ΤΟ ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΟ (ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΤΙΚΟ) και… ΟΙ ΜΟΥΤΖΟΥΡΗΔΕΣ: Μέρος 2ο

Έχοντας περιγράψει στο 1^ο μέρος του άρθρου αυτού το γενικό πλαίσιο μέσα στο οποίο το προσφυγικό/ μεταναστευτικό δράμα εκτυλίχτηκε στην περιοχή μας, στο 2^ο μέρος θα δούμε τι διαδραματίστηκε στη χώρα μας καθώς και τι συνέπειες υπήρξαν, συνέπειες που όχι μόνο εξακολουθούν να ταλαιπωρούν πολλούς από τους κατοίκους αυτής της χώρας, αλλά και τους δυστυχείς εκείνους που προσπάθησαν να διαφύγουν από τον όλεθρο του πολέμου και να βρουν μια χώρα που θα μπορούσαν να επιζήσουν αλλά και να ζήσουν τελικά.

ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΟ/ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΤΙΚΟ ΚΑΙ ΕΛΛΑΔΑ

Προσφυγικές ροές μέσω Ελλάδος

Η ροή των προσφύγων από τη Συρία δεν ήταν δυνατόν να μην επηρεάσει και την Ελλάδα. Αυτό
συνέβη, διότι οι πρόσφυγες ζητούσαν όχι μόνο να φύγουν από τη Συρία για να γλυτώσουν, αλλά
να μεταβούν και σε χώρες που επικρατούσε, όπως εξηγήσαμε και στα προηγούμενα, ασφάλεια και ευημερία, και τέτοιες ήταν κυρίως οι χώρες της Κεντρικής και Βόρειας Ευρώπης. Ο δρόμος, όμως, που μπορούσε να οδηγήσει στις χώρες αυτές ήταν αυτός που, ξεκινώντας κυρίως από την Τουρκία, περνούσε μέσα από την Ελλάδα και τις άλλες Βαλκανικές χώρες, λόγος για τον οποίο ονομάσθηκε και «Βαλκανικός διάδρομος¹», ενώ η «οδός της Ανατολικής Μεσογείου», όπως ονομάσθηκε, αναφέρεται στη διέλευση προσφύγων αλλά και μεταναστών μέσω θαλάσσης από την Τουρκία στην Ελλάδα.

Η μηνιαία εξέλιξη των ροών αυτών από τον Ιανουάριο του 2015 μέχρι τον Μάιο του 2018, τόσο από την Ανατολική οδό όσο και την Κεντρική², παρουσιάζεται από το σχετικό διάγραμμα, ενώ οι ετήσιες διελεύσεις μόνο από την Ανατολική οδό, από το 2014 μέχρι και το 2019, δίδονται από τον πίνακα που ακολουθεί.

Το ιδιαίτερο, όμως, ενδιαφέρον που έχει ο πίνακας αυτός έγκειται στο ότι παρουσιάζονται όχι μόνον οι διελεύσεις προσφύγων και μεταναστών από την Ελλάδα, τόσο από ξηρά όσο και από θάλασσα, αλλά και οι απώλειες, δηλαδή νεκροί και αγνοούμενοι, που σημειώθηκαν στο παραπάνω χρονικό διάστημα. 

Κλείσιμο Βαλκανικού διαδρόμου και ο… λογαριασμός!

Ο τεράστιος όμως αυτός όγκος προσφύγων και μεταναστών προς τις Ευρωπαϊκές χώρες³, αφού μόνο το 2015 καταγράφηκαν 764.038 παράνομες διελεύσεις προς τις χώρες της Ευρώπης δια μέσου του διαδρόμου των Δυτικών Βαλκανίων, σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Κοινοβουλευτικής Έρευνας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, τρόμαξε τις χώρες αυτές, με αποτέλεσμα στις αρχές Μαρτίου του 2016 το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο να συντάξει προσχέδιο με βάση το οποίο οι παράνομες ροές μεταναστών από τον διάδρομο αυτόν έπρεπε να τερματιστούν. Έτσι, παρά τις όποιες πραγματικές ή μη αντιρρήσεις της Γερμανίας, η Αυστρία έκλεισε πρώτη τα σύνορα της, ακολουθούμενη από τις χώρες που περνούσε ο Βαλκανικός διάδρομος και τις χώρες του Βίσεγκραντ (Visegrad), απαγορεύοντας τη διέλευση οιουδήποτε που δεν είχε τα σχετικά νομιμοποιητικά έγγραφα.

Το αποτέλεσμα της νέας αυτής κατάστασης που διαμορφώθηκε από τα μέσα του 2016, αφού πλέον οι διερχόμενοι σωρηδόν από την Ελλάδα κατά τα έτη 2015-16 έπαψαν να «εξαφανίζονται», στις χώρες της Ευρώπης βέβαια, ήταν να εγκλωβιστούν στη χώρα μας χιλιάδες πρόσφυγες και μετανάστες, όπως είναι εύκολο να το αντιληφθεί κανείς, κοιτώντας απλώς και μόνο τα στοιχεία του προηγούμενου πίνακα. Πράγματι, σύμφωνα πάντοτε με εκτίμηση της UNHCR, 31 Αυγούστου 2020, οι πρόσφυγες και μετανάστες που παρέμειναν στην Ελλάδα, μετά τις ροές του 2015-16, ήταν 121.400, με 93,700 εξ αυτών να είναι στην ενδοχώρα και 27.700 στα νησιά.

Για να αντιληφθούμε όμως πιο αναλυτικά, και μάλλον ακριβέστερα, την κατάσταση που επικρατεί μόνο στα νησιά μας, ο αριθμός αυτών που «λιάζονταν» στα Κ.Υ.Τ. (ΚέντραΥποδοχής & Ταυτοποίησης) των νησιών στις 31/3/2020 ανερχόταν, σύμφωνα με τα στοιχεία που ανακοίνωσε το υπουργείο Μετανάστευσης & Ασύλου, σε 36.387 άτομα, όπου μόνο στο Κ.Υ.Τ. της Λέσβου (Μόρια) ο αριθμός αυτών ανερχόταν σε 18.966 άτομα, όταν το κέντρο αυτό δημιουργήθηκε για την προσωρινή διαμονή μόνο 2.300 ανθρώπων, υποπολλαπλάσιο δηλαδή του αριθμού αυτών που «φιλοξενούνται» σήμερα, γεγονός που άλλωστε συμβαίνει και στα άλλα Κ.Υ.Τ. των νησιών μας.

Τα εύλογα ερωτήματα λοιπόν που προκύπτουν, σε αντίθεση με εκείνο που μας απασχολούσε «σοβαρά» τόσον καιρό τα χρόνια των μεγάλων ροών, δηλαδή το εάν οι παράνομα εισερχόμενοι στη χώρα μας μετανάστες θα ονομάζονται «παράτυποι» ή όπως αλλιώς θέλετε, είναι τι θα απογίνουν όλοι οι άνθρωποι αυτοί και, το κυριότερο, τι θα κάνουμε εμείς τελικά με αυτούς τους ανθρώπους, αφού, τώρα που δυσκόλεψαν τα πράγματα, οι «αλληλέγγυοι» μας τελείωσαν και, ως γνωστόν, αλληλεγγύη μόνο στα λόγια και στην πλάτη των άλλων δεν υπάρχει!

