και πολλά άλλα, όπως ότι το κράνος το φοράνε μόνο σε… πολεμικές ταινίες και ότι οι πινακίδες με τα όρια ταχύτητας είναι απλώς… διαφημιστικές, κάποια όμως θα τα θυμηθούμε υποχρεωτικά, αφού η εφορία επιμένει μεν να μας ζητά με τον ένα ή άλλο τρόπο αποδείξεις εξόδων, αυτές όμως στους παραθεριστικούς τόπους είναι, συνήθως, ένα είδος υπό «εξαφάνιση»!

Για να ανατρέξουμε όμως στον ορισμό της «παραβατικότητας», σύμφωνα τουλάχιστον με τα όσα αναφέρονται στα βιβλία που διδάσκονται τα παιδιά μας στην Γ’Λυκείου, για να δούμε πώς αυτή ορίζεται και τι αυτά μαθαίνουν.

«Παραβατικότητα» είναι μια μορφή αποκλίνουσας συμπεριφοράς του ατόμου, διακρίνεται όμως από τον όρο «εγκληματικότητα» γιατί με τον όρο «παραβατικότητα» αναφερόμαστε κυρίως σε πράξεις που δεν αξιολογούνται ως ιδιαίτερα σοβαρές(;) για το σύνολο της κοινωνίας (π.χ. παραβάσεις Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας, μικροκλοπές, γκράφιτι σε δημόσια και ιδιωτικά κτίρια χωρίς άδεια).

Προχωρώντας μάλιστα παρακάτω ο ορισμός αυτός αναφέρει ότι:

«Η διάκριση αυτή γίνεται και για την προστασία ευάλωτων κοινωνικών ομάδων, όπως είναι οι ανήλικοι παραβάτες, ώστε να αποφεύγεται ο στιγματισμός ενός νέου ως εγκληματία …».

Γεννάται όμως το εξής σοβαρό ερώτημα: η δικαιολογία αυτή, ότι δηλαδή η διάκριση γίνεται για να αποφεύγεται ο στιγματισμός ενός νέου ως εγκληματία, αν και σωστή¹, αρκεί για να θεωρούμε, και μάλιστα να διδάσκεται, ότι κι όλες αυτές οι παραβάσεις, που γίνονται όμως κι από ενηλίκους, δεν είναι ιδιαίτερα σοβαρές για το σύνολο της κοινωνίας και ότι τελικά δεν αποτελούν εγκληματικές πράξεις;

Κατ’ αρχάς, στον ορισμό αυτό βλέπουμε, πέρα από το εάν οι πράξεις αυτές αξιολογούνται πραγματικά ως σοβαρές ή όχι, μια αντίφαση σχετικά με τα όσα έχουμε αναφέρει παραπάνω, αφού, ακόμα κι αν γι’ αυτές επιβάλλεται ως ποινή χρηματικό πρόστιμο, θεωρούνται δηλαδή πταίσματα, υπάγονται στην κατηγορία των εγκλημάτων, είναι δηλαδή, και σωστά, τυπικά εγκληματικές ενέργειες.

Πέρα όμως από το τυπικό του θέματος, ουσιαστική απάντηση στο ερώτημα αυτό μπορεί να πάρουμε εξετάζοντας σε ό,τι ακολουθεί πιο αναλυτικά τις συνέπειες πράξεων που κατά τον ορισμό της «παραβατικότητας» δεν είναι σοβαρές και αποτελούν μόνο απλές παραβάσεις, δηλαδή εκείνες του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας.

Τροχαίες παραβάσεις, μια «παραβατικότητα» με… χιλιάδες θύματα

Ίσως θεωρούμε ότι επικίνδυνες παραβάσεις που προκαλούν θανατηφόρα δυστυχήματα είναι μόνον κάποιες, όπως η κατανάλωση οινοπνευματωδών ποτών, η υπερβολική, πέραν του επιτρεπομένου ορίου, ταχύτητα, το αντικανονικό προσπέρασμα, εκείνο δηλαδή που πραγματοποιείται, παρότι υπάρχει μονή ή και διπλή συνεχής διαχωριστική διαγράμμιση επί της οδού, με αποκορύφωμα βέβαια εκείνο που γίνεται και πάνω σε στροφή χωρίς ορατότητα(!), αλλά και κάποιες ακόμη.

Είναι όμως και άλλες που ενώ, ίσως, τις θεωρούμε δευτερεύουσες είναι εξίσου επικίνδυνες και θανατηφόρες. Ως τέτοιες είναι, για να αναφέρουμε τις πιο συνηθισμένες:

α) Η μη χρήση ζώνης ασφαλείας, εμπρός και πίσω, από τους επιβαίνοντες στα αυτοκίνητα καθώς και κράνους από τους οδηγούς και συνεπιβάτες στα δίκυκλα, μηχανοκίνητα και μη.

