Μπλέξιμο; Αμ', των φρονίμων τα παιδιά κ.λπ., κ.λπ.

Φτάσαμε λοιπόν εκεί που, όπως πήγαιναν τα πράγματα, ήταν φανερό, τουλάχιστον σε κάποιους, ότι θα καταλήγαμε· σε ένα πραγματικό, κατά πολλούς, φαινομενικό κατ’ άλλους, αδιέξοδο.

Συγκεκριμένα, έχουμε μια κατάσταση όπου:

♦   Τα κρούσματα της πανδημίας αυξάνονται, καθημερινά, με ρυθμό επικίνδυνο, με τα Νοσοκομεία να ψάχνουν να βρουν κρεβάτια για τους ασθενείς και τη χώρα να είναι όλη στο κόκκινο.

♦  Οι ιδιοκτήτες των καταστημάτων λιανεμπορίου να πιέζουν αφόρητα για επαναλειτουργία των καταστημάτων τους, λέγοντας ότι πλέον έχει εξαντληθεί κάθε περιθώριο της οικονομικής τους αντοχής (οι ιδιοκτήτες των καταστημάτων εστίασης φαίνεται ότι το πήραν απόφαση ότι έχουν φάει πλέον τα… ψωμιά τους!)

♦   Τα σχολεία να παραμένουν κλειστά με την τηλεκπαίδευση να προσπαθεί να σώσει ό,τι μπορεί να σωθεί και τους μαθητές της 3^ης Λυκείου να στηρίζουν όλες τις ελπίδες τους για τις εισαγωγικές εξετάσεις του Ιουνίου στην αποτελεσματική λειτουργία της τηλεκπαίδευσης των ιδιωτικών φροντιστηρίων (για όσους δεν έχουν χρήματα για ιδιωτικά φροντιστήρια ή αυτά δεν υπάρχουν στην περιοχή τους ισχύει αυτό που λένε στα μεν αγγλικά, «hard luck», στα δε ελληνικά, «ο θεός βοηθός»!)

♦  Τα «σκληρά» μέτρα έχουν καταντήσει πλέον… απολιθώματα που μόνο κάποιοι επιμένουν ακόμη να τα προσέχουν και να τα εφαρμόζουν, με τον υφυπουργό παρά τω Πρωθυπουργώ κ. Άκη Σκέρτσο να σχολιάζει την κατάσταση, λέγοντας απλά: « Οι πολίτες κάνουν ότι τηρούν τα μέτρα και οι αρχές κάνουν ότι επιβλέπουν την τήρηση τους»!

♦   Τέλος, οι λοιμωξιολόγοι καλούνται να λύσουν τον γρίφο που έχει δημιουργηθεί¹, ξεφυλλίζοντας αρχικά την… μαργαρίτα, δηλαδή, «να ανοίξουν, να μην ανοίξουν κ.λπ.» και στη συνέχεια, εάν εξαντληθούν τα φύλλα και βγει «να ανοίξουν», αρχίζει το παιχνίδι της κολοκυθιάς με το «γιατί να ανοίξει αυτό, να ανοίξει εκείνο» και πάει λέγοντας!

Και όμως, υπήρχε λύση (υπάρχει ακόμη!)

Βέβαια, εάν θυμάστε σε προηγούμενη ανάρτηση είχαμε προτείνει μία λύση, που διατηρώντας την αποστολή sms, όπως γίνεται(;) τώρα, αλλά με πολύ πιο έξυπνο τρόπο, αφού θα γινόταν συνδυασμός του καταληκτικού αριθμού του κινητού με αυτόν της τρέχουσας ημερομηνίας, ταυτόχρονα όμως και με χρονικούς, ως προς τη διάρκεια εξόδου, περιορισμούς, θα ήταν δυνατόν να λειτουργούν τα πάντα ή σχεδόν τα πάντα, αφού λύση για την εστίαση, έτσι όπως είναι τα πράγματα, προς το παρόν δεν υπάρχει².

Τότε, η λύση αυτή πέρασε απαρατήρητη, αφού ελάχιστοι ήταν αυτοί που τη διάβασαν ή έστω της έριξαν μια ματιά³, αν και αναφέρθηκε και σε επόμενες σχετικές με τα μέτρα αναρτήσεις. Η λύση, όμως, αυτή υπάρχει και είναι δυνατόν να εφαρμοστεί και τώρα, εάν, βέβαια, επιθυμούμε να μην έχουμε καταστροφικά πλέον πισωγυρίσματα, δεδομένου ότι περιμένουμε με δικαιολογημένη ανυπομονησία να ανοίξει η φετινή τουριστική περίοδος, αλλά και να έχουμε και μια, όπως πρέπει, μέρα Λαμπρής το Πάσχα, που βρίσκεται πια, ούτως ή άλλως, προ των πυλών.

Υπάρχει λοιπόν μια ακόμη ευκαιρία να κάνουμε έστω κάτι απ’ αυτά που προτάθηκαν, ώστε μαζί με τον προοδευτικό εμβολιασμό του πληθυσμού να ξεπεράσουμε τον κάβο, χωρίς να βουλιάξουμε. Ο Θεός της Ελλάδος είναι πάντα μεγάλος και μας έχει γλυτώσει αρκετές φορές, ας μην το παρακάνουμε όμως. Εξάλλου, όπως έλεγαν και οι αρχαίοι, «συν Αθηνά και χείρα κίνει» ή σε απλά αγγλικά… «move your ass»! Και όποιος το κατάλαβε, το κατάλαβε.

Σημείωση

1^η: Εδώ, κάνουμε ένα τεράστιο λάθος αναμένοντας να δώσουν λύση οι άνθρωποι αυτοί και μετά εκ του ασφαλούς να τους ρίξουμε «τον λίθο του αναθέματος», εάν τα πράγματα δεν πάνε καλά. Οι άνθρωποι αυτοί είναι εξειδικευμένοι επιστήμονες και εάν έκριναν με μόνο κριτήριο την επιστημοσύνη τους θα έλεγαν: «τα πάντα κλειστά και… παλουκωθείτε όλοι μέσα στα σπίτια σας». Δεν είμαστε όμως Κίνα και αυτοί δεν κάνουν τον… Κινέζο, ώστε να μην βλέπουν τι συμβαίνει γύρω τους, να μην βλέπουν τις ανάγκες της οικονομίας και την ασφυκτική κατάσταση που έχουν περιέλθει χιλιάδες επιχειρηματίες και εργαζόμενοι, αλλά και τις απλές καθημερινές ανάγκες κάθε πολίτη, μικρού και μεγάλου. Είναι λοιπόν άδικο να τους καλούμε να βγάλουν το φίδι από την τρύπα, ενώ εμείς γυρνοβολάμε αμέριμνοι και απερίσκεπτα έξω, γράφοντας τα όποια μέτρα εκεί που ξέρουμε!

2^η: Για τις καφετέριες θα μπορούσε να εφαρμοστεί, υπό την προϋπόθεση ότι τηρούνται τα μέτρα που είχαν καθοριστεί αρχικά, δηλαδή, απόσταση ανάμεσα στα τραπέζια, μέγιστος επιτρεπόμενος αριθμός ατόμων ανά τραπέζι και χρήση εξωτερικού χώρου, μια λύση, όπου με χρήση καλαμακίου με τρία εύκαμπτα σπασίματα, αντί για ένα, θα γινόταν δυνατόν να πιει κάποιος τον καφέ του στο κυπελλάκι χωρίς να βγάλει τελείως τη μάσκα, ανεβάζοντας την απλώς λίγο προς το πηγούνι.

3η: Ξέρετε, καλά είναι τα likes σε φωτογραφίες και σε μικρά, αλλά ενδιαφέροντα κατά τα άλλα, κείμενα, αξίζει, όμως, κανείς να διαβάζει και κάποια κείμενα που θα τον βοηθήσουν, γενικότερα, να καταλάβει καλύτερα το τι συμβαίνει γύρω του, πέρα από την επιφάνεια της πρόσκαιρης, αναγκαστικά, επικαιρότητας.

Απλά μαθηματικά!

Στη ζωή μας σχεδόν τα πάντα που κάνουμε έχουν πιθανότητες, πιθανότητες επιτυχίας, αλλά και αποτυχίας. Για παράδειγμα το μαγαζί ή η επιχείρηση που σκοπεύουμε να ανοίξουμε, η δουλειά, αλλά και η εκδρομή που επιλέγουμε να κάνουμε, αυτό που θα αγοράσουμε, ακόμα και μια σχέση μας ή ο γάμος μας, όλα έχουν πάντοτε πιθανότητες, μεγαλύτερες ή μικρότερες, να πετύχουν ή να αποτύχουν.