ΜΚΟ: Εδώ το κράτος, εκεί το κράτος, που είναι το κράτος;

Έχουμε αναφέρει πάρα πολλές φορές ότι στην Ελλάδα παρατηρείται το εξής παράδοξο φαινόμενο· αν και υπάρχουν χιλιάδες νόμοι και το Κοινοβούλιο έχει καταστεί κυριολεκτικά μια «φάμπρικα» παραγωγής νόμων, πάρα πολλοί από αυτούς, πάμπολλοι, δεν εφαρμόζονται, είτε γιατί δεν προλαβαίνουν να εφαρμοστούν, αφού αντικαθίστανται σχεδόν άμεσα από άλλους, είτε διότι, στη βιασύνη να βγουν, καταπίπτουν ως αντισυνταγματικοί από το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ), είτε, τέλος, γιατί δεν υπάρχει κυβερνητική η διοικητική βούληση να εφαρμοστούν, με το τελευταίο να αποτελεί κυριολεκτικά μια μάστιγα του Δημοκρατικού μας πολιτεύματος, έστω, όπως αυτό ισχύει στη χώρα μας, και βέβαια μια από τις βασικές αιτίες της παραβατικότητας που υπάρχει σε όλα τα επίπεδα και τείνει να γίνει κυρίαρχο φαινόμενο της κοινωνικής μας ζωής.

Αυτό, όμως, που συνέβη στα νησιά μας με την εισροή χιλιάδων προσφύγων/ μεταναστών μάλλον δεν έχει προηγούμενο. Όχι μόνο υπήρξε ανυπαρξία του κράτους στο να ελέγξει, έστω κάπως, τις ροές αυτές, με τους Τούρκους (και όχι μόνο) διακινητές να κάνουν χρυσές δουλειές, βρίσκοντας μια χώρα στην κυριολεξία ξέφραγο αμπέλι και αποβιβάζοντας χιλιάδες από τα άτομα αυτά, ωσάν να γινόταν πραγματική εισβολή, στα νησιά μας, αλλά παρέδωσε ουσιαστικά και τα κλειδιά της διαχείρισης των ατόμων αυτών σε κάθε λογής οργάνωση, αρκεί αυτή να ονομαζόταν ΜΚΟ⁴, οργανώσεις που, όταν οι Βαλκανικές και άλλες κεντροευρωπαϊκές χώρες έκλεισαν τα σύνορα τους και μας τελείωσε ο περίφημος Βαλκανικός διάδρομος, μαζί με τις χιλιάδες των δυστυχισμένων προσφύγων και μεταναστών που εγκλωβίστηκαν στη χώρας μας, παρέμειναν και δεκάδες τέτοιες στα νησιά μας.

Μια ιδέα του πόσες «ΜΚΟ» υπήρξαν στα νησιά μπορεί να πάρει κανείς από την απάντηση που έδωσε το Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής τον Απρίλιο του 2018, ως συνερωτώμενο, σε σχετική ερώτηση βουλευτή του Νομού Λέσβου. Πράγματι, αυτές που καταγράφηκαν μόνο στη Λέσβο και δραστηριοποιούντο εκτός Κέντρων Υποδοχής και Ταυτοποίησης (δηλαδή της Μόριας) από τον Φεβρουάριο του 2016 ήταν, ούτε λίγο – ούτε πολύ, «μόνο» 114 (!), αν μάλιστα δείτε τον σχετικό με τις ΜΚΟ⁵ αυτές κατάλογο που δόθηκε, θα μείνετε άναυδοι, στην κυριολεξία ήταν το «όσες της γης ΜΚΟ… προσέλθετε» (αν και το τελευταίο αποδίδεται καλύτερα με το γνωστό «έμαθαν ότι κ.λπ., κ.λπ…).

Το βασικό πάντως πρόβλημα που δημιουργήθηκε σχετικά με τις ΜΚΟ ήταν ότι αρκετές συμπεριφέρονταν ως «κράτος εν κράτει», πέραν του ότι ελάμβαναν απευθείας σημαντικό μέρος των κοινοτικών κονδυλίων που ήταν για τη χώρα μας και πρωταρχικό σκοπό είχαν τη στήριξη των μεταναστών, κονδύλια που κανονικά η χώρα μας, αν βέβαια εθεωρείτο αξιόπιστη, έπρεπε να έχει αναλάβει τη διαχείριση τους, διαθέτοντας αυτά εκεί που πρέπει και όπως πρέπει. Πώς όμως να συμβεί αυτό, αφού, λόγω του χάους και της ανοργανωσιάς που υπήρχε, ακόμα και αυτά που προορίζονταν για την ίδια τη χώρα δεν ήξερε και δεν κατάλαβε (;) κανείς τελικά που πήγαν!

Τουλάχιστον, πρόσφατα επιχειρήθηκε να μπει επί τέλους μια τάξη με καταγραφή των ΜΚΟ, που νόμιμα δραστηριοποιούνται, σε σχετικό μητρώο ενώ παράλληλα οι έρευνες που γίνονται σχετικά με τη δράση γενικά των ΜΚΟ αυτών οδήγησαν στη σύλληψη 33 μελών τεσσάρων εξ αυτών με την κατηγορία ότι συνεργάζονταν στενά με όλους αυτούς που διακινούσαν πρόσφυγες και μετανάστες στη Λέσβο, αποδεικνύοντας έτσι αυτό που καιρό τώρα φαινόταν ότι γινόταν.

Πρόσφυγες και το πρόβλημα του Ασύλου

Όπως είναι ευνόητο, οι προσφυγικές/μεταναστευτικές ροές το 2015-16, που περνούσαν μέσα από την Ελλάδα, είχαν ως προορισμό, όπως φαίνεται και από το διαδραστικό διάγραμμα που δείχνει και τον αριθμό των προσφύγων που καταγράφηκαν, τις χώρες της Κεντρικής κυρίως Ευρώπης (Γερμανία, Αυστρία), αλλά και τις άλλες γειτονικές (Βέλγιο, Δανία, Ολλανδία) ή ακόμα και τις Βόρειες (Σουηδία).

Σημαντικός όμως αριθμός προσφύγων και μεταναστών, όπως αναφέραμε και παραπάνω, παρέμεινε μετά το κλείσιμο του Βαλκανικού διαδρόμου το 2016 και στην Ελλάδα, αριθμός που συνεχώς αυξανόταν, μιας και οι ροές από την Τουρκία, όπως είδαμε, συνεχιζόντουσαν, αν και πολύ μειωμένες σε σχέση με εκείνες το 2015-16.