β) Η χρήση κινητού τηλεφώνου κατά την ώρα οδήγησης.

γ) Η ελλιπής ή παντελής έλλειψη συντήρησης μερών των οχημάτων που είναι ζωτικά για την ασφάλεια (ελαστικά, φρένα, σύστημα οδήγησης και ανάρτησης καθώς και φώτα).

δ) Η αναγραφή και επικόλληση, ό,τι και αν είναι αυτό, πάνω σε πινακίδες κυκλοφορίας, αλλά βέβαια και η καταστροφή τους.

Οι παραβάσεις αυτές δεν είναι απλώς παραβατικές ενέργειες, όπως θέλει ο ορισμός της παραβατικότητας, είναι ανεπιφύλακτα εγκληματικές και μάλιστα σοβαρές, διότι γίνονται από άτομα που έχουν πλήρη συνείδηση αυτού που κάνουν ή πρόκειται να κάνουν και αποτελούν αιτία τραυματισμού ή θανάτου όχι μόνο για τον ίδιο τον οδηγό του οχήματος, αλλά και για τους συνεπιβαίνοντες και ακόμα χειρότερα για τους ανυποψίαστους πεζούς ή οδηγούς και επιβάτες άλλων αυτοκινήτων.

Είναι τελικά ενέργειες που, πέρα από την οδύνη που προκαλούν, πέρα από την οικονομική επιβάρυνση του κράτους, αλλά και εκείνη, πολλές φορές μακρόχρονη και δυσβάστακτη, των οικογενειών που πλήττονται, στρέφονται τελικά εναντίον και αυτής της ίδιας της κοινωνίας, ως συνόλου ατόμων που θεωρητικά πρέπει να συμβιώνουν οργανωμένα και με βάση κανόνες.

Χαρακτηριστικά για το θέμα αυτό είναι τα στοιχεία που ανέφερε σε συνέντευξη του στο Αθηναϊκό και Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο οδηγός, παλαιότερα, αγώνων αυτοκινήτου Τάσος Μαρκουίζος, γνωστός κι ως Ιαβέρης, στοιχεία τόσο απίστευτα που θα έπρεπε να σημάνουν συναγερμό, να υπενθυμίζονται καθημερινά, παντού και με κάθε μέσον και να κινητοποιήσουν όλους τους αρμόδιους και συναρμόδιους φορείς, θέτοντας το ζήτημα αυτό όχι μόνο ψηλά, αλλά πρώτο στις προτεραιότητες τους. Συγκεκριμένα ανέφερε:

«Τα τελευταία 50 χρόνια στην Ελλάδα έχουμε 120.000 νεκρούς από τροχαία δυστυχήματα, 350.000 ανάπηρους και 2 εκατομμύρια τραυματίες. Είναι πραγματική γενοκτονία, αφανισμός της ελληνικής φυλής χωρίς τέλος»!!!

Σωστά λοιπόν ο νέος Ποινικός Κώδικας προβλέπει μεγάλες αλλαγές και στον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας (ΚΟΚ), εισάγοντας πλέον, πέραν των χρηματικών προστίμων για τις παραβάσεις αυτές, την αφαίρεση της άδειας κυκλοφορίας του οχήματος καθώς και της άδειας οδήγησης (point system) που προέβλεπε απλώς ο προηγούμενος, και ποινές που εκτείνονται από φυλάκιση 1 έτους έως κάθειρξη 10 ετών, ακόμα δε και ισόβια, εάν προκληθεί ο θάνατος μεγάλου αριθμού ανθρώπων, θεωρώντας δηλαδή πλέον τις παραβάσεις αυτές ως σοβαρές εγκληματικές πράξεις και ως τέτοιες οι ποινές που προβλέπει είναι μέσα στα πλαίσια αυτών που χαρακτηρίζονται ανάλογα, δηλαδή ως πλημμελήματα και κακουργήματα!

Απομένει λοιπόν να δούμε τόσο την εφαρμογή του Νέου αυτού ΚΟΚ όσο και κατά πόσο θα επιβάλλονται οι προβλεπόμενες ποινές, και βέβαια, το κυριότερο, το κατά πόσο αυτές θα εκτίονται (Νόμος Παρασκευόπουλου γαρ!)

Τα όμορφα δάση, όμορφα καίγονται… από αμέλεια

Παλαιότερα, σύμφωνα με μαρτυρίες, η Ελλάδα ήταν μία χώρα που μεγάλο μέρος της καλυπτόταν από δάση. Τώρα, όμως, αν και σημαντικό μέρος των δασών διατηρείται ακόμη, λόγω κυρίως της ύπαρξης των μεγάλων οροσειρών που τη διατρέχουν κεντρικά και στα βόρεια σύνορα, οι σημερινοί της κάτοικοι, θεωρώντας ότι οι κατάσταση αυτή είναι «υπερβολική», βάλθηκαν να τη διορθώσουν!