Υπάρχουν και επιλογές που η αποτυχία μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες, από να τραυματιστούμε μέχρι και να σκοτωθούμε και τέτοιες περιπτώσεις είναι, ξεκινώντας από τα απλά, να πάρουμε δηλαδή το πρωί το ποδήλατο ή το αυτοκίνητο μας μέχρι το να πάμε για σκι ή να ταξιδέψουμε με τραίνο ή αεροπλάνο.

Βέβαια, υπάρχει ένας τρόπος να αποφύγουμε κάθε πιθανή αποτυχία ή κίνδυνο· να μην κάνουμε τίποτα απολύτως από αυτά, επειδή δε ζούμε στη εποχή του κορωνοϊού και συνεχώς τίθεται το ερώτημα του πώς θα μπορούσαμε να μειώσουμε την πιθανότητα να κολλήσουμε, ένας αποτελεσματικός τρόπος, με το σκεπτικό αυτό, είναι να πάμε στο… Άγιο Όρος, όχι όμως ως μοναχοί, αλλά ως ερημίτες σε μία σκήτη!

Ολίγοι μαθηματικοί υπολογισμοί

Κοντά σε όλα τα παραπάνω έχουμε και ένα θέμα που ανακινείται συνέχεια, αυτό δηλαδή του κατά πόσον ασφαλή είναι τα εμβόλια (όπως λένε, σε δουλειά να βρισκόμαστε!).

Επειδή, μάλιστα, τελευταία «πολύς αχός ακούγεται, πολλές… κουβέντες πέφτουν», σχετικά με το εάν το εμβόλιο της AstraZeneca (AZ) είναι ασφαλές και ειδικότερα το εάν μπορεί να προκαλέσει θρομβώσεις, κάτι που, μεγεθυσμένο κατάλληλα, ως φρέσκια είδηση, έχει ανησυχήσει, και εύλογα, πολύ κόσμο, ας δούμε με ψυχραιμία τα σχετικά στοιχεία και μετά ας κάνουμε τους σχετικούς υπολογισμούς.

Συχνότητα εμφάνισης ετησίως θρομβώσεων (κανονικά)

Υπό κανονικές συνθήκες, χωρίς δηλαδή να υποβληθεί κανείς σε εμβολιασμό, η συχνότητα εμφάνισης θρομβώσεων σε ετήσια βάση, σύμφωνα με άρθρο του κ. Ηλία Μόσιαλου, που είναι καθηγητής της πολιτικής της υγείας στη Σχολή Οικονομικών του Λονδίνου, σε άτομα ηλικίας 70~79 (μέση ηλικιακή ομάδα) είναι: 7,76 τοις χιλίοις

Συχνότητα εμφάνισης ετησίως θρομβώσεων (εμβόλιο AstraZeneca)

Οι περιπτώσεις εμφάνισης θρομβώσεων σε άτομα που εμβολιάστηκαν με το εμβόλιο της AstraZeneca, υποθέτοντας, βέβαια, ότι αυτά τα κρούσματα οφείλονται αποκλειστικά στο εμβόλιο αυτό, είναι 30 στους 5.000.000 εμβολισμένους, δηλαδή, 0,006 τοις χιλίοις, επειδή δε το εμβόλιο αυτό κυκλοφορεί 2 μήνες περίπου, για να κάνουμε αναγωγή σε ετήσια βάση, θα πρέπει το παραπάνω ποσοστό να το πολλαπλασιάσουμε το 12/2, οπότε έχουμε τελικά:

Εμβολιασμένοι με εμβόλιο AZ: 12/2 x 0,006 τοις χιλίοις ή 0,036 τοις χιλίοις

Άρα, η υποτιθέμενη αύξηση κινδύνου παρουσίασης θρόμβωσης σε άτομα ηλικίας 70~79 που θα εμβολιαστούν με το εμβόλιο της AstraZeneca είναι μόνο το παραπάνω ποσοστό!

Πιθανότητα κώματος σε περίπτωση προσβολής από τον ιό

Ας δούμε όμως και τι κίνδυνο διατρέχουν όσοι δεν εμβολιάζονται να προσβληθούν από κορωνοϊό. Σύμφωνα, λοιπόν, με τα πρόσφατα στοιχεία, στην Αττική τουλάχιστον, ο δείκτης μεταδοτικότητας έχει ξεπεράσει το 10%. Οι πιθανότητες τώρα να εισαχθεί σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ), εάν προσβληθεί από τον ιό, είναι περίπου 25% και, εάν συμβεί αυτό, οι πιθανότητες να πέσει σε κώμα είναι περίπου 80%.

Κάνοντας, λοιπό, τους σχετικούς υπολογισμούς έχουμε:

 Πιθανότητα εισαγωγής σε ΜΕΘ και κώμα: 10% x 25% x 80% ≃ 2% ή 20 τοις χιλίοις

Συμπέρασμα

Τα πράγματα, λοιπόν, είναι απλά ή, όπως λένε, απλά μαθηματικά. Διαλέγεις, ή 0,036 τοις χιλίοις αύξηση, αναπόδεικτη όμως, της πιθανότητας για θρόμβωση με εμβόλιο της AstraZeneca ή 20 τοις χιλίοις, καθόλου απίθανη, εισαγωγή σε ΜΕΘ και να πέσεις σε κώμα.

Για αυτό, εσείς που είναι η σειρά σας και έχετε προγραμματισμένο ραντεβού, «τρεχάτε ποδαράκια μου», όπως λένε, και κάντε το εμβόλιο, αφήνοντας τις Ευρωπαϊκές χώρες, όπου παίζονται διάφορα παιχνίδια, οικονομικά και πολιτικά, τους συνομωσιολόγους, στην «κοσμάρα» τους, τους δημοσιογράφους, που ψάχνουν για «συνταρακτικές» ειδήσεις, και, το κυριότερο, τον… Άγιο Πέτρο να περιμένει!

Πάντως, αυτό το τελευταίο και ιδίως το 20 τοις χιλίοις καλόν είναι και όλοι οι υπόλοιποι, που δεν έχει έρθει ακόμη η σειρά τους, θα αργήσουν ή διστάζουν ακόμη να εμβολιασθούν, να το κρατήσουν στο μυαλό τους και να κανονίσουν τις κινήσεις τους, μεταφορικά και κυριολεκτικά. Οι αριθμοί και τα μαθηματικά έλεγαν, από την αρχαιότητα, σε αντίθεση με πολλούς επί πολλά «λαλούντες», πάντα την αλήθεια!

Σημείωση

Με το άρθρο αυτό δεν θέλαμε να σας τρομάξουμε, αλλά, απλώς, να σας δείξουμε πώς η όπως πάντα ανεύθυνη κινδυνολογία, ο ευκαιριακός εντυπωσιασμός και τα κάθε είδους συμφέροντα και πολιτικές σκοπιμότητες μπορούν να σας αποπροσανατολίσουν από αυτό που οφείλετε, κάτω από τις παρούσες συνθήκες, να κάνετε στον εαυτό σας και δεν είναι άλλο από το να εμβολιαστείτε.

Εάν, όμως, επιθυμείται να πληροφορηθείτε τι πιθανότητες υπάρχουν σε περίπτωση που κάποιος εισαχθεί σε ΜΕΘ να επιβιώσει, την απάντηση την έδωσε η κυρία Κοτανίδου, καθηγήτρια, μεταξύ άλλων, Πνευμονολογίας - Εντατικής Θεραπείας της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ, που ανέφερε ότι ποσοστό θνητότητας στις ΜΕΘ είναι μεν πολύ μικρό σε σχέση με άλλες χώρες, δεν παύει όμως να είναι 35~37%!

Τώρα, για να ολοκληρώσουμε, αλλά και να κλείσουμε, το θέμα αυτό, υπάρχουν δύο βασικά ερωτήματα που διατυπώνονται σχετικά με τους εμβολιασμένους, δηλαδή, α) εάν είναι δυνατόν ένας που έχει κάνει το εμβόλιο να προσβληθεί από τον ιό και β) εάν μπορεί να τον μεταδώσει σε άλλους.