Επειδή όμως κανείς σχεδόν εξ αυτών δεν ήθελε, φυσικά, να γυρίσει πίσω, υπέβαλλαν όλο και περισσότεροι, όπως φαίνεται και στο σχετικό διάγραμμα, αίτηση χορήγησης ασύλου, και εδώ δημιουργήθηκαν διάφορα προβλήματα. Συγκεκριμένα:

·   Ο πρόσφυγας δικαιούται μεν, με βάση τη Σύμβαση της Γενεύης και τον σχετικό ελληνικό νόμο 4636/2019 και εφόσον, βέβαια, έχει αναγνωριστεί από τις αρμόδιες αρχές της χώρας στην οποία καταφεύγει ως πρόσφυγας, διεθνούς προστασίας, δικαίωμα δηλαδή παροχής ασύλου από τη χώρα αυτή, εδώ όμως είχαμε το ζήτημα ότι πρόσφυγες ήταν αναμεμειγμένοι με μετανάστες προερχόμενους από χώρες που δεν μπορεί κανείς να το πιστέψει, πραγματική πανσπερμία. Μια εικόνα από ποιες χώρες προέρχονταν (πιο λίγες θα ήταν μάλλον όλες οι υπόλοιπες!) όσοι εισήλθαν παράνομα στη χώρας μας, ειδικά τα 2015 και 2016, μπορούμε να πάρουμε από τα σχετικά στατιστικά στοιχεία (παρέχονται αναλυτικά και σε σχετικούς πίνακες, Excel) της Ελληνικής Αστυνομίας που αφορούν τα έτη 2006 έως 2019.

·  Επακόλουθο της κατάστασης αυτής ήταν να γίνεται προσπάθεια να εξακριβωθεί μέσω της διαδικασίας παροχής ασύλου, εξέταση δηλαδή της σχετικής αίτησης σε Α’ και συνήθως και σε Β’ βαθμό, ποιος πραγματικά ήταν ή δεν ήταν πρόσφυγας, αυτό όμως απαιτούσε άτομα που να γνωρίζουν τη γλώσσα καθενός που αιτούσε παροχή ασύλου, γεγονός, όπως αντιλαμβάνεται κανείς, πρόσθετης δυσκολίας, πέραν εκείνης του ότι οι αιτήσεις που έπρεπε να εξετασθούν ήταν χιλιάδες, οι περισσότερες των οποίων ήταν κυρίως από Σύριους, Αφγανούς (ειδικά τα τελευταία χρόνια), Ιρακινούς, αλλά και Πέρσες.

·   Την κατάσταση αυτή επιδείνωνε, πέραν της έλλειψης σχετικού προσωπικού και του ότι πολλοί, μάλλον οι περισσότεροι, εστερούντο ή είχαν καταστρέψει τα σχετικά για την ταυτοποίηση τους έγγραφα, και η πολύ μεγάλη καθυστέρηση που σημειωνόταν στις ίδιες τις διαδικασίες Α΄ και μετά Β΄ βαθμού για την εξέταση κάθε αίτησης, διαδικασίες που το 2020 φαίνεται κάπως να επιταχύνονται.

Αναλυτικά, αλλά και συγκεντρωτικά στατιστικά στοιχεία, ανά χώρα προέλευσης, ηλικία, φύλο και τοποθεσία καταγραφής, σχετικά με τον αριθμό των αιτήσεων ασύλου για τα έτη 2013 έως και το 2020 μπορεί κανείς να δει σε σχετικά διαγράμματα της Υπηρεσίας Ασύλου, όπου οι εκκρεμείς αιτήσεις ασύλου, μέχρι τις 9/3/2020, φαίνονται και στον πίνακα που παρατίθεται.

Αυτό, πάντως, που ίσως δεν είναι ευρύτερα γνωστό σχετικά με το καθεστώς του ασύλου και του πρόσφυγα είναι η ψήφιση από τους Ευρωβουλευτές της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών τον Ιούνιο το 2017 ενός νέου κανονισμού, όπου μεταξύ των άλλων ορίζεται ότι:

·   Οι άδειες διαμονής⁶ για όλους τους δικαιούχους διεθνούς προστασίας στην Ε.Ε. πρέπει να ισχύουν για πέντε έτη και να είναι ανανεώσιμες για επιπλέον πενταετείς περιόδους.

·   Η προστασία μπορεί να ανακληθεί, εάν ο δικαιούχος εμπλέκεται σε σοβαρά εγκλήματα.

·   Τα ασυνόδευτα παιδιά πρέπει να λαμβάνουν επαρκή προστασία⁷, όπως και άλλα παιδιά στη χώρα όπου βρίσκονται, και να τοποθετούνται με συγγενείς, ανάδοχες οικογένειες ή σε ανοιχτά εξειδικευμένα κέντρα.

ΕΥΛΟΓΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ, ΠΙΘΑΝΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

Δεν μπορεί, μετά τα όσα αναφέρθηκαν, παρά να δημιουργηθούν κάποια ερωτήματα, σε κάποια εκ των οποίων θα επιχειρήσουμε να δώσουμε ως απάντηση, εάν βέβαια υπάρχουν έστω κάποια στοιχεία πάνω στα οποία μπορεί να στηριχτούμε, μια δική μας, πιθανή όμως, εκδοχή, διαφορετικά θα αφήσουμε εσάς να δώσετε τη δική σας. Θα είναι, ίσως, από τις περιπτώσεις εκείνες όπου από έλλειψη επαρκών στοιχείων ισχύει το «έτσι είναι, αν έτσι νομίζετε»!

Ερωτήματα

Το ότι υπήρξε προσφυγικό ρεύμα προς τη χώρα μας είναι κατά κάποιο τρόπο κατανοητό, αφού:

·   Η χώρα μας βρίσκεται κοντά στη Συρία.

·   Η χώρα μας αποτέλεσε, μέχρι να κλείσουν τα σύνορα τους όλες οι χώρες από όπου μπορούσε κανείς να περάσει στις χώρες της Κεντρικής και Βόρειας Ευρώπης, τη βασική δίοδο από την Ανατολική Μεσόγειο προς αυτές.

Τα βασικά ερωτήματα, όμως, που υπάρχουν είναι:

1.   Γιατί ειδικά το 2015 υπήρξε αυτή η τεράστια ροή προσφύγων αλλά και μεταναστών προς τα νησιά μας;

2.  Γιατί, ενώ υπάρχουν οι σχετικές Συμφωνίες και Δηλώσεις Ε.Ε. – Τουρκίας, αλλά και το διμερές Πρωτόκολλο Επανεισδοχής Ελλάδας – Τουρκίας (καταγγέλθηκε μονομερώς από την Τουρκία τον Ιούνιο το 2018) για την επανεισδοχή ατόμων που δεν δικαιούνται άσυλο ή επικουρική προστασία, ο αριθμός αυτών είναι τελικά εξαιρετικά μικρός;

3.   Πώς είναι δυνατόν ένας Αφγανός, που η ευθεία απόσταση από τα σύνορα της χώρας του μέχρι τα παράλια της Τουρκίας προς το Αιγαίο είναι πάνω από 3.000 χιλιόμετρα, να φθάνει σε αυτά, όταν μάλιστα έχει να διασχίσει χώρες, Περσία, Τουρκία, που τα σύνορά τους δεν είναι και από εκείνα που τα περνά κανείς έτσι εύκολα;