Έτσι, πέρα από την άναρχη εξάπλωση των πόλεων, όπου πρέπει να είσαι πολύ τυχερός για να βρεις ένα αλσύλλιο, μιας και η αξία των δέντρων, προς το παρόν βέβαια, δεν μπορεί να συγκριθεί με την αξία ενός οικοπέδου, πέρα από την προοδευτική ερημοποίηση της υπαίθρου με την εντατική καλλιέργεια της γης και την ανεξέλεγκτη βόσκηση, πέρα από την εκτεταμένη ξηρασία που λόγω κλιματικής αλλαγής κάνει όλο και πιο συχνά την εμφάνισή της, έχουμε και κάποιους «αφελείς» που όλο και βάζουν από «αμέλεια» κάποια φωτίτσα, παρά τις επανειλημμένες προειδοποίησης της Υπηρεσίας Πολιτικής Προστασίας περί του αντιθέτου.

Οι «αφελείς» όμως αυτοί φαίνεται ότι δεν είναι τελικά και τόσο αφελείς, αφού γνωρίζουν πολύ καλά, όπως ή εμπειρία έχει αποδείξει άλλωστε, ότι στις καμένες εκτάσεις, παρά τις περί αντιθέτου διαβεβαιώσεις των αρμοδίων ότι αυτές δεν θα αλλάξουν χαρακτήρα, αφού περάσει κάποιος καιρός και ξεχαστεί η καταστροφή, θα εμφανιστούν, δειλά - δειλά στην αρχή, κάποιες μικρές εξοχικές κατοικίες μαζί συνήθως με κάποιο εκκλησάκι, απαραίτητο για να κάνουν οι άνθρωποι αυτοί, ως «καλοί χριστιανοί», τον… σταυρό τους και να προφυλάσσει ο Χριστός και η Παναγία το αυθαίρετο τους από κατεδάφιση. Οι κατοικίες βέβαια αυτές γίνονται αργότερα βιλάρες, για να ξεφυτρώνουν τελικά, κατά τρόπο προκλητικό, και ολόκληροι οικισμοί.

Δεν πρέπει όμως να ξεχνάμε και τις περιπτώσεις που οι καμένες εκτάσεις γίνονται αγροκτήματα και βοσκότοποι εκείνων που τάχα δεν είχαν κανένα τέτοιο σκοπό και απλώς από αμέλειά τους «μπήκε» η φωτιά!

Βέβαια, εξαιρώντας τις πυρκαγιές εκείνες που αποδίδονται καθαρά σε τυχαίο παράγοντα (αλήθεια ποιο είναι το ποσοστό τους επί του συνόλου;), έχουμε κι αυτές που προκαλούνται απ’ όλους εκείνους που, αδιαφορώντας για τις επιπτώσεις που έχει η πράξη τους (γιατί άλλωστε;), πετούν τα αναμμένα τσιγάρα τους από το αυτοκίνητο, ενώ στο έργο εκδήλωσης των πυρκαγιών υπάρχει και η… αμέριστη «συμπαράσταση» πολλών δημοτικών και περιφερειακών αρχών, που με διάφορες δικαιολογίες δεν καθαρίζουν τα ρείθρα των δρόμων και δεν μεριμνούν για την υγειονομική τουλάχιστον ταφή των απορριμμάτων τους, προτιμώντας την εύκολη λύση των επιφανειακών χωματερών.

Έχουμε τέλος, για να μη το ξεχνάμε, και τη ΔΕΔΗΕ που έχει κι αυτή το μερίδιο ευθύνης της, αφού στα καθήκοντα της δεν είναι βέβαια μόνο η διανομή του ρεύματος, αλλά και η λήψη μέτρων για τον καθαρισμό των μονωτήρων στους πυλώνες και μετασχηματιστές υψηλής τάσης καθώς και των χώρων κάτω απ’ αυτούς.

Αυτοί όμως που καίνε από «αμέλεια» ή σκόπιμα τα δάση έχουν κατά περίεργο τρόπο το χάδι του νόμου, αφού ακόμα και αυτοί που συλλαμβάνονται ως εμπρηστές κάπως γίνεται και «πέφτουν» τελικά στα μαλακά!

Για να καταλάβουμε πώς αυτό συμβαίνει, ας δούμε μόνο τι καθόριζε ο προηγούμενος Ποινικός Κώδικας και τι καθορίζει ο Νέος, ο σημερινός που τον αντικατέστησε, σχετικά με το αδίκημα του εμπρησμού σε δάση.