Η απάντηση σχετικά με το πρώτο είναι, «ναι» υπάρχει πιθανότητα, τα μέχρι τώρα δεδομένα, όμως, έδειξαν ότι, ακόμα και αν συμβεί αυτό, κάποιοι που νόσησαν από τον ιό, παρά τον εμβολιασμό, δεν ανέπτυξαν σοβαρά συμπτώματα, προφανώς λόγω των αντισωμάτων που είχαν αναπτύξει λόγω του εμβολίου.

Όσον αφορά το δεύτερο ερώτημα, η απάντηση είναι ότι ακόμη δεν υπάρχουν αρκετά στοιχεία πως τα εμβόλια προστατεύουν τους ανθρώπους που συνυπάρχουν με άτομο που έχει εμβολιαστεί. Έτσι, αν και οι ασυμπτωματικοί φορείς του ιού, όπως μπορεί να είναι οι εμβολιασμένοι, είναι λιγότερο πιθανό να μεταδώσουν τον ιό, σε σύγκριση με κάποιον που βήχει και φτερνίζεται, τα βασικά μέτρα προστασίας, όπως η χρήση μάσκας, το πλύσιμο χεριών και οι κανόνες κοινωνικής αποστασιοποίησης, θα πρέπει να εξακολουθήσουν να τηρούνται. Και εδώ, όποιος το κατάλαβε, το κατάλαβε!

 

Κυρίες και κύριοι, τα καταφέραμε. Επιτέλους… κοκκινίσαμε!

Όχι, δεν γινήκαμε όλοι Ολυμπιακοί, επειδή ο Ολυμπιακός πηγαίνει, απ' ό,τι φαίνεται τουλάχιστον, ακάθεκτος να κατακτήσει για μια φορά ακόμη το double, πρωτάθλημα και κύπελλο, προς μεγάλη απογοήτευση των υπόλοιπων τριών, νυν και κάποτε, μεγάλων, που πρέπει να πιούνε, παρά τις όποιες ελπίδες αυτών και των οπαδών τους, το πικρό ποτήρι της αποτυχίας.

Δεν έχουμε, όμως, ούτε Πάσχα, μήτε έγιναν εκλογές που τις κέρδισε σε όλες τις περιφέρειες (θαύμα, θαύμα!) το ΚΚΕ, που παραμένει ακόμη σταθερό, δυστυχώς για το ίδιο, στα ποσοστά του, αλλά, δυστυχώς και για εμάς τους υπόλοιπους, στις απόψεις του. Δεν επιταχύνθηκε, όμως, ακόμα περισσότερο, ευτυχώς για εμάς, και η κλιματική αλλαγή, που ακόμη δεν μπορέσαμε να τη συνειδητοποιήσουμε όλοι, ώστε η θερμοκρασία να έχει ανέβη σε όλες τις περιοχές στο κόκκινο.

Τέλος, δεν πάθανε και κάτι τα μάτια μας, επειδή κρατάμε τόσες μέρες κλειστή τη μύτη μας, λόγω της δυσοσμίας που αναδύεται από τα σκάνδαλα σεξουαλικής παρενόχλησης και βιασμών που ξεπήδησαν ξαφνικά(;) και στη χώρα μας, και εκεί που τα βλέπαμε όλα… μαύρα, ξαφνικά τα βλέπουμε κόκκινα, κόκκινο όμως της ντροπής.

Τι, λοιπόν, επιτέλους συμβαίνει; Γιατί κοκκίνισαν τα πάντα; Η απάντηση είναι, αφού αποκλείσαμε τα όσα αναφέραμε παραπάνω και δυστυχώς για εμάς με αυτά που μας περιμένουν, ότι ο κ. Χαρδαλιάς και οι λοιμωξιολόγοι ανακοίνωσαν, στην ενημερωτική για τον κορωνοϊό εκπομπή του υπουργείου Υγείας, ότι η διασπορά του ιού αυτού σε ολόκληρη τη χώρα είναι πλέον πολύ μεγάλη, με αποτέλεσμα, εκεί που βλέπαμε κιτρινοπορτοκαλί στο μεγαλύτερο μέρος του χάρτη της επιδημιολογικής κατάστασης των περιοχών της χώρας μας και μόνο σε ορισμένες περιοχές κόκκινο (και σε κάποιες, λίγες είναι αλήθεια, βλέπαμε μάλιστα και πράσινο), τώρα όλα άλλαξαν χρώμα και απέκτησαν ένα εντυπωσιακό κόκκινο έως βαθύ κόκκινο χρώμα.

Το χειρότερο, όμως, είναι ότι από τότε, μέσα σε λίγες ημέρες, η κατάσταση έγινε ακόμα χειρότερη και δεν έχει πλέον έννοια να διακρίνουμε τις διάφορες περιοχές με χρώμα, ακόμα κι αν αυτό είναι το βαθύ κόκκινο, αφού αυτό το τελευταίο εξαπλώνεται παντού ταχύτατα!

Τι συνέβη λοιπόν και ποιος φταίει για αυτό που συνέβη ή για να το θέσουμε ευρύτερα για το ότι φτάσαμε εδώ που φτάσαμε; Επειδή για το ζήτημα αυτό η εξήγηση δεν είναι μία και οι ευθύνες που βαρύνουν, αντίθετα με ό,τι, ίσως, νομίζετε, δεν αφορούν μόνον έναν, με αυτά που ακολουθούν θα αναφερθούν οι εξηγήσεις που δίδονται από κυρίως εμπλεκόμενους, είτε αυτοί είναι αρμόδιοι φορείς ή μη, και θα γίνει προσπάθεια να αποδοθούν, όπως λένε, «τα του Καίσαρος, τω Καίσαρι».

ΕΞΗΓΗΣΕΙΣ & ΕΥΘΥΝΕΣ

Με ό,τι ακολουθεί θα προσπαθήσουμε να δώσουμε μια συνολική, όπως πάντα, και όσο πιο αντικειμενικά μπορούμε και είναι δυνατόν, εξήγηση, παραθέτοντας το τι σχετικά πιστεύουν και λένε οι λοιμωξιολόγοι, αλλά και η αντιπολίτευση, οι πολίτες, οι δημοσιογράφοι, που, ως… ειδικοί ορισμένοι, πάντοτε κάτι έχουν να πουν, καθώς και η κυβέρνηση, που είναι, ούτως ή άλλως, αρμόδια, αλλά και υπεύθυνη για τη διαχείριση της όλης κατάστασης, μη παραλείποντας, όμως, να κάνουμε και μια σύντομη αναφορά, κάτι που θεωρούμε απαραίτητο, για να ολοκληρώσουμε την εικόνα, και στο πώς η τελευταία διαχειρίστηκε την κρίση της πανδημίας από την έναρξη της εκδήλωσης της.

Θα δούμε, επίσης, μήπως, λέμε μήπως, μας έχει ξεφύγει όλον αυτόν τον καιρό, που παλεύουμε ανάμεσα σε μέτρα και περιορισμούς, και κάτι που θα μπορούσε να μη μας έχει οδηγήσει σε μια τέτοια κατάσταση, χωρίς όμως να εμποδίζει εμάς να έχουμε μια κάποια κανονικότητα στη ζωή μας και να μας αναγκάζει να κρατάμε σχολεία και εμπορικά καταστήματα τόσον καιρό κλειστά, μια κατάσταση που έχει απομακρύνει μεν τους μαθητές, για να αναφερθούμε μόνο σε αυτούς, από το φυσικό τους περιβάλλον, έχει όμως φτάσει καταστηματάρχες, εργαζόμενους και την οικονομία της χώρας σε αυτό που λέμε, όταν κάποιος κοντεύει να πεθάνει, ότι δηλαδή «πνέουν (πλέον)τα λοίσθια»!

Οι λοιμωξιολόγοι

Κατ’ αρχάς πρέπει να το πούμε. Οι άνθρωποι, βλέποντας τα αποτελέσματα από την ανάλυση των λυμάτων, μας είχαν προειδοποιήσει ότι αυτά δεν προμηνύουν κάτι καλό, εκτιμώντας ότι είμαστε στην αρχή μιας κρίσης που έρχεται και θα έχει ως συνέπεια τα κρούσματα από τον κορωνοϊό να ανέλθουν σε χιλιάδες, με ό,τι αυτό σημαίνει για την αντοχή του υγειονομικού συστήματος της χώρας, μια πρόβλεψη που, δυστυχώς, βλέπουμε σήμερα να επαληθεύεται πλήρως.