4.   Πώς είναι δυνατόν άτομα (μετανάστες) από χώρες της Βορείου και Κεντρικής Αφρικής, αλλά και από άλλες πολύ μακρινές, χώρες που το εισόδημα των κατοίκων τους είναι εξαιρετικά χαμηλό, να φθάνουν στην Τουρκία και να μπορούν να πληρώνουν «ταρίφα» 700 με 2.000 Ευρώ, σύμφωνα με μαρτυρίες των ιδίων, στους διακινητές για να τους μεταφέρουν στα νησιά μας;

5.   Γιατί αφέθηκαν οι ΜΚΟ να διαχειρίζονται αρχικά τις μεγάλες ροές προσφύγων και μεταναστών και αργότερα, όταν έκλεισε ο Βαλκανικός διάδρομος, τα διαβόητα Κέντρα διαμονής τους, που είτε στήθηκαν είτε δημιουργήθηκαν στα νησιά, με πρόσφυγες και μετανάστες, οικογένειες, γυναίκες, ασυνόδευτα μικρά παιδιά και νέους άνδρες να είναι όλοι μαζί, κυριολεκτικά φύρδην μίγδην;

6. Γιατί, αν και διατέθηκαν από την Ευρωπαϊκή Ένωση σημαντικά κονδύλια για την παροχή υπηρεσιών προς τους πρόσφυγες, φτάσαμε στο σημείο να δημιουργηθούν απαράδεκτες για τους ανθρώπους αυτούς και προσβλητικές για τη χώρα καταστάσεις, όπως αυτή της διαβόητης Μόρια;

Απάντηση στο πρώτο ερώτημα

Τρείς θα μπορούσε να υποθέσουμε ότι ήταν οι αιτίες που προκάλεσαν τη ροή αυτή προς την Ελλάδα προσφύγων και μεταναστών το 2015, δηλαδή:

Ο εμφύλιος και οι πολεμικές συγκρούσεις γενικότερα στη Συρία κορυφώθηκαν.

Η υπόθεση όμως αυτή δεν είναι επαρκής. Πράγματι, εάν παρακολουθήσουμε την εξέλιξη του Συριακού εμφυλίου, βλέπουμε ότι αυτός ήδη από το 2012 αρχίζει και κλιμακώνεται, ενώ προς το τέλος του 2013 κάνει την εμφάνιση του ο ISIS που το 2014 έχει ήδη καταλάβει ή ελέγχει σημαντικές εκτάσεις της Συρίας, όπως απεικονίζεται σε σχετικό διαδραστικό χάρτη. Για το 2015 το κύριο γεγονός ήταν οι αντιπαραθέσεις μεταξύ των αντιμαχόμενων δυνάμεων της Αντιπολίτευσης, αλλά και κατά του Άσαντ στην περιοχή του Χαλεπίου, ενώ ο ISIS απωθείται στα βόρεια από τους Κούρδους στο Κομπάνι, επεκτείνεται όμως προς νότο, καταλαμβάνοντας την Παλμύρα την οποία και καταστρέφει. Η όλη κατάσταση απεικονίζεται παραστατικά από τους παραπάνω χάρτες.

Το 2015 η Ρωσία ξεκίνησε αεροπορικές επιδρομές εναντίον των ανταρτών στη Συρία.

Ούτε η εκδοχή αυτή στέκει απολύτως, διότι οι αεροπορικές αυτές επιδρομές ξεκίνησαν τον Σεπτέμβριο, ενώ, όπως φαίνεται και από το διάγραμμα που παρατίθεται, πηγή UNHCR, οι προσφυγικές και μεταναστευτικές ροές άρχισαν να κλιμακώνονται από τους πρώτους ήδη μήνες του 2015.

Ο ΣΥΡΙΖΑ με τη λογική των ανοικτών συνόρωνκαι τις περί μεταναστών αντιλήψεις και δηλώσεις στελεχών του ήταν αυτός που τις προκάλεσε.

Αφορμή για την αντίληψη αυτή μεγάλης μερίδος του κόσμου έδωσαν ανεδαφικές δηλώσεις στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ, όπως της κυρίας Ν. Γκανά για το φράκτη στον Έβρο, οι σχετικές κινητοποιήσεις της Νεολαίας του ΣΥΡΙΖΑ και κυρίως οι συνεχιζόμενες δηλώσεις, συνεπείς με τις αντιλήψεις της περί «ανοικτού δρόμου», της τότε Υπουργού Εσωτερικών για θέματα Μεταναστευτικής Πολιτικής κ. Τασίας Χριστοδουλοπούλου.

Ήταν, όμως, αυτά αρκετά από μόνα τους για να δημιουργηθεί αυτή η τεράστια ροή προσφύγων κι μεταναστών προς την Ελλάδα; Σίγουρα όχι, όσο κι αν δημιούργησαν ένα ευνοϊκό κλίμα κι όσο κι αν συνέβαλε, λιγότερο ή περισσότερο, η ύπαρξη των δύο παραγόντων που εξετάσθηκαν προηγουμένως, εάν δεν υπήρχε η Τουρκία η οποία «βρήκε φως και μπήκε», όπως λένε, για να «ξεφορτωθεί⁸» όσο το δυνατόν περισσότερους Σύριους πρόσφυγες που είχαν καταφύγει στο έδαφος της, αλλά και χιλιάδες μετανάστες, κάθε προέλευσης, που «βρέθηκαν»(;) εκεί.

Με αυτόν τον τρόπο, όμως, η Τουρκία εκτός του ότι δημιουργούσε μεγάλο πρόβλημα στην Ελλάδα και ειδικότερα στα νησιά μας, έδινε λύση και σε δικά της εσωτερικά προβλήματα ενώ διευκόλυνε παράλληλα και τις μελλοντικές της επιδιώξεις στα σύνορα με τη Συρία, όπως ανέφερε τότε σε σχετικό άρθρο της η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ.

Βέβαια, δεν πρέπει να παραλείψουμε εδώ ότι ο φόβος αυτός, οι χώρες δηλαδή της Κεντρικής Ευρώπης να πλημμυρίσουν πάλι με πρόσφυγες, όπως το 2015, οδήγησε αυτές με τη Δήλωση Ε.Ε.-Τουρκίας στις 18 Μαρτίου 2016 να δεσμευτούν, εκτός του να επισπεύσουν την εκταμίευση των 3 δισ. ευρώ, που είχαν αρχικά εγκριθεί στο πλαίσιο της διευκόλυνσης για τους πρόσφυγες στην Τουρκία, ότι «όταν θα έχουν σχεδόν εξαντληθεί οι πόροι αυτοί και υπό την προϋπόθεση ότι οι ανωτέρω δεσμεύσεις (σχετικά με πρόσφυγες και μετανάστες) έχουν εκπληρωθεί, η Ε.Ε. θα κινητοποιήσει συμπληρωματική χρηματοδότηση της διευκόλυνσης ύψους 3 δισ. ευρώ μέχρι το τέλος του 2018».

Την παραπάνω απειλή η Τουρκία, δια στόματος του προέδρου της Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, δεν έπαψε έκτοτε να χρησιμοποιεί με διάφορους τρόπους και για διαφόρους λόγους για να επιδιώκει τους εκάστοτε σκοπούς της.