Διατύπωση του προηγούμενου Κώδικα

Διατύπωση του άρθρου στο Νέο Κώδικα

1.  Με την επιφύλαξη της βαρύτερης τιμωρίας κατά τους όρους του άρθρου 264, όποιος με πρόθεση προξενεί πυρκαγιά σε δάσος ή δασική έκταση κατά την έννοια του άρθρου 3 παρ. 1 και 2 του ν. 998/1979 ή σε έκταση που έχει κηρυχθεί δασωτέα ή αναδασωτέα κατά την έννοια της παρ. 5 του ίδιου άρθρου, τιμωρείται με κάθειρξη μέχρι δέκα έτη και με χρηματική ποινή από δεκαπέντε χιλιάδες (15.000) ευρώ έως εκατόν σαράντα επτά χιλιάδες (147.000) ευρώ. Δεν επιτρέπεται μετατροπή ή αναστολή της ποινής που επιβλήθηκε και η έφεση δεν αναστέλλει την εκτέλεσή της. Αν η πράξη είχε ως επακόλουθο να εξαπλωθεί η φωτιά σε μεγάλη έκταση, επιβάλλεται κάθειρξη. 2. Αν η πράξη τελέστηκε από ιδιοτέλεια ή κακοβουλία ή η έκταση που κάηκε είναι ιδιαίτερα μεγάλη, επιβάλλεται κάθειρξη τουλάχιστον δέκα ετών. 3. Όποιος με σκοπό να διαπράξει το έγκλημα της παραγράφου 1 προβαίνει σε οποιαδήποτε προπαρασκευαστική ενέργεια τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον ενός έτους. Η ποινή αυτή δεν μετατρέπεται, ούτε αναστέλλεται και η έφεση δεν αναστέλλει την εκτέλεσή της.

1.  Όποιος προξενεί πυρκαγιά σε δάσος ή δασική έκταση κατά την έννοια του νόμου ή σε έκταση που έχει νόμιμα κηρυχθεί δασωτέα ή αναδασωτέα, τιμωρείται: α) με φυλάκιση τουλάχιστον τριών ετών και χρηματική ποινή β) με κάθειρξη έως δέκα έτη αν από την πράξη προέκυψε κίνδυνος για άνθρωπο γ) με κάθειρξη αν στην περίπτωση των στοιχείων α΄ ή β΄ η πράξη προκάλεσε σημαντική βλάβη σε εγκαταστάσεις κοινής ωφέλειας ή είχε ως αποτέλεσμα τη βαριά σωματική βλάβη ανθρώπου ή η φωτιά εξαπλώθηκε σε μεγάλη έκταση δ) με κάθειρξη τουλάχιστον δέκα ετών αν στην περίπτωση του στοιχείου β΄ η πράξη είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο άλλου. Αν προκλήθηκε ο θάνατος μεγάλου αριθμού ανθρώπων, το δικαστήριο μπορεί να επιβάλει ισόβια κάθειρξη. 2. Αν ο υπαίτιος σκόπευε να προσπορίσει στον εαυτό του ή σε άλλον παράνομο περιουσιακό όφελος επιβάλλεται κάθειρξη έως δέκα έτη και χρηματική ποινή. 3. Όποιος στις περιπτώσεις της πρώτης παραγράφου προκαλεί από αμέλεια την πυρκαγιά σε δάσος ή δασική έκταση κατά την έννοια του νόμου ή σε έκταση που έχει νόμιμα κηρυχθεί δασωτέα ή αναδασωτέα τιμωρείται με φυλάκιση

Αυτό που παρατηρούμε με τον Νέο Κώδικα, για να μη τον αδικήσουμε, είναι ότι οι επιβαλλόμενες ποινές κατηγοριοποιούνται καλύτερα σε σχέση με τον προηγούμενο και ότι προβλέπεται πλέον και ποινή ισοβίου κάθειρξης, αν και «οι παροικούντες την Ιερουσαλήμ²» γνωρίζουν πολύ καλά ότι η ποινή αυτή έχει ουσιαστικά μόνο τυπική σημασία, αφού με τη δυνατότητα που υπάρχει να γίνεται έφεση και με τις ευνοϊκές ρυθμίσεις του νόμου Παρασκευόπουλου, που αναφέραμε στο πρώτο μέρος της ενότητας αυτής, η ποινή αυτή μπορεί να μεταπέσει πολύ γρήγορα σε 4 έτη φυλάκισης, το πολύ!

Με τον Νέο Κώδικα βλέπουμε όμως, σε σχέση με τον προηγούμενο, ότι:

α) Δεν προσδιορίζεται με σαφήνεια το ύψος των χρηματικών ποινών και το κυριότερο απαλείφθηκε(!) το μέρος εκείνο που αναφερόταν στη μη μετατροπή και αναστολή της ποινής, ότι δηλαδή: «Δεν επιτρέπεται μετατροπή ή αναστολή της ποινής που επιβλήθηκε και η έφεση δεν αναστέλλει την εκτέλεσή της».