Εμείς, όμως, συνηθισμένοι από τις κακές ειδήσεις, που σχεδόν αποκλειστικά προβάλλονται, αν και αυτά μας ανησύχησαν λίγο, απλώς τα ακούσαμε, δεν θελήσαμε να τα πιστέψουμε, τα θεωρήσαμε υπερβολικά, επαναπαυόμενοι στο ότι, τότε που αυτά ανακοινώθηκαν, ο αριθμός των κρούσματα αυτών βρισκόταν σε ανεκτά, λέμε τώρα, επίπεδα, ενώ άλλοι, αυτοί που, όπως πάντα, ζούνε στην «κοσμάρα» τους, δεν ανησύχησαν ούτε λίγο, τα… έγραψαν κανονικά, όπως έγραψαν τις μάσκες και τα περί κορωνοϊού, καιρό τώρα!

Για να δούμε, όμως, τι έλεγαν ότι μας περιμένει και πώς εξηγούσαν την εκτίναξη των κρουσμάτων, ήδη από τις 5 Μαρτίου, δύο γνωστοί από τις εμφανίσεις τους καθηγητές, ο Νίκος Τζανάκης, καθηγητής Πνευμονολογίας στην Ιατρική σχολή του Πανεπιστημίου Κρήτης, και το μέλος της επιτροπής και καθηγήτρια Παιδιατρικής Λοιμωξιολογίας, Διευθύντρια Γ ́ Παιδιατρικής Κλινικής ΕΚΠΑ, ΠΓΝ «ΑΤΤΙΚΟΝ» Βάνα Παπαευαγγέλου.

Ο Νίκος Τζανακάκης, είναι αλήθεια, μας προσγείωσε κάπως απότομα, λέγοντας ότι «δεν αποκλείεται να δούμε και 2.800-3.000 κρούσματα κάποια μέρα. Αυτό θα συνεχιστεί περίπου μέχρι τις 15-18 Μαρτίου και γύρω στις 20-25 Μαρτίου θα δούμε να αποκλιμακώνονται τα νούμερα προς τα κάτω, πάρα πολύ αργά.» ενώ, αναφερόμενος στη συνεχή αύξηση των κρουσμάτων, είπε: «πιστεύω ακράδαντα ότι σε όλη τη χώρα έχουν επικρατήσει οι μεταλλάξεις».

Η Βάνα Παπαευαγγέλου πάλι, στην τακτική ενημέρωση για την εξέλιξη της πανδημίας, ανέφερε ότι «Το επιδημιολογικό φορτίο αυξάνεται και έχει διπλασιαστεί τις τελευταίες 15 ημέρες. Ο δείκτης θετικότητας αυξήθηκε, αγγίζοντας το 4%», (σήμερα, αγγίζει το 12%!), ενώ, αναφερόμενη στους λόγους που οδήγησαν στην αύξηση των κρουσμάτων, τους απέδωσε στον χειμωνιάτικο καιρό «που μας έκλεισε μέσα», αλλά και στη βρετανική μετάλλαξη που κάνει τον κορωνοϊό να μεταδίδεται γρηγορότερα.

Η αντιπολίτευση                                        

Αυτή αποδίδει την ευθύνη για την εξέλιξη της πανδημίας, όπως είναι φυσικό, στους κυβερνητικούς χειρισμούς με τον ΣΥΡΙΖΑ να την κατηγορεί ότι δεν παίρνει μέτρα για τους μεγάλους εργασιακούς χώρους και τα μέσα μαζικής μεταφοράς¹, που στοιβάζονται, όπως λέει, οι πολίτες, δεν προχωρά στη συνταγογράφηση των τεστ για να υπάρχει ακριβής εικόνα της διασποράς και ότι δεν επιτάσσει τις ιδιωτικές κλινικές για να συνδράμουν στο ΕΣΥ, με αποτέλεσμα να συνεχίζεται η ασφυξία στα νοσοκομεία και η πανδημία να παραμένει εκτός ελέγχου.

Όσο για τα ΚΙΝΑΛ, αυτό κατηγορεί την κυβέρνηση ότι δεν ενίσχυσε το Εθνικό Σύστημα Υγείας, με αποτέλεσμα αυτό να κινείται στα όριά του, ότι δεν έχει επιτάξει, λόγω της υπερμετάδοσης του ιού, κλίνες ΜΕΘ από τον ιδιωτικό τομέα, ότι δεν υπάρχει εθνικό σχέδιο αντιμετώπισης της πανδημίας και συμπερασματικά ότι «Το τρίτο κύμα της πανδημίας βρίσκεται πια εκτός ελέγχου. Η πολιτική της κυβέρνησης για lockdown ακορντεόν αποδείχτηκε καταστροφική για την υγεία, την οικονομία, τους εργαζόμενους».

Οι πολίτες

Εδώ, βασικά, έχουμε τέσσερις κατηγορίες πολιτών, οι οποίες αποδίδουν είτε άμεσα είτε έμμεσα ή και πουθενά τις όποιες ευθύνες για την έξαρση των κρουσμάτων, αλλά και για την πανδημία γενικότερα.

Έτσι, στην πρώτη είναι αυτοί που συνήθως δεν μιλούν, τηρούν τα μέτρα και περιμένουν με ανυπομονησία το πότε θα εμβολιστούν, όχι για να δουν τα φως το αληθινό, αλλά για να μη δουν… τον Άγιο Πέτρο! Όταν, όμως μιλούν, κατηγορούν όλους εκείνους, ιδιαίτερα τους νέους καθώς και αυτούς που συνωστίζονται σε πλατείες και παραλίες, που δεν εφαρμόζουν τα μέτρα.

Στη δεύτερη ομάδα είναι αυτοί που δηλώνουν, ότι «έχουν κουραστεί πολύ» από τα μέτρα που διαρκούν τόσο καιρό. Βέβαια, στην άποψη αυτή, ότι δηλαδή «έχουν κουραστεί πολύ» βρίσκουν πρόθυμους συνηγόρους και αρκετούς άλλους, κυβερνητικούς παράγοντες, βουλευτές των κομμάτων, δημοσιογράφους, αλλά και μέλη της επιτροπής λοιμωξιολόγων, που δεν παραλείπουν κάθε φορά να λένε, παρηγορητικά, στο ακροατήριο τους, «καταλαβαίνουμε, βέβαια, ότι υπάρχει κούραση», αγνοώντας, ηθελημένα ή μη, ότι η κατάσταση αυτή παρατείνεται, διότι μεγάλο μέρος από αυτούς που δηλώνουν «κουρασμένοι» είναι εκείνοι που είτε δεν παύουν να κυκλοφορούν όσο και όποτε μπορούν, είτε δεν τηρούν τα μέτρα ή, για να είμαστε ακριβέστεροι, κοιτάζουν να βρουν ευκαιρία για να μην τα τηρήσουν, είτε και τα δύο, φέροντας, με τη συμπεριφορά τους αυτή, μεγάλο μέρος της ευθύνης που η κατάσταση αυτή δεν καλυτερεύει, κυριολεκτικά σέρνεται, φέρνοντας, έτσι, τους υπολοίπους πολίτες σε απόγνωση το δε ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό των κλινικών covid στα όρια της αντοχής του.

Η τρίτη ομάδα είναι εκείνη που θεωρώντας ότι λόγω ηλικίας δεν κινδυνεύει, λανθασμένα βέβαια, όπως αποδεικνύεται τώρα, από τον κορωνοϊό, βγαίνει με παρέες ή πηγαίνει σε πάρτι που διοργανώνονται κρυφά και συμμετέχουν δεκάδες άτομα. Χαρακτηριστικό του τρόπου που σκέπτονται(;) είναι η δήλωση που έκανε όταν ρωτήθηκε σχετικά νεαρή κοπέλα: «Το κάνουμε για ψυχολογικούς λόγους, είμαστε μεσογειακός λαός και δεν μπορούμε να είμαστε συνέχεια μέσα» (τα σχόλια δικά σας)².