Απάντηση στο δεύτερο ερώτημα

Πράγματι, σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιεύθηκαν στην ιστοσελίδα «news247.gr» (επιβεβαιώθηκαν και από αντίστοιχα στοιχεία, μέχρι τις 7/9/2017, του Υπουργείου Εσωτερικών), ο συνολικός αριθμός των επιστροφών προς την Τουρκία ήταν μόλις 3.264, από το 2016 μέχρι τον Ιούλιο του 2019, όταν οι αποφάσεις ως απαραδέκτου του αιτήματος ασύλου και των διακοπών ή παραιτήσεων από αυτό [Κοινοτική Οδηγία 2013/32/ΕΕ (Άρθρα 33, 27 και 28)], για το αντίστοιχο διάστημα μπορεί να εκτιμηθεί ότι ήταν 45.000 και 27.000 περίπου αντίστοιχα, σύμφωνα με το παρακάτω σχετικό διάγραμμα της Υπηρεσίας Ασύλου.

Εδώ, θα πρέπει να ισχύει, όπως φαίνεται, το «ή στραβός είναι ο γιαλός (βλέπε μη εφαρμογή από πλευράς Τουρκίας των συμφωνημένων), ή στραβά (εμείς, βέβαια) αρμενίζουμε», εκτός εάν στη συγκεκριμένη περίπτωση ισχύουν και τα δύο, κάτι που μάλλον είναι και αυτό που ισχύει.

Η εικόνα σχετικά με το θέμα αυτό, όμως, δεν θα ήταν ολοκληρωμένη, εάν δεν εξετάζαμε και το τι συμβαίνει με τις επιστροφές στις χώρες προέλευσης τους εκείνων από τους μετανάστες που το αποφάσισαν οικειοθελώς. Σύμφωνα λοιπόν με τη Δ.Ο.Μ. (Διεθνής Οργάνωση για τη Μετανάστευση) μέσω του προγράμματος «Η εφαρμογή των υποβοηθούμενων εθελούσιων επιστροφών συμπεριλαμβανομένων μέτρων επανένταξης», AVRR, από τον Ιούνιο του 2016 έως και το τέλος Απριλίου του 2018 επέστρεψαν στο Πακιστάν (3.105), το Ιράκ (1.980), το Αφγανιστάν (1.096) μετανάστες, δηλαδή μόλις 6.181, ενώ, σύμφωνα πάλι με την ιστοσελίδα «new247.gr», από την έναρξη εφαρμογής της Κοινής Δήλωσης Ε.Ε.-Τουρκίας έχουν επιστραφεί στις χώρες καταγωγής τους οικειοθελώς, μέσω Δ.Ο.Μ., 3.382 αλλοδαποί υπήκοοι τρίτων χωρών που είχαν εισέλθει στη χώρα μας δια θαλάσσης από την Τουρκία.

Για να αντιμετωπιστεί κάπως η κατάσταση αυτή, η Ε.Ε. εφάρμοσε μέσα στο 2020 και για διάστημα μόλις ενός μήνα πρόγραμμα οικειοθελούς επιστροφής, σύμφωνα με το οποίο προσφερόταν το ποσό των 2.000 ευρώ για μετεγκατάσταση στη χώρα τους, ποσό δηλαδή σχεδόν πενταπλάσιο αυτού που προσφερόταν πριν, σε μετανάστες που θα επέστρεφαν εθελοντικά στην πατρίδα τους, φεύγοντας από τα ελληνικά νησιά.

Πάντως, αξίζει να σημειωθεί ότι, αν και ο αριθμός των Αφγανών μεταναστών που εισέρχονται παράνομα στη χώρα μας είναι πολύ μεγάλος, το Αφγανιστάν δεν είναι από τις χώρες εκείνες που έχουν συνάψει συμφωνίες επανεισδοχής με την Ε.Ε. Για όλους αυτούς τους λόγους, όπως αναφέραμε και στο 1^ο μέρος του άρθρου αυτού, η Κομισιόν ετοιμάζει νέο σύμφωνο για τη μετανάστευση και το άσυλο.

Απαντήσεις στο επόμενα ερωτήματα

Όσον αφορά το 3^ο και 4^ο ερώτημα, υπάρχει σίγουρα εμπλοκή της Τουρκίας, το πώς και πόσο όμως μένει κάποτε να ξεκαθαριστεί. Για τα υπόλοιπα η απάντηση επαφίεται στην κρίση τη δική σας, γιατί, όπως λένε στη δικαιοσύνη, κάποιος ή κάτι κρίνεται βάση αποδείξεων και όχι ενδείξεων!

ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Φθάνοντας στο τέλος του άρθρου αυτού και έχοντας αναλύσει με τη μεγαλύτερη δυνατή έκταση και, πιθανόν, πληρότητα με τις διασυνδέσεις (links) που υπάρχουν και παραπέμπουν σε σχετικές πηγές για τα θέματα που αναφέρονται, ώστε να αντληθούν περαιτέρω πληροφορίες, είμαστε αναγκασμένοι, επειδή το προσφυγικό/μεταναστευτικό ζήτημα είναι ήδη παρόν στη χώρα μας και επηρεάζει τη ζωή πολλών από εμάς, να το δούμε και από μια άλλη σκοπιά, ανεξάρτητα από κράτη και κρατικούς φορείς που μπορούν να κάνουν ή δεν κάνουν, έκαναν ή δεν έκαναν κάτι για το ζήτημα αυτό καθώς επίσης και από τις σχετικές Κοινοτικές οδηγίες, τους σχετικούς νόμους και τις διακρατικές Συμφωνίες.

Κατ’ αρχάς, όμως, θα πρέπει να αντιληφθούμε ότι το προσφυγικό/μεταναστευτικό είναι γενικότερα ίσως το μεγαλύτερο σε έκταση κοινωνικό ζήτημα του καιρού μας, ζήτημα που γιγαντώνεται όσο εξαπλώνονται οι τοπικές συρράξεις, οι εμφύλιοι πόλεμοι, τα ανελεύθερα ή/και διεφθαρμένα καθεστώτα, η φτώχεια, η ανεργία και η επερχόμενη κλιματική αλλαγή, τα σημάδια της οποίας γίνονται ολοένα και εντονότερα.

Μια ιδέα τι έκταση έχει λάβει το ζήτημα αυτό σε παγκόσμιο επίπεδο μπορεί να πάρουμε από το παρακάτω διάγραμμα της UNHCR.

Είναι, όμως, και ένα ζήτημα εξαιρετικά δύσκολο στην επίλυση του, δεδομένου ότι οι εμπλεκόμενοι κάθε φορά είναι όχι μόνο πολλοί, κυβερνήσεις κρατών, οργανισμοί, κινήματα, επαναστάτες, στρατιωτικές και μη οργανώσεις, αλλά και με αλληλοσυγκρουόμενα συμφέροντα.