β) Οι πράξεις εμπρησμού, με βάση τα όσα έχουμε αναφέρει και γνωρίζουμε ήδη για τις κατηγορίες και ονομασίες των ποινών ανάλογα με τον χρόνο στέρησης της ελευθερίας, από κακουργήματα μετατρέπονται δυνητικά σε πλημμελήματα, δεδομένου ότι η επιβαλλόμενη προηγουμένως ποινή ήταν κάθειρξη και μάλιστα χωρίς εξαιρέσεις, ενώ με βάση την παράγραφο 1 σε συνδυασμό με την 3, όπως αυτές διατυπώνονται στους Νέους Κώδικες, οι δικηγόροι των κατηγορουμένων μπορούν πλέον άνετα να επικαλεσθούν αμέλεια και η ποινή να είναι απλώς φυλάκιση, δηλαδή στέρηση της ελευθερίας από 10 ημέρες έως 5 (λέμε τώρα) χρόνια, τυπικά όμως κι αυτά και όχι πραγματικά, λόγω του νόμου Παρασκευόπουλου!

Κατόπιν όλων αυτών, θεωρούμε ότι δεν πρέπει να έχουμε απορίες γιατί έχουμε κάθε χρόνο τόσες, μα τόσες πυρκαγιές και τα ωραία μας δάση καίγονται. Η πολιτεία με τους ελαστικούς στην εφαρμογή τους ή στην ουσία τους νόμους της, τα «παραθυράκια» που αφήνει και τις νομιμοποιήσεις αυθαιρέτων που κάνει χρόνια τώρα, οι δημόσιες υπηρεσίες και λειτουργοί που κάνουν τα «στραβά μάτια», αφήνοντας να ξεφυτρώνουν παντού, ακόμα και μέσα στα δάση και αναδασωτέες εκτάσεις, αυθαίρετα κτίσματα καθώς και οι τοπικοί και περιφερειακοί «άρχοντες» με τις ολιγωρίες τους είναι οι ουσιαστικοί υπεύθυνοι! Κι αυτό δεν πρέπει καθόλου, μα καθόλου να το ξεχνάμε!

Αυτό όμως που επίσης δεν πρέπει καθόλου να ξεχνάμε είναι το να εκφράζουμε όλοι, πολιτεία, φορείς, επιχειρήσεις και απλοί πολίτες, εκτός από τον θαυμασμό μας, έμπρακτα τη βαθειά μας εκτίμηση, όπου και όσο είναι αυτό δυνατόν, στους ηρωικούς πιλότους, πυροσβέστες, εθελοντές και όλους εκείνους που, αντίθετα με άλλους, με πραγματική αυταπάρνηση και κίνδυνο της ζωή τους ρίχνονται κάθε χρόνο στη μάχη της κατάσβεσης των δασικών πυρκαγιών.

Όταν η απονομή δικαιοσύνης… αργεί να έρθει

Το θέμα της απονομής δικαιοσύνης στη χώρα μας, αλλά και σε παγκόσμιο επίπεδο, είναι μια πονεμένη ιστορία που πόρρω³ απέχει από το πώς αυτή ιδεατά θα έπρεπε να απονέμεται, να μην εξαρτάται δηλαδή βασικά από την οικονομική επιφάνεια του ή των δικαζομένων και ό,τι αυτό συνεπάγεται (ξέρετε εσείς× ή μπορεί κανείς να πάρει έναν καλό δικηγόρο ή… άντε γεια και καλή τύχη!)

Ανεξάρτητα όμως απ’ αυτό η απόδοση δικαιοσύνης στην Ελλάδα παρουσιάζει και εμφανή προβλήματα και δυσλειτουργίες που έχουν περιγραφεί και αναλυθεί σε εξειδικευμένες μελέτες και άρθρα.

Το κυριότερο από τα προβλήματα αυτά είναι η βραδύτητα εκδίκασης των υποθέσεων, μια βραδύτητα που, όπως λένε οι ασχολούμενοι με το θέμα: «Η καθυστέρηση στην απονομή δικαιοσύνης ισοδυναμεί με άρνηση απονομής δικαιοσύνης»!

Η βραδύτητα όμως αυτή επηρεάζει το σύνολο της κοινωνικής και οικονομικής ζωής της χώρας, δηλαδή όχι μόνο τις οικονομικές υποθέσεις και τις επενδύσεις στη χώρα που σέρνονται για χρόνια στα Διοικητικά δικαστήρια και στο ΣτΕ, αλλά και τις άλλες που είναι πολιτικές και το κυριότερο ποινικές, αφού, όπως ανέφερε σε ομιλία του στο ΕΛΙΑΜΕΠ ο καθηγητής κ. Φορτσάκης, εκκρεμούσαν στα Πρωτοδικεία (στοιχεία⁴ 5/2013) 255.382 υποθέσεις με μέσο όρο εκδίκασης 3 χρόνια στις πολιτικές υποθέσεις και 4 χρόνια στις ποινικές⁵!