Στην τέταρτη τέλος ομάδα ανήκουν οι οπαδοί θεωριών συνωμοσίας, αυτοί που δεν πιστεύουν ότι υπάρχει κορωνοϊός, απαξιώνουν τα εμβόλια³ και γενικά γράφουν, με τη μία ή την άλλη δικαιολογία, τα μέτρα στα παλαιότερα των υποδημάτων τους ή, τέλος πάντων,… εκεί που ξέρουν. Μια ιδιαίτερη κατηγορία μεταξύ αυτών είναι και εκείνοι οι θρησκευόμενοι που, πιστεύοντας ότι ο Χριστός τους προστατεύει, συνωστίζονται κρυφά στις εκκλησίες, κολλώντας ο ένας τον άλλο και μεταδίδοντας, μετά, σε γνωστούς και αγνώστους, όχι βέβαια τον λόγο του Κυρίου, αλλά τον κορωνοϊό!

Οι δημοσιογράφοι

Εδώ, δεδομένου ότι πλέον στη δημοσιογραφία επικρατούν, λιγότερο ή περισσότερο, συγκαλυμμένα ή εντελώς απροκάλυπτα, πολιτικές προτιμήσεις, αλλά και εύκολες κριτικές, ειρωνικά σχόλια και δήθεν εξυπνάδες, η κατάσταση είναι λίγο περίεργη και τα σχετικά με τον κορωνοϊό μεταφέρονται αρχικά, όχι πάντα, βέβαια, ως είδηση, που αφορά τα κρούσματα, τους διασωληνωμένους και τους θανάτους, και από εκεί και πέρα αρχίζει το… πανηγύρι σύμφωνα με την προσωπική αντίληψη και τις πολιτικές πεποιθήσεις⁴, με ελάχιστες εξαιρέσεις, του καθενός.

Η κυβέρνηση

Η κατάσταση με την πανδημία σίγουρα δεν είναι από αυτές που θα ήθελε να αντιμετωπίσει μια κυβέρνηση, οποιαδήποτε. Είναι μια κατάσταση που αυτή, η κυβέρνηση, βρίσκεται στην κυριολεξία «μεταξύ σφύρας και άκμονος», δεδομένου, ότι καλείτε να επιλύσει ένα θέμα, όπου οι όποιες αποφάσεις είναι αλληλοσυγκρουόμενες, αφού κάθε μέτρο για τον περιορισμό της πανδημίας επηρεάζει, αναπόφευκτα, αρνητικά την οικονομία⁵.

Υπό αυτό το πρίσμα, οι σχετικές αποφάσεις και τα μέτρα που έλαβε η κυβέρνηση είναι απαραίτητο να παρατεθούν, ώστε, μαζί με όσα αναφέρθηκαν προηγουμένως, να μας επιτρέψουν να διαμορφώσουμε μόνοι μας μια άποψη σχετικά με το ερώτημα που τέθηκε αρχικά, γιατί, δηλαδή, φτάσαμε στη σημερινή κατάσταση.

Τα μέτρα αυτά θα διακριθούν σε περισσότερο ή λιγότερο επιτυχημένα, αλλά και αποτυχημένα, και σε κάθε περίπτωση θα συνδέονται άμεσα τόσο με την αντίστοιχη αποφασιστικότητα που επέδειξε η κυβέρνηση όσο και την ταχύτητα που κινήθηκε και έλαβε τις σχετικές αποφάσεις.

Οι πρωτιές

Έτσι, κρίνοντας εκ των πραγμάτων και μόνο, σε αυτές μπορούμε αναμφισβήτητα να εντάξουμε:

·    Την επιβολή για πρώτη φορά, τον Μάρτιο του 2020, μιας σειράς έκτακτων μέτρων, μέτρων που αποδείχθηκαν απόλυτα επιτυχημένα, αφού κατόρθωσαν να περιορίσουν την εξάπλωση της πανδημίας, με τα κρούσματα, αλλά και τους θανάτους, να ανέρχονται λόγω κορωνοϊού στο ελάχιστο, τη στιγμή που στη γειτονική Ιταλία (Bergamo) στα μεν Νοσοκομεία διάλεγαν ουσιαστικά ποιος θα ζούσε και ποιος θα πέθαινε στα δε κοιμητήρια δεν προλάβαιναν να θάψουν τους νεκρούς. Για τον λόγο αυτό, τα μέτρα εκείνα δέχθηκαν πολλά θετικά σχόλια από τον ξένο τύπο, είχαν, όμως, αναπόφευκτα, όπως ήταν και αναμενόμενο, και αρνητικό αντίκτυπο στην οικονομία, λόγω της διακοπής κάθε μορφής εμπορικής, πολιτιστικής, αθλητικής κ.λπ. δραστηριότητας.

·    Τις υπηρεσίες του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, όπου εδώ, σε ένα Τομέα όπου χρόνιες παθογένειες και απίστευτη γραφειοκρατία είχαν ως αποτέλεσμα η χώρας μας να υστερεί τρομακτικά σε αντίθεση με άλλες Ευρωπαϊκές χώρες, σημειώθηκαν πραγματικά θαύματα, αφού μια σειρά από διαδικασίες που ταλαιπωρούσαν τους πολίτες, αναγκάζοντας τους να τρέχουν απ’ εδώ και απ’ εκεί, να περιμένουν σε ουρές και να δαπανώνται, έτσι, απίστευτες ώρες, μπόρεσαν πλέον να διεκπεραιώνονται ηλεκτρονικά, ενώ άλλες απλοποιήθηκαν τελείως. Ως ένα έμμεσο αποτέλεσμα, εκτός των άλλων, ήταν αυτά να συμβάλουν και στη μείωση των μετακινήσεων, που είναι από τους κύριους παράγοντες διάδοσης του κορωνοϊού.

·   Τέλος στις πρωτιές αυτές πρέπει να εντάξουμε και τον εξαιρετικά επιτυχημένο τρόπο διαχείρισης των εμβολιασμών, ένα εγχείρημα αντικειμενικά πολύ δύσκολο, αφού, λόγω των εξαιρετικών απαιτήσεων συντήρησης των εμβολίων αυτών, δεν μπορούσε ο εμβολιασμός αυτός να γίνεται, όπως συνέβαινε με τα άλλα εμβόλια, στα φαρμακεία, αλλά σε ειδικά προετοιμασμένα εμβολιαστικά κέντρα, όπου έπρεπε, παράλληλα, να μπορούν να υποδεχτούν, με τήρηση των κατάλληλων μέτρων  προφύλαξης, και εμβολιάσουν και πολύ μεγάλο, τις περισσότερες φορές, αριθμό ατόμων. Γενικά, το εγχείρημα αυτό με τον τρόπο που υλοποιείται όχι μόνο αποτελεί παγκόσμιο πρότυπο και μας εκπλήσσει με την οργάνωση του, αλλά κάνει και όλους εκείνους που πραγματοποίησαν τον εμβολιασμό αυτό να νομίζουν ότι βρίσκονται σε μια άλλη χώρα, μια χώρα με πολύ υψηλό επίπεδο υπηρεσιών.

Οι ικανοποιητικές επιδόσεις

Τα όσα ακολούθησαν κυμαίνονται ανάμεσα σε ένα ικανοποιητικό έως μέτριο επίπεδο, ανάλογα και του πόσο αντικειμενικά ή όχι μπορεί να τα δει και να τα κρίνει ο καθένας.

Έτσι, σε αυτά μπορεί να ενταχθούν:

·  Η κατάσταση στο σύστημα Υγείας, όπου παρά τα διαχρονικά του προβλήματα, δεν έφθασε, αλλά ούτε και πλησίασε, παρά το ξέσπασμα του δεύτερου κύματος, πέρυσι, στη Μακεδονία και του τρίτου, τώρα, σε όλη τη χώρα και κυρίως στην Αττική, σε καταστάσεις που παρουσιάσθηκαν ακόμα και σε μεγάλες Ευρωπαϊκές χώρες, όπως στην Ιταλία και στην Αγγλία, με πολύ πιο προηγμένα συστήματα Υγείας, αλλά και σε χώρες μικρές, αντίστοιχες με τη δική μας, όπως στην Πορτογαλία.

·    Η σημαντική ενίσχυση του στόλου των οχημάτων των μέσων μαζικής μεταφοράς (βλέπε σημείωση 1), αν και με αρκετή καθυστέρηση, παρά την κριτική που εξακολουθεί να ασκείται από όλους εκείνους που είτε δεν έκανα τίποτε, όταν ήταν κυβέρνηση είτε επικρίνουν εκ του ασφαλούς, θεωρώντας ότι ο στόλος των αστικών συγκοινωνιών μπορεί να αυξηθεί, έτσι, απότομα, με μαγικό τρόπο και ότι οι αστικές μετακινήσεις με τα μέσα αυτά μπορεί να πλησιάζουν, και μάλιστα σε ώρες αιχμής, αυτές των υπεραστικών συγκοινωνιών.