Έχοντας λάβει λοιπόν τα παραπάνω υπόψη, μπορούμε να καταλάβουμε κάτι που είναι, όσο απλό και αν φαίνεται, εξαιρετικά σημαντικό· τι δηλαδή εμείς πρέπει να κάνουμε ή μπορούμε να κάνουμε, στο μέτρο των δικών μας δυνατοτήτων, αλλά και τι δεν πρέπει να κάνουμε, είτε ως άτομα είτε ως ομάδες και κοινωνία, για να συμβάλουμε στην ομαλοποίηση μιας κατάστασης που πλέον έχει δημιουργηθεί στη χώρα μας, μιας κατάστασης που δεν είναι εύκολη, είναι, ίσως, δυσάρεστη έως πολύ δυσάρεστη για εκείνους που επηρεάζονται άμεσα από αυτήν και σίγουρα πολύ δύσκολη έως εξαιρετικά επώδυνη για όσους τη βιώνουν και είναι ταυτόχρονα και πρωταγωνιστές και θύματα. Είναι, όμως, εδώ και κάτι ακόμα που είναι αναγκαίο να αντιληφθούμε, τη διαφορά δηλαδή που υπάρχει ανάμεσα στο κάνω κάτι και στο νομίζω ότι κάνω κάτι!

Και αυτά που μπορεί να κάνουμε είναι πολλά· από να προσφέρουμε μια κουβέρτα, κάποια ρούχα και λίγο φαγητό σε μια οικογένεια που έφθασε καταταλαιπωρημένη στη περιοχή μας, και είναι αυτό που έκανε η γριούλα εκείνη στη Λέσβο, μέχρι να βοηθήσουμε τις οικογένειες με παιδιά, εφόσον τους αποδοθεί τελικά το καθεστώς του πρόσφυγα, να βρουν μια δουλειά και να μένουν κάτω από αξιοπρεπείς συνθήκες, με τα παιδιά να έχουν τη φροντίδα που χρειάζονται και οπωσδήποτε να μπορούν να πάνε σχολείο και να συναναστραφούν με τα άλλα παιδιά, τα δικά μας, εάν βέβαια θέλουμε να ενσωματωθούν το ταχύτερο στην κοινωνία μας και να μην δημιουργηθεί πάλι μια κατάσταση «γκέτο», ένα σφάλμα τις συνέπειες του οπαίου τις έχουμε γνωρίσει στο παρελθόν και δυστυχώς τις έχουμε πληρώσει και σε κάποιο βαθμό εξακολουθούμε να τις πληρώνουμε. Πιο καλό παράδειγμα του τι συνεπάγεται η ενσωμάτωση από αυτό του Γιάννη Αντετοκούνμπο πιστεύουμε ότι δεν μπορεί να υπάρξει!

Η περίπτωση, όμως, των σημερινών προσφύγων στη χώρα μας, ας μην κρυβόμαστε, είναι δύσκολη και έχει πολλές ιδιαιτερότητες σε σχέση με εκείνη της εισροής χιλιάδων μεταναστών από τις Ανατολικές χώρες, αλλά και την Αλβανία, τη δεκαετία του ’90 και μετέπειτα. Κατ΄ αρχάς:

·   Είναι άτομα που το θρήσκευμα και οι ακραίες έως μεσαιωνικές αντιλήψεις που αυτό επιβάλλει κάνουν τις διαφορές μας που υπάρχουν να φαίνονται αξεπέραστες.

·   Επιπρόσθετα, το γεγονός ότι οι άνθρωποι αυτοί ήλθαν σε μεγάλους αριθμούς και μάλιστα από τα παράλια του «καλού» και πάντοτε «φιλικού» γείτονα μας, την Τουρκία, που φροντίζει να εργαλειοποιεί το προσφυγικό πρόβλημα στη Συρία για να μας δημιουργεί συνεχώς προβλήματα, αποσκοπώντας στο να πετύχει τις απώτερες βλέψεις και σκοπούς του, κάνει μεγάλο μέρος του κόσμου να τους αντιμετωπίζει, παρά τα αρχικά αισθήματα συμπάθειας και συμπόνιας, σχεδόν ως εισβολείς, ξυπνώντας όλα τα φοβικά και εχθρικά σύνδρομα που έχουν δημιουργηθεί μέσα μας, αιώνες τώρα, από τις επιδρομές κάθε λογής βαρβάρων και επίδοξων κατακτητών.

·   Τέλος, το ότι μαζί με τους πρόσφυγες και τις οικογένειες τους ήρθαν και χιλιάδες μεμονωμένα άτομα από εξαιρετικά μακρινές χώρες, Αφγανιστάν, Αλγερία, αλλά και Ιράκ, άτομα με αμφίβολο παρελθόν και για τα οποία δεν έχουμε σχηματίσει και τις καλύτερες μέχρι τώρα εντυπώσεις, είναι κάτι που οπωσδήποτε επιδείνωσε την κατάσταση που δημιουργήθηκε. Πάντως, δεν πρέπει να ξεχνάμε εδώ ότι για τα άτομα αυτά, τους μετανάστες, ακόμα και αν έχουν άδεια παραμονής και δεν διαμένουν στη χώρα παράνομα, η άδεια αυτή ισχύει για ορισμένο χρονικό διάστημα και παύει να ισχύει, αν παύσουν να ισχύουν οι λόγοι που αυτή χορηγήθηκε, οπότε οι αρμόδιες κατά περίπτωση υπηρεσίες εκδίδουν απόφαση επιστροφής (νόμος 4251/2014, Άρθρο 24). Τα ίδια, βέβαια, ισχύουν και για τα άτομα που τους έχει χορηγηθεί το καθεστώς πρόσφυγα, ιδιαίτερα μάλιστα εάν τα άτομα αυτά, έχοντας τελεσίδικα καταδικαστεί για ιδιαιτέρως σοβαρό αδίκημα, αποτελούν κίνδυνο για τη χώρα (Σύμβαση της Γενεύης Άρθρο 33, §2).

Η δύσκολη όμως αυτή κατάσταση μπορεί, τουλάχιστον όσον αφορά τις οικογένειες των προσφύγων, όπως έγινε και στην περίπτωση των Αλβανών μεταναστών που είχαν οικογένεια, να αναστραφεί με την πάροδο του χρόνου και να μη διαρκέσει πάρα πολύ, εάν βέβαια τα άτομα αυτά δεν θα βρίσκονται σε διαρκή κοινωνική απομόνωση. Αρκεί να σκεφτούμε τις σχέσεις Ελλήνων και Τούρκων στη Μικρά Ασία, πριν την καταστροφή του ’22, αλλά και αυτές που υπάρχουν σήμερα στην Κομοτηνή και κυρίως στην Ξάνθη.

Σε κάθε περίπτωση πάντως βασική προϋπόθεση για να ισχύουν τα παραπάνω είναι ο σεβασμός των νόμων του κράτους από όλους, είτε είναι πρόσφυγες είτε μετανάστες, και τήρηση γενικά αυτού που λέγεται: when in Rome, do as the Romans do! (με άλλα λόγια, όταν βρίσκεσαι σε μια ξένη χώρα, προσαρμόσου στον τρόπο ζωής των ανθρώπων που ζουν εκεί).

Πάντως, εάν θέλουμε να βοηθήσουμε ουσιαστικά προς την κατεύθυνση αυτή, δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι επιβάλλεται να φροντίζουμε να ξεσκεπάζονται παράλληλα και όλοι αυτοί, και από τις δύο πλευρές, που υποδαυλίζουν την εχθρότητα και τη μισαλλοδοξία, αλλά και αυτοί που εκμεταλλεύονται την κατάσταση αυτή, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, προς ίδιο συμφέρον, είτε δηλαδή κερδοσκοπώντας είτε αποκομίζοντας κομματικά οφέλη (κάτι θυμίζει αυτό το τελευταίο στα νησιά του Βορείου Αιγαίου).