Το αποτέλεσμα των καθυστερήσεων αυτών σε όσα έχουμε προηγουμένως αναφέρει δεν είναι δύσκολο να το φανταστεί κανείς. Πρακτικά ακυρώνονται σε μεγάλο βαθμό τα πάντα⁶, αφού μέχρι να εκδικαστεί μια υπόθεση, όπως λέει και ο λαός στις περιπτώσεις αυτές: Χαιρέτα μου τον πλάτανο⁷!

Πράγματι, η μεγάλη αυτή καθυστέρηση, που γίνεται ακόμα χειρότερη με τις συχνές αναβολές της δίκης, είτε για πραγματικούς λόγους ή αυτούς που εφευρίσκουν συχνά οι δικηγόροι, όταν δεν τους αρέσει η σύνθεση της έδρας(!), πέρα από τη ζημιά που προκαλεί, αφού ακυρώνονται επενδύσεις ή καταστρέφονται μικρομεσαίες επιχειρήσεις, πέρα από το ότι βασικοί μάρτυρες παύουν να υπάρχουν στη ζωή ή έχουν φύγει ή δεν θυμούνται πλέον επακριβώς τα γεγονότα, ενώ άλλοι, γνωρίζοντας τι έχουν να τραβήξουν με της καθυστερήσεις και αναβολές αυτές, αποφεύγουν να προσέλθουν ως μάρτυρες, πέρα του ότι αφήνονται ελεύθεροι να κυκλοφορούν, λόγω της παρέλευσης του 18μήνου, που είναι το μέγιστο της προσωρινής κράτησης, ακόμα και στυγνοί εγκληματίες και δολοφόνοι, ακυρώνει τον ρόλο της δικαιοσύνης ως τρίτου πυλώνα της Δημοκρατίας, αφού δημιουργείται στο κόσμο η αντίληψη, «Καλύτερα μη μπλέξεις με δικαστήρια!»

Αυτό πιθανόν είχε υπόψη του και ο Κάρολος Παπούλιας, πρώην Πρόεδρος της Δημοκρατίας, όταν έθεσε το θέμα ως ζήτημα της Δημοκρατίας, λέγοντας: «Η ταχύτητα στην απονομή της δικαιοσύνης είναι βασικό σημείο για τη λειτουργία της Δημοκρατίας», κι εδώ δεν έχει να προσθέσει κανείς απολύτως τίποτα!

ΤΙ ΜΕΛΕΙ ΓΕΝΕΣΘΑΙ;

Όπως έχουμε επισημάνει και σε παλαιότερα άρθρα μας, στις περισσότερες των περιπτώσεων τα πράγματα είναι απλά, πολύ πιο απλά απ’ ό,τι κανείς πιστεύει ή θέλουν να τον κάνουν να πιστέψει.

Τήρηση του Συντάγματος και των θεσμοθετημένων διαδικασιών

Έχουμε αναφέρει ότι στην Ελληνική Δημοκρατία υπάρχει μια βασική στρέβλωση και οι τρείς πυλώνες της Δημοκρατίας, δηλαδή η εκτελεστική, νομοθετική και δικαστική «εξουσία», πρακτικά είναι δύο, η εκτελεστική και η δικαστική⁸, δεδομένου ότι η πρώτη και εισηγείται νομοθετήματα και η ίδια τα ψηφίζει, κατά το Γιάννης κερνά και Γιάννης πίνει (μη μου πείτε ότι τόσα χρόνια τώρα έχετε δει οι βουλευτές της κυβερνητικής παράταξης να καταψηφίζουν αυτό που προτείνει η κυβέρνηση τους!).

Επειδή επιπλέον δεν υπάρχει ούτε Γερουσία, αλλά ούτε και συνταγματικό δικαστήριο που να βάζει κάποιο φραγμό στην στρέβλωση αυτή (το Συμβούλιο της Επικρατείας επεμβαίνει μόνο εάν κάποιος πολίτης ή φορέας προσφύγει σ΄ αυτό και η όποια απόφαση του βγαίνει αρκετά έως πολύ ετεροχρονισμένα), δημιουργείται μια κατάσταση που αποτελεί τη βασική αιτία του φαινόμενου της πολυνομίας και κακονομίας που έχουμε αναφέρει στο πρώτο μέρος των άρθρων αυτών.

Έτσι, καταλήγουμε στο ότι η λύση, για να μπει ένα τέλος στην απαράδεκτη αυτή κατάσταση και μέχρι να θεσμοθετηθεί επιτέλους ένα Συνταγματικό δικαστήριο, είναι να ζητάμε επίμονα και επιτακτικά όλοι, βουλευτές και πολίτες, ανεξάρτητα από κόμματα και κομματικές προτιμήσεις, την πιστή εφαρμογή του Συντάγματος και των θεσμοθετημένων διαδικασιών, όσο κι αν αυτό ακούγεται εξωφρενικό, αφού αποτελεί την επιτομή του αυτονόητου, ώστε οι παρεκκλίσεις να αποτελούν πραγματικά την εξαίρεση και όχι τον κανόνα!