·    Η καθιέρωση της τηλεργασίας, στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, όπου και όσο αυτό ήταν, βέβαια, εφικτό, και η εφαρμογή προσαρμοσμένου στις τρέχουσες συνθήκες ωραρίου, η εκ περιτροπής εργασία κ.λπ. για τους εργαζομένους στις Δημόσιες υπηρεσίες⁶. Εδώ, δεν πρέπει να παραλείψουμε την επίτευξη της τηλεκπαίδευσης για τους μαθητές που αναγκαστικά απέχουν από τα μαθήματα τους στο σχολείο, παρά τις αντικειμενικές δυσκολίες που υπήρχαν και την εντελώς άδικη κριτική όλων εκείνων που κάθονται αναπαυτικά στα έδρανα τους και στα στούντιο τηλεοράσεων και ραδιοφώνου.

·   Δεν πρέπει να παραλείψουμε, επίσης, και την επιβολή της καθολικής εφαρμογής της μάσκας προστασίας κατά του ιού, παρά την αδικαιολόγητη πραγματικά, αφού δεν θα επέφερε κανένα ουσιαστικό κόστος στους πολίτες και την οικονομία, καθυστέρηση στην εφαρμογή του πραγματικά σωτήριου αυτού μέτρου.

·    Τέλος, στα παραπάνω εντάσσεται και η ενημέρωση των πολιτών, δύο φορές την εβδομάδα, από αρμόδιους κυβερνητικούς παράγοντες και μέλη της επιτροπής των λοιμωξιολόγων σχετικά με την πορεία της πανδημίας και την εξέλιξη των εμβολιασμών, μια ενημέρωση που σε συνδυασμό με τις πληροφορίες που παρέχονται από την Υπηρεσία Πολιτικής Προστασίας αποδείχθηκαν πολύ χρήσιμες, τουλάχιστον για όσους πραγματικά ενδιαφέρονται και τους νοιάζει το θέμα της πανδημίας.

Οι αποτυχίες

Επειδή, σίγουρα, θα έχετε αρχίσει να αναρωτιέστε σχετικά με το εάν υπάρχουν, αλλά και ποιες είναι οι ενέργειες ή παραλείψεις της κυβέρνησης που αποδείχθηκαν αποτυχημένες, η απάντηση είναι ότι και βέβαια υπάρχουν και, μάλιστα, εκτός από τις καθυστερήσεις που αναφέρθηκαν και παραπάνω, υπάρχουν και άλλες που είναι ιδιαίτερα σημαντικές και σε ό,τι ακολουθεί θα τις παραθέσουμε.

·    Η έξαρση του δεύτερου κύματος της πανδημίες που κτύπησε με εξαιρετική σφοδρότητα τη Βόρια Ελλάδα δεν ήταν κάτι που νομοτελειακά έπρεπε να συμβεί. Ήταν αποτέλεσμα, σε πρώτη ανάγνωση, πολλών και διαφόρων παραγόντων που συνοπτικά ήταν κυρίως η παραβίαση των βασικών κανόνων προστασίας κατά του κορωνοϊού, η πτώση της θερμοκρασίας το Φθινόπωρο, η κινητικότητα του πληθυσμού για εργασίες ή παράνομα εντός και εκτός των Περιφερειακών Ενοτήτων (τέως Νομών) και τέλος η ευρεία διάδοση των νέων μεταλλάξεων του ιού. Εάν το ψάξουμε, όμως, βαθύτερα, η αιτία ήταν η σχεδόν πλήρης χαλάρωση της επιτήρησης των μέτρων και, βέβαια, η αργοπορημένη αντίδραση της κυβέρνησης στην επιβολή lockdown, και μάλιστα γενικευμένου σε ορισμένες περιοχές.

·    Η αστοχία του τρόπου που άνοιξε το λιανεμπόριο⁷ και η γενική χαλάρωση τήρησης και επιτήρησης των μέτρων, αλλά και το πλήθος των διαδηλώσεων που σχεδόν καθημερινά κατακλύζουν το κέντρο της Αθήνας, μαζί με τις πολύ χαμηλές θερμοκρασίες που επικράτησαν, όλα μαζί απετέλεσαν το εκρηκτικό μείγμα που ήταν έτοιμο να εκτινάξει, όπως και συνέβη, τα κρούσματα στα ύψη και να φέρει τα Νοσοκομεία της Αττικής κοντά στα όρια της κατάρρευσης.

·    Η περιορισμένη διάρκεια τήρησης των νόμων, που είναι, όπως έχουμε επανειλημμένα αναφέρει, το μεγάλο πρόβλημα στην Ελλάδα, Έτσι, και στην περίπτωση του κορωνοϊού, ενώ π.χ. αρχικά, το 2020, για τη μη εξάπλωση της πανδημίας, δεν έγινε ούτε η παρέλαση της 25ης Μαρτίου, σταδιακά, κατά παράβαση των όσων ίσχυαν⁸, άρχισε να επικρατεί μια χαλάρωση, με αποκορύφωμα οι δρόμοι της Αθήνας να θυμίζουν, αυτόν τον καιρό από τις διαδηλώσεις, άλλες «ένδοξες» εποχές. Το αποτέλεσμα το βλέπουμε σήμερα, όπου για μια φορά ακόμη ίσχυσε, δυστυχώς, αυτό που λέγεται: «Όπως έστρωσες, θα κοιμηθείς»!

·    Έχουμε αναφέρει επανειλημμένα (βλέπε προηγούμενες σχετικές αναρτήσεις) ότι μπορεί η μέθοδος των sms για τη χορήγηση άδειας εξόδου να φάνταζε σαν μια πολύ καλή και προηγμένη τεχνολογικά λύση, είχε, όμως, δύο βασικές αδυναμίες, επειδή επέτρεπε την χωρίς ποσοτικό και χρονικό περιορισμό αποστολή sms, άρα έξοδο, ακόμα και για τον ίδιο λόγο⁹. Έτσι, ήταν και εξακολουθεί ουσιαστικά να είναι ένα μέτρο, μη μέτρο, ένα «σουρωτήρι» που περιορίζει μόνο τις πολύ χοντρές παραβάσεις.

Γενικά, αυτό που συνέβαινε και συμβαίνει με τα μέτρα και οδηγεί σε τέτοιες αστοχίες είναι αυτό που είπε επιγραμματικά, σε επικοινωνία του με ραδιοφωνικό σταθμό, ο υπουργός παρά τω πρωθυπουργώ Άκης Σκέρτσος:

«Οι πολίτες κάνουν ότι τα τηρούν και οι αρχές κάνουν ότι επιβλέπουν την τήρηση τους»!

Και εδώ, αυτό τα λέει όλα, με τις ευθύνες, όμως, να κατανέμονται σε όλους τους εμπλεκόμενους, ανεξαιρέτως.

ΤΕΛΙΚΕΣ ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Λένε, και ο επιχειρηματικός κόσμος το ξέρει πολύ καλά, ότι η κρίση, η κάθε κρίση, είναι και μια ευκαιρία, ευκαιρία να αποκαλυφθούν τα λάθη που κάνουμε και οι αδυναμίες που έχουμε και μετά, εάν πραγματικά τα έχουμε καταλάβει, να προσπαθήσουμε να τα διορθώσουμε.

Από τον κανόνα αυτό δεν ξεφεύγει και η κρίση αυτή. Απεκάλυψε όχι μόνο λάθη και παραλείψεις που χρόνιζαν και πολλές ακόμη χρονίζουν στην οργάνωση και την υποδομή των υπηρεσιών στη χώρα μας, αλλά πρόβαλε ξεκάθαρα και τις υπάρχουσες αδυναμίες στη λειτουργία του πολιτικού μας συστήματος, αυτού της αντιπροσωπευτικής Δημοκρατίας, χωρίς να αφήνει απέξω, ως προς το επίπεδο που βρίσκονται, τη δημοσιογραφία καθώς και την ίδια την κοινωνία των πολιτών.