Όσον, όμως, αφορά το «νομίζουμε ότι κάνουμε κάτι», παραβλέποντας τη μεγάλη εικόνα ή, ακόμα χειρότερα, μη βλέποντας τι κρύβεται από πίσω, αυτό είναι κάτι που τελικά έχει, συνήθως, αντίθετο αποτέλεσμα από εκείνο που νομίζουμε και συνέπειες που μπορεί να φθάσουν να είναι από επικίνδυνες έως καταστροφικές.

Πράγματι, φέρνοντας ένα απλό παράδειγμα, το να δίνεις ελεημοσύνη σε ένα παιδάκι που ζητιανεύει στα φανάρια του δρόμου, πιστεύοντας ότι κάνεις κάτι για να το βοηθήσεις, αγνοείς τη σκληρή πραγματικότητα, ότι δηλαδή έμμεσα υποστηρίζεις στο να διατηρείται μια κατάσταση, όπου αυτός που τα εκμεταλλεύεται θα εξακολουθήσει να περνά αργότερα, για να παίρνει τις εισπράξεις!

Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και με όσους με αυτά που έλεγαν ή έκαναν δημιουργούσαν την εντύπωση στους πρόσφυγες/μετανάστες ότι θα μπορούσαν να πάνε στις χώρες της Κεντρικής κυρίως Ευρώπης, μόνο που στην περίπτωση αυτή, εκτός του ότι συντελούσαν έτσι στο να διατηρείται το κύκλωμα των διακινητών, εκτός του ότι εξέθεταν τη χώρα σε κίνδυνο, εξυπηρετώντας, χωρίς να το αντιλαμβάνονται (έτσι τουλάχιστον θέλουμε να πιστεύουμε), τις επιδιώξεις της Τουρκίας, συνετέλεσαν και στο να θεωρήσουν οι κάτοικοι της Ελλάδος, όπως και των άλλων Ευρωπαϊκών χωρών, ότι το μεταναστευτικό ήταν πρώτο μεταξύ εκείνων των προβλημάτων που ήταν τα πιο σημαντικά για αυτούς τους ίδιους, ακόμα δε στο να στραφεί, με τον καιρό, μέρος του κόσμου ενάντια σε όλους, πρόσφυγες ή μετανάστες, αδιακρίτως, κάποιοι μάλιστα στην Ελλάδα να στραφούν «με ελαφρά τη καρδία»(!) στο ναζιστικό μόρφωμα της Χρυσής Αυγής, για να «απαλλάξει» από τους πρόσφυγες τις γειτονιές τους.

Το χειρότερο, όμως, είναι ότι με το να νομίζεις ότι βοηθάς κάποιον, συντελείς και εσύ στο να πιστέψει αυτός ότι θα του λυθεί το πρόβλημα και θα υπάρξει διέξοδος στην κατάσταση που βρίσκεται, όταν ουσιαστικά εσύ δεν έχεις να του προσφέρεις τίποτα, κάτι που φθάνει και τα όρια του εγκληματικού, όπως στη περίπτωση των προσφύγων, όπου οι άνθρωποι αυτοί, νομίζοντας ότι θα σωθούν από τα δεινά του πολέμου, έβαλαν τον εαυτό τους και τις οικογένειες τους σε μια άλλη τρομερή περιπέτεια, που πολλές φορές κατέληξε στο να χαθούν οι ίδιες τους οι ζωές, η δική τους όσο και της οικογένειας τους.

Εάν λοιπόν τα παραπάνω και κυρίως οι εικόνες που εδώ παρατίθενται, αυτή του μικρού κοριτσιού, στην αρχή του άρθρου, με τον τρόμο ζωγραφισμένο στο προσωπάκι του αλλά και αυτή με το άψυχο κορμάκι του τρίχρονου Αϊλάν να έχει εκβραστεί σε μια παραλία, μια εικόνα που συγκλόνισε τότε τον κόσμο, δεν αρκούν, για να ριζώσουν στο μυαλό εκείνων που εξακολουθούν να έχουν τέτοιες αντιλήψεις και να τους απαλλάξουν από τέτοιου είδους ιδεοληψίες… έ, τότε μπορεί να πάνε να κοιμηθούν, αν μπορούν, ήσυχοι ότι οι εικόνες αυτές δεν θα στοιχειώνουν τον ύπνο τους! 

 

Παραπομπές

1.  Ο Βαλκανικής διάδρομος ή Βαλκανική οδός διαχωρίζεται συνήθως μεταξύ της Δυτικής, που περνά από την Ελλάδα, τη Βόρεια Μακεδονία και τη Σερβία, και της Ανατολικής, που περνά από την Τουρκία, τη Βουλγαρία, τη Ρουμανία και τη Σερβία.

2. Εκτός από την οδό της Ανατολικής Μεσογείου, η διαδρομή της Δυτικής Μεσογείου είναι η δεύτερη πιο χρησιμοποιούμενη οδός. Οι μετανάστες από την Υποσαχάρια και τη Βόρεια Αφρική διέρχονται μέσω του Μαρόκου στην Ισπανία κατά την πορεία τους προς την Ευρώπη. Τέλος, η διαδρομή της Κεντρικής Μεσογείου επιτρέπει στους μετανάστες από την Υποσαχάρια και τη Βόρεια Αφρική να φθάνουν μέσω Λιβύης στη Μάλτα και κυρίως στην Ιταλία.

3.   Αξίζει να σημειωθεί ότι μόνο στη Γερμανία το 2016 ο αριθμός των προσφύγων έφθανε τους 669.482 (ο αριθμός αυτός το 2019 είχε ανέλθει στο 1.146.685!) και οι αιτήσεις ασύλου τις 745.155, όπως μπορούμε να δούμε από τη διαδραστική ιστοσελίδα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, επιλέγοντας ως χώρα τη Γερμανία καθώς και τα αντίστοιχα έτη.

4.   ΜΚΟ (Μη Κυβερνητική Οργάνωση –NGO) ονομάζεται μια εθελοντική ομάδα ατόμων ή οργανισμών, συνήθως μη συνδεδεμένων με καμία κυβέρνηση, που έχει συσταθεί για να παρέχει υπηρεσίες ή να υποστηρίζει μια δημόσια πολιτική, αντιμετωπίζοντας ζητήματα που αφορούν ανθρώπινα δικαιώματα, προστασία του περιβάλλοντος, ανακούφιση από καταστροφές, αναπτυξιακή βοήθεια κ.λπ., ενώ το εύρος των δραστηριοτήτων τους μπορεί να είναι τοπικό, εθνικό ή διεθνές. Αν και ορισμένες ΜΚΟ είναι κερδοσκοπικές εταιρείες, η συντριπτική τους πλειονότητα είναι μη κερδοσκοπικές οργανώσεις που μπορεί να χρηματοδοτούνται από ιδιωτικές δωρεές, διεθνείς οργανισμούς, κυβερνήσεις ή από συνδυασμό αυτών.