Εφαρμογή των Νόμων χωρίς… αλλά!

Εδώ ίσως πείτε ότι αυτό αποτελεί μια αντίφαση σχετικά με τα όσα έχουμε αναφέρει στη θεματική αυτή ενότητα περί νόμων, ανομίας και παραβατικότητας και φαινομενικά έχετε δίκαιο. Για σκεφτείτε όμως τι θα συνέβαινε αν ο καθένας εφάρμοζε ή όχι τον νόμο, ανάλογα με το αν του άρεσε ή δεν του άρεσε και ακόμα χειρότερα αν θεωρούσε ότι μπορούσε ο ίδιος να τον «πάρει» στα χέρια του, όπως θεωρούν και κάνουν κάποιες περιθωριακές και δήθεν αναρχικές ομάδες ή συλλογικότητες, όπως τις ονομάσανε τελευταία (τι εφευρίσκει ο άνθρωπος για να συγκαλύψει την πραγματικότητα!).

Η λύση στο πρόβλημα αυτό στις πραγματικά δημοκρατικές κοινωνίες είναι, εφόσον ως κοινωνία καταλήξουμε, μέσω συγκροτημένου διαλόγου και επιχειρημάτων ότι κάποιος νόμος ή διατάξεις του δεν είναι σωστές, να τον αλλάξουμε μέσω των θεσμοθετημένων διαδικασιών, γιατί η ιστορία έχει αποδείξει ότι όλοι αυτοί που προτρέπουν σε επαναστατικές κινήσεις και άλλα συναφή είναι αυτοί οι ίδιοι που, μη πιστεύοντας στην πραγματικότητα στις αρχές της δημοκρατίας και στα ανθρώπινα δικαιώματα, «καπελώνουν» τα κινήματα αυτά, επιβάλλοντας, μετά την επικράτηση τους, στυγνές δικτατορίες που τις ονομάζουν μάλιστα (τόσο πιστεύουν και κατανοούν την έννοια της Δημοκρατίας) και ως «Λαϊκές Δημοκρατίες» και άλλα συναφή, πάντοτε όμως ως Δημοκρατίες!

Επιστροφή στην πραγματική Παιδεία, μια επιτακτική ανάγκη

Ίσως πιστεύεται ότι με αυτά που προτάθηκαν μόλις παραπάνω, δηλαδή την τήρηση του Συντάγματος και των θεσμοθετημένων διαδικασιών καθώς και την πιστή εφαρμογή των Νόμων, η ζωή μας θα επανέλθει σε μια κανονικότητα και οι παραβατικές συμπεριφορές, με την ευρύτερη έννοια τους, αν δεν εκλείψουν, τουλάχιστον θα περιοριστούν.

Αν το πιστεύεται αυτό, τότε έχετε δίκαιο, εν μέρει όμως, γιατί από την άλλη κάνετε και λάθος. Πώς είναι δυνατόν αυτό να συμβαίνει ταυτόχρονα; Συμβαίνει γιατί τα παραπάνω καταπολεμούν βέβαια την παραβατικότητα ως ένα βαθμό, δεν θεραπεύουν όμως τα αίτια που την προκαλούν, κάτι που όπως λένε στα μαθηματικά είναι η αναγκαία, αλλά και ικανή συνθήκη για την ουσιαστική αντιμετώπιση ενός προβλήματος, του κάθε προβλήματος που μας παρουσιάζεται.

Η ριζική λοιπόν αντιμετώπιση του προβλήματος αυτού, αλλά και πολλών άλλων, όπως έχουμε τονίσει επανειλημμένα και σε κάθε ευκαιρία, δεν είναι άλλη από το να συνειδητοποιήσουμε ότι αυτό που βασικά λείπει σήμερα από την οικογένεια και σε μεγάλο ή πολύ μεγάλο βαθμό από το σχολείο είναι η έλλειψη πραγματικής Παιδείας, αυτού δηλαδή που στην ευρύτερη της έννοια σημαίνει η λέξη: διάπλαση χαρακτήρων!

Είναι η έλλειψη αυτή που υπάρχει και κρύβεται πίσω από κάθε γεγονός της ζωής μας και που μας κάνει να απορούμε και να αναρωτιόμαστε πώς είναι δυνατόν να γίνεται και γιατί γίνεται, είναι αυτή που, ενώ παρουσιάζεται συνεχώς μπροστά μας, αποφεύγουμε με τον ένα ή άλλο τρόπο ή πρόσχημα να τη δούμε και να κάνουμε κάτι για να πάψει να υπάρχει, επιμένοντας απλώς να προσπαθούμε, με διάφορα μέσα και τρόπους, να αντιμετωπίσουμε τα αποτελέσματα της έλλειψης της.