Και ως προς τη λειτουργία του πολιτικού μας συστήματος, έγινε ξεκάθαρο, ότι η μάχη των κομμάτων για την «κατάκτηση της εξουσίας», αλλά και τη διατήρηση σε αυτήν, παρά την κρισιμότητα της κατάστασης, λόγω της πανδημίας, μιας κατάστασης όπου διεξάγεται ένας πραγματικός, αόρατος όμως, πόλεμος και ο κόσμος βρίσκεται σε σύγχυση και πάρα πολλοί στα όρια της απόγνωσης, η μάχη αυτή δεν σταμάτησε καθόλου, το αντίθετο, αν και αυτό είναι το πρώτο πράγμα που επιβάλλεται να γίνεται σε τέτοιες περιόδους!

Για την κυβέρνηση

Όσον αφορά την κυβέρνηση, λένε ότι «πολιτική είναι η τέχνη του εφικτού» ή, συμπληρώνοντας εμείς, «η τέχνη των εφικτών συμβιβασμών». Αν, όμως, στο παρελθόν οι συμβιβασμοί αυτοί απέβλεπαν πρωταρχικά σε ένα όφελος για την κυβέρνηση που βρισκόταν, όπως λένε, στα πράγματα, συζητήσιμο, όμως, για τη χώρα, στην παρούσα κατάσταση οι προτεραιότητες αυτές επιβάλλεται να αντιστραφούν.

Έτσι, όταν βρισκόμαστε σε μη κανονικές συνθήκες, σε έναν ακήρυκτο μεν πόλεμο, αλλά πραγματικό πόλεμο, όπως αυτόν με τον κορωνοϊό, με ένα εχθρό αόρατο μεν, εξαιρετικά, όμως, επικίνδυνο και επίμονο, η διαδικασία λήψης των αποφάσεων δεν μπορεί να γίνεται με δεύτερες σκέψεις στο πίσω μέρος του μυαλού και άκαιρους υπολογισμούς, αφού κάθε ολιγωρία, εφησυχασμός και αστοχία στοιχίζει ζωές.

Δεν μπορεί, επίσης, να γίνεται και με τους συνηθισμένους ρυθμούς, δεδομένου ότι έχουμε να αντιμετωπίσουμε ένα εχθρό που, πέραν των άλλων, μπορεί και εκμεταλλεύεται γρήγορα κάθε μας καθυστέρηση. Η αντιμετώπιση του απαιτεί οι σχετικές ενέργειες να χαρακτηρίζονται από αυτό που ανέδειξε την ικανότητα του Μεγάλου Αλεξάνδρου στις μάχες κατά των Περσών και τον Γερμανικό στρατό στον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο στις μάχες κατά της Γαλλίας, δηλαδή, ταχύτητα, «πόλεμο αστραπή» (Blitzkrieg - Μπλίτσκριγκ), που δεν αφήνει στον αντίπαλο τα περιθώρια να συνέλθει και να ανασυνταχθεί.

Η τακτική των ισορροπιών, των συμβιβασμών, του εφησυχασμού, της άμυνας, της αναβολής και των υποχωρήσεων, εκτός και εάν αναμένονται άμεσα ενισχύσεις (εμβόλια στην περίπτωση μας, που, δυστυχώς, δεν τα βλέπουμε να έρχονται, τουλάχιστον στις ποσότητες που περιμέναμε) ή αλλαγή του καιρού, δεν οδηγεί, συνήθως, πουθενά, παρά μόνο σε απώλειες και τελικά την ήττα, η αποφυγή της οποίας είναι αυτό που πρέπει να αποτελεί πρώτιστο καθήκον όλων μας, πόσο μάλλον όταν αυτή η ήττα επαναλαμβάνεται!

Για την αντιπολίτευση

Σε μια κατάσταση, όπου έρχονται στην κυριολεξία τα πάνω κάτω, όπου οι όποιοι προγραμματισμοί ανατρέπονται, όπου οι δυνατές επιλογές αλληλοσυγκρούονται έντονα, όπου η κυβέρνηση, λόγω της πίεσης που υπάρχει, μπορεί να κάνει, και κάνει, λανθασμένους χειρισμούς, η αντιπολίτευση μπορούσε να έχει μοναδική ευκαιρία να αναδειχθείς ως υπεύθυνη δύναμη, με το να αναδεικνύει μεν τα κυβερνητικά λάθη και παραλείψεις, με βάση, όμως, πραγματικά στοιχεία και τις δυνατότητες που υπάρχουν στην παρούσα κατάσταση.

Αντίθετα, η επίρριψη ευθυνών με άκαιρα αιτήματα και αξιώσεις να γίνονται πράγματα που αυτή θεωρεί, με βάση ιδεατές καταστάσεις, που μακράν απέχουν από την πραγματικότητα, όχι μόνο υποβαθμίζει τα αιτήματα αυτά, αλλά και απαξιώνει την ίδια την αντιπολίτευση που τα προβάλει, φέρνοντας εύλογα στο νου το ερώτημα: «Καλά, εσείς γιατί δεν τα κάνατε όλον αυτό τον καιρό, όταν είχατε την ευκαιρία, τώρα ξυπνήσατε και τα θυμηθήκατε;». Κι εδώ οι όποιες δικαιολογίες περιττεύουν, γιατί απλώς δεν πείθουν!

Παράλληλα, βέβαια, θα μπορούσε να απέχει από την εύκολη τακτική του να χαϊδεύει αυτιά και το κυριότερο να προτρέπει, άμεσα ή έμμεσα, τον κόσμο να κατεβαίνει σε διαδηλώσεις για κάθε είδους θέματα, μια πρακτική χρήσιμη σε άλλες καταστάσεις, ανώφελη, όμως, στην παρούσα, όχι μόνο διότι αυτές συνοδεύονται, συνήθως, από καταστροφές, εντάσεις και αναπόφευκτα αύξηση της μετάδοσης του ιού και κατά συνέπεια των κρουσμάτων, κάτι που προκαλεί την αποδοκιμασία της πλειοψηφίας του κόσμου, αλλά και από το γεγονός ότι την πλειοψηφία αυτή την απασχολούν κατά προτεραιότητα το θέμα της πανδημίας και τα οικονομικά προβλήματα που η κρίση αυτή έχει συσσωρεύσει.

Εξάλλου, η στάση αυτή είναι και αντιφατική· διότι, δεν μπορεί να επιρρίπτει την ευθύνη για συνωστισμό στα λεωφορεία, έλλειψη κλινών ΜΕΘ κ.λπ., καταστάσεις που, αντικειμενικά, η βελτίωση τους βρίσκει όλους σύμφωνους, και από την άλλη να επιδοκιμάζει ή, ακόμα χειρότερα, να αποδέχεται το «ρίσκο» να κολλήσει άγνωστος αριθμός ανθρώπων με τις πορείες και τις συγκεντρώσεις αυτές, όπου συνωστίζονται, κολλημένοι ο ένας δίπλα στον άλλο, και φωνάζοντας εκατοντάδες ή και χιλιάδες άτομα. Ή είσαι από εδώ ή είσαι από εκεί, μέση λύση δεν υπάρχει· ή, όπως τόσο παραστατικά συνηθίζεται να λέγεται, «δεν υπάρχει… ολίγον έγκυος»!

Αντί λοιπόν να προσφεύγει σε τέτοιες λύσεις, θα ήταν και μια ευκαιρία να δείξει ότι έχει την ικανότητα να τα χειριστεί και να πιέσει μέσα στο κοινοβούλιο, με πραγματικά επιχειρήματα, για την επίλυση των θεμάτων αυτών, κάτι που ακόμα και αν δεν αποφέρει άμεσα αποτελέσματα, μακροπρόθεσμα μένει και αποτελεί παρακαταθήκη. Όλα τα άλλα είναι απλώς για το θεαθήναι!

Για τους δημοσιογράφους και τη δημοσιογραφία

Τώρα, όσον αφορά τη δημοσιογραφία γενικά και τους δημοσιογράφους ειδικότερα, φαίνεται, χωρίς βέβαια αυτό να αφορά όλους, ότι έχουν χάσει, εδώ και καιρό, τον δρόμο τους. Εάν λοιπόν, αντί, με εμπεριστατωμένο λόγο και έγκυρη δημοσιογραφία, να βοηθούν τους πολίτες να αντιλαμβάνονται τι πραγματικά συμβαίνει, ειδικά σε κρίσιμες καταστάσεις σαν κι αυτή που περνάμε, ώστε να συμβάλουν κι από τη δική τους πλευρά στον περιορισμό των εντάσεων και την προσήλωση στον στόχο που δεν είναι άλλος σήμερα από τη μείωση της εξάπλωσης της πανδημίας και των επιπτώσεων της, εμμένουν στο να δημιουργούν εντυπώσεις με κραυγαλέα άρθρα και αναπόδεικτες κατηγορίες, τότε όχι μόνο αρχές δεοντολογίας και νόμος περί διασποράς ψευδών ειδήσεων πάνε… περίπατο, αλλά είναι χαμένοι και από χέρι, όπως λένε, αφού θα έχουν να ανταγωνιστούν έναν ανίκητο σε αυτό το πεδίο αντίπαλο, το ανεξέλεγκτο, δυστυχώς, διαδίκτυο!