5. Βέβαια, για να είμαστε αντικειμενικοί και να μη τις «τσουβαλιάσουμε» όλες, ανάμεσα σε αυτές υπήρξαν καταξιωμένες στην Ελλάδα, αλλά και διεθνώς ΜΚΟ, όπως ο Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός, η AxionAid Ελλάς, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα, οι Γιατροί του Κόσμου και άλλες. Το ποιες Εθνικές και Ευρωπαϊκές Αρχές, Διεθνείς Οργανισμοί και ΜΚΟ δραστηριοποιούνται σήμερα στα Κ.Υ.Τ. των νησιών μας μπορεί κανείς να το δει σε σχετική ιστοσελίδα του Υπουργείου Μετανάστευσης & Ασύλου.

6.   Σχετικά με τις άδειες διαμονής, γενικότερα, δημιουργούνται πολλά ερωτηματικά όταν βλέπει κανείς στις πόλεις, ειδικά στο κέντρο της Αθήνας που κατακλύζεται, άτομα που τα περισσότερα σίγουρα δεν είναι Σύριοι πρόσφυγες και αποκαλούνται, έτσι, χωρίς κανένα ενδοιασμό από το ραδιόφωνο και την τηλεόραση, απλά μετανάστες. Οι πιθανές εξηγήσεις είναι, χωρίς βέβαια να αποκλείεται το ενδεχόμενο να έχουν χαρακτηριστεί, σωστά ή λάθος, και ως πρόσφυγες από τις υπηρεσίες χορήγησης Ασύλου, ότι τα άτομα αυτά είτε έχουν διασφαλίσει με «κάποιο τρόπο» άδεια διαμονής, είτε διαμένουν παράνομα με την άδεια αυτή διαμονής τους να έχει λήξει, είτε, ακόμα χειρότερα, έχουν εισέλθει στη χώρα παράνομα. Το ζήτημα είναι ότι στις δύο τελευταίες περιπτώσεις, ακόμα και αν συλληφθούν από τις αρμόδιες αρχές, πολλές φορές δεν υπάρχει συμφωνία επανεισδοχής της Ε.Ε. με τη χώρα τους (βλέπε Αφγανιστάν) και εδώ υπάρχει, όπως κανείς καταλαβαίνει, πολύ σοβαρό πρόβλημα.

7. Εδώ, ανακύπτει ένα πολύ σοβαρό ζήτημα, δεδομένου ότι σε πολλές περιοχές της ηπειρωτικής χώρας που επιλέχτηκαν για εγκατάσταση οικογενειών προσφύγων με μικρά παιδιά η συμπεριφορά των κατοίκων ήταν επιεικώς απαράδεκτη. Ήταν όμως ακόμα χειρότερη, στην κυριολεξία άθλια, η συμπεριφορά γονέων που εμπόδιζαν το να φοιτήσουν στο σχολείο, σε διαφορετικές βέβαια ώρες, τα παιδιά των μεταναστών αυτών.

Φαίνεται ότι η βελτίωση του επιπέδου διαβίωσης των κατοίκων της χώρας και η έλλειψη πραγματικής Παιδείας, που γινόταν και γίνεται σταδιακά μεγαλύτερη, έκανε πολλούς να ξεχάσουν ότι ακριβώς μετά τον πόλεμο ήταν χιλιάδες οι έλληνες που μετανάστευαν στις χώρες της Ευρώπης και της Αμερικής για να βρουν δουλειά και να επιζήσουν. Έκανε αυτό επίσης να ξεχάσουν και το ότι η Ελλάδα δεν κινδύνεψε από εκείνους που ήρθαν να μείνουν στα εδάφη της, γιατί υπήρξε για αυτούς στη κυριολεξία ένα χωνευτήρι, όταν όμως δεν φοβήθηκε, παρά τις όποιες δυσκολίες, να τους ενσωματώσει παρά να τους «γκετοποιήσει», κάτι που ισχύει πολύ περισσότερο όταν πρόκειται για μικρά παιδιά. Κινδύνεψε, όμως, και εξακολουθεί να κινδυνεύει από όλους αυτούς που, στερούμενοι πραγματικής Παιδείας, νομίζουν ότι είναι Έλληνες επειδή απλώς γεννήθηκαν στην Ελλάδα!

8. Το ερώτημα που γεννάται εδώ είναι: γιατί Σύριοι πρόσφυγες, ενώ Τουρκία είναι η πρώτη χώρα στην οποία εισήλθαν και σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή λίστα με «Ασφαλείς χώρες προέλευσης» περιέχεται σε αυτές, δεν υποβάλουν σε αυτήν αίτηση ασύλου, αλλά υποβάλουν αυτήν στην Ελλάδα; Εδώ λοιπόν συμβαίνει το εξής:

Η Τουρκία έχει μεν επικυρώσει τη Σύμβαση για τους Πρόσφυγες της Γενεύης και το Πρωτόκολλο του 1967 (βλέπε πρώτο μέρος του άρθρου αυτού), εφαρμόζει όμως από το 2014 τη νέα εθνική της νομοθεσία περί αλλοδαπών και διεθνούς προστασίας που προβλέπει τέσσερα καθεστώτα πρόσφυγα και επικουρικής προστασίας, δηλαδή «καθεστώς πρόσφυγα», «καθεστώς υπό όρους πρόσφυγα», «καθεστώς επικουρικής προστασίας», «καθεστώς προσωρινής προστασίας», όπου όμως δέχεται να απονείμει «καθεστώς πρόσφυγα» μόνο σε άτομα που έρχονται από την Ευρώπη και ειδικότερα από τις 47 χώρες μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης και «καθεστώς υπό όρους πρόσφυγα» σε κάποιους που έχουν αναγνωριστεί ως τέτοιοι, από άλλα κράτη της Ευρώπης πάλι. Έτσι, οι Σύριοι που έφτασαν εκεί μαζικά έλαβαν αρχικά καθεστώς «επισκέπτη» και στη συνέχεια μπήκαν σε καθεστώς προσωρινής προστασίας

Πάντως, σχετικά με το εάν η Τουρκία θεωρείται ασφαλής χώρα, ανεξάρτητα από τον περιορισμό που εφαρμόζει, και κατά συνέπεια είναι δυνατόν στους πρόσφυγες να υποβάλουν σε αυτήν, ως πρώτη χώρα υποδοχής, αίτημα για τη χορήγηση Ασύλου, υπάρχει μια ενδιαφέρουσα ανάλυση σχετικής απόφασης του Συμβουλίου της Επικρατείας, όπου το Δικαστήριο έκρινε ότι για θεωρηθεί μια τρίτη χώρα ως ασφαλής, δεν απαιτείται η χώρα αυτή να έχει επικυρώσει τη Σύμβαση της Γενεύης (και μάλιστα χωρίς γεωγραφικό περιορισμό), αλλά αρκεί η χορηγούμενη στη χώρα αυτή προστασία να είναι ισοδύναμη προς την προστασία που αναγνωρίζεται από τη Σύμβαση της Γενεύης, απόφαση που ήταν αντίθετη με εκείνους που επικαλούντο τον νόμο 4375/2016 και ειδικότερα το άρθρο 56 αυτού.