Είναι η επιστροφή στην πραγματική Παιδεία αυτό που αποτελεί την πραγματική λύση σ’ αυτά που αντιμετωπίζει σήμερα η κοινωνία, αλλά και ο κόσμος ολόκληρος, που μένει άναυδος και αμήχανος, βλέποντας τα όσα συμβαίνουν καθημερινά με τις αντικοινωνικές συμπεριφορές και μαζικές δολοφονίες αθώων πολιτών από ψυχικά διεστραμμένους από τα μαζοχιστικά video games, τις φασιστικές «ιδεολογίες» και την ανεξέλεγκτη κατοχή όπλων, βλέποντας την απαξίωση της ανθρώπινης ζωής και αξιοπρέπειας, αλλά και τις καταστροφές πανάρχαιων πολιτισμών από πολέμους που γίνονται ξεκάθαρα και ξεδιάντροπα προς χάριν των επιχειρηματικών συμφερόντων των κρατών εκείνων που τους προκαλούν, βλέποντας όμως ακόμη με ανείπωτη φρίκη να ξεπηδούν εφιαλτικές εικόνες με την εξόντωση από την πείνα ολόκληρων πληθυσμών και βλέποντας τέλος να απειλείται η ίδια η ύπαρξη του στον πλανήτη, αυτόν που λέγεται Γη, με την κλιματική αλλαγή που τόσο απερίσκεπτα προκαλείται και επιταχύνεται από αρχηγούς κρατών στο όνομα τάχα του συμφέροντος των λαών τους!

Είναι τελικά αυτό που είπε ο καθηγητής Γενετικής κ. Σ. Ν. Αλαχιώτης:

«Η καλύτερη όμως πυξίδα της πορείας των σύγχρονων κοινωνιών δεν μπορεί να είναι άλλη από την Παιδεία, η μόνη που μπορεί να εξισορροπήσει τα εξελικτικά «κτηνώδη ένστικτά» μας, τα οποία δεν συγκρατούμε πάντοτε φυλακισμένα, όπως θα έπρεπε»!

Σημειώσεις

1.   Θεωρούμε ότι πρέπει να γίνεται στους νέους σαφές, τόσο από την οικογένεια όσο και από το σχολείο, ότι οι πράξεις αυτές δεν παύει να αποτελούν εγκληματικές ενέργειες και ως εκ τούτου ότι τιμωρούνται ανάλογα από τον νόμο.

2.  Η φράση αυτή αναφέρεται σε πρόσωπα που ανήκουν σε κλειστό κοινωνικό περιβάλλον και συνάμα είναι γνώστες των όσων συμβαίνουν σε αυτό.

3.  Βρίσκεται σε μεγάλη απόσταση, αναντιστοιχία, διαφέρει πολύ.

4.  Αν και τα στοιχεία αυτά μπορεί να θεωρηθούν παλιά, η κατάσταση δεν πρέπει να έχει βελτιωθεί, το αντίθετο μάλιστα θα λέγαμε, αν δει κανείς πως το θέμα αυτό έρχεται συνέχεια στην επικαιρότητα.

5.  Για τις καθυστερήσεις που συμβαίνουν στα Διοικητικά δικαστήρια και αφορούν τον τομέα των επενδύσεων και τις επιπτώσεις που αυτές έχουν στην επιχειρηματικότητα και την οικονομία γενικότερα, προτείνεται να ανατρέξετε και σε σχετική έρευνα που διεξήγαγε ο οργανισμός έρευνας και ανάλυσης διαΝΕΟσις.

6.  Εξαίρεση αποτελεί η περίπτωση όπου τα αδικήματα θεωρούνται πλημμελήματα, οπότε μπορούν να δικαστούν και με τη διαδικασία του Αυτοφώρου, εάν ο δράστης συλληφθεί μέχρι το βράδυ της επόμενης ημέρας από την τέλεση του εγκλήματος (το μέγιστο 48 ώρες πλην ένα λεπτό από την τέλεση της πράξης) και εφόσον τα πραγματικά περιστατικά είναι ξεκάθαρα.

7.   Φράση που χρησιμοποιείται σήμερα για να περιγράψουμε μια κατάσταση που είναι χαμένη εκ των προτέρων, γιατί συνήθως κάποιος τη χειρίστηκε με λάθος τρόπο.

8.  Και αυτό δεν είναι απόλυτα σωστό, αφού η εκτελεστική κατ’ ουσίαν εξουσία διορίζει τα ανώτατα δικαστικά στελέχη, κάτι που έχει προκαλέσει και εξακολουθεί να προκαλεί πολλές συζητήσεις.