Για τους πολίτες

Τέλος, οι πολίτες, αυτή η κοινωνία των πολιτών. Εδώ, υπάρχει στην κυριολεξία ένα χάσμα, ένα τεράστιο χάσμα, όχι όμως αυτό που λένε ότι υπάρχει μεταξύ γονέων και παιδιών. Όχι, εδώ το χάσμα αυτό αφορά αυτούς που διαθέτουν κρίση, ιδιαίτερα εάν διαθέτουν και μια κάποια μόρφωση, και των άλλων, των εύπιστων ή των κάθε είδους οπαδών (εδώ, η μόρφωση δεν παίζει ρόλο), ένα χάσμα που δεν κλείνει με τίποτε. Αυτά που συμβαίνουν εν μέσω πανδημίας αποτυπώνουν με τον καλύτερο τρόπο την κατάσταση αυτή που υπάρχει, μία κατάσταση που ό,τι και να λες ή, καλύτερα, ό,τι και να τους λες, ό,τι και να κάνεις είναι πλέον πολύ αργά!

Αυτό, εάν μπορεί, ας το καταλάβει επιτέλους, κάποτε, και το Υπουργείο Παιδείας, το εκάστοτε υπουργείο. Ας καταλάβει ότι πραγματική παιδεία είναι αυτή που σε κάνει, πρώτα από όλα και πάνω από όλα, Άνθρωπο, αυτόν που σκέφτεται τον συνάνθρωπο του, αυτόν που έχει αξίες και έχει μάθει να σκέφτεται και να κρίνει και όχι να χάσκει και να «τρώει» ό,τι του σερβίρουν.

Αυτό, όμως, δεν γίνεται όταν είναι πλέον αργά, δεν γίνεται όταν το άτομο έχει πλέον μεγαλώσει Γίνεται από την ηλικία που είναι μόλις νήπιο. Και αυτό είναι μια αλήθεια που, όσο αργούμε να καταλάβουμε, ο κορωνοϊός, ο κάθε κορωνοϊός, θα είναι περαστικές περιπέτειες μπροστά σε αυτά τα άλλα που θα παραμένουν και θα μας ταλαιπωρούν, δυστυχώς, διαρκώς!

 Σημειώσεις

 1^η:  Για το θέμα του συνωστισμού στις αστικές συγκοινωνίες, σχετικές παραπομπές για αναλυτικά στοιχεία μπορείτε να βρείτε σε προηγούμενο άρθρο σχετικό με την επιτυχία ή όχι των μέτρων κατά του κορωνοϊού. Επίσης, στοιχεία για την ενίσχυση του συστήματος Υγείας και τις κλινικές ΜΕΘ μπορείτε να βρείτε σε προηγούμενο άρθρο, πάλι σχετικό με τα μέτρα.

Για τη συνταγογράφηση των τεστ σχετική απάντηση έδωσε ο υπουργός Υγείας κ. Κικίλιας, όσο για τους ελέγχους σε επιχειρήσεις, εκτός από τις οδηγίες και μέτρα πρόληψης σε εργασιακούς χώρους που είχαν εκδοθεί από το υπουργείο Εργασίας ήδη από το ξεκίνημα της πανδημίας, σχετικά στοιχεία που αφορούν το 2020 δόθηκαν από τον πρώην υπουργό εργασίας κ. Βρούτση, για δε το πρώτο δίμηνο του 2021 από το υπουργείο Εργασίας, στο πλαίσιο τήρησης των νέων μέτρων, από τον διοικητή της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας (ΕΑΔ) κ. Άγγελο Μπίνη.

Τέλος, όσον αφορά τα lockdown και τη μέθοδο του ακορντεόν, σωστή είναι η παρατήρηση, μόνο που δεν διατυπώθηκε μέχρι τώρα από κανέναν άλλο καμία πραγματικά εναλλακτική πρόταση.

2^η:  Είναι άδικο, όμως, να «τσουβαλιάζονται» και όλοι οι νέοι, με αφορμή τα περιστατικά που έρχονται στο φως της επικαιρότητας, όπως αυτά που αναφέραμε, με τα κορωνοπάρτι και τις προκλητικές για την περίσταση δηλώσεις, αυτά των χούλιγκαν, που έχουν μετατρέψει κάθε αθλητική εκδήλωση σε ρινγκ πυγμαχίας και αρένα ταυρομαχίας, αυτά των «μπαχαλάκιδων» που, κάθε τόσο, κάνουν τις μεγαλουπόλεις να φαίνεται ότι γιορτάζουν το έθιμο του Αϊ Γιάννη του Κλήδονα, αυτό με τις φωτιές, αλλά και εκείνα με τις πορείες κομματικών φοιτητικών νεολαιών, εν μέσω πανδημίας μάλιστα, που αιωνίως αντιδρούν σε κάθε, μα σε κάθε εκπαιδευτική μεταρρύθμιση, που θα κάνει τα Πανεπιστήμια να πάψουν να είναι παραρτήματα των κομμάτων (προς μεγάλη, βέβαια, δυσφορία των... πλέον «προοδευτικών» από αυτά) και μόνιμη κατοικία αιωνίων φοιτητών και «μπαχαλάκιδων» (άλλο ελεύθερη διακίνηση ιδεών και άλλο αυτό που συμβαίνει· μην τα μπλέκουμε), επαναφέροντας τα επιτέλους στον σκοπό που καλούνται, και πληρώνουμε, να υπηρετήσουν, για να αναφέρουμε τα πιο κτυπητά και προβεβλημένα από τα εξωτερικά προβλήματα που τα ταλανίζουν.

Υπάρχουν και οι νέοι που εργάζονται, για να μην είναι βάρος στην οικογένεια τους ή ακόμα και για να τη στηρίξουν, υπάρχουν αυτοί που προσπαθούν να τελειώσουν, ακόμα και με στερήσεις, μια ώρα αρχύτερα, για να μην επιβαρύνουν άλλο τους γονείς τους και να δουν τι θα κάνουν μετέπειτα στη ζωή τους, υπάρχουν τέλος και εκείνοι που διακρίνονται σε όλους τους τομείς και λάμπουν στο επιστημονικό και επιχειρηματικό πεδίο και μας γίνονται, συνήθως, γνωστοί, όταν πηγαίνουν στο εξωτερικό.

Βλέπετε, όμως, το μαύρο χρώμα, όπως ξέρουν πολύ καλά οι ζωγράφοι, δεν τονίζει μόνο, ως φόντο, αυτό που προβάλλεται, έχει και μια άλλη ιδιότητα· σκεπάζει απόλυτα ό,τι υπάρχει από πίσω!

3^η:  Το να απαξιώνουν τα εμβόλια οι κάθε λογής συνομωσιολόγοι και οι εντρυφούντες στις κάθε λογής ανοησίες που κυκλοφορούν στο διαδίκτυο είναι, λέμε τώρα, αποδεκτό. Όπως έχουμε και αλλού αναφέρει, η βλακεία είναι άπειρη και κατά συνέπεια η μάχη μαζί της είναι χαμένη από χέρι.

Το να αναφέρει, όμως, αρχηγός κόμματος, ο κ. Βελόπουλος, από του βήματος της Βουλής τα όσα ανέφερε για τα εμβόλια, είναι χαρακτηριστικό και του επιπέδου κάποιων που βρίσκονται σήμερα στη Βουλή, αλλά και εκείνων που τους ψήφισαν. Βέβαια, έτσι που είναι τα πράγματα, το μόνο που μπορεί να κάνει κανείς σε αυτή την περίπτωση είναι να κάτσει στον καναπέ του, για να μην πέσει κάτω από τα γέλια, και να παρακολουθήσει σχετικό απόσπασμα της εκπομπής του «Ράδιο Αρβύλα»!

4^η: Το λειτούργημα της δημοσιογραφίας, γιατί περί λειτουργήματος πρόκειται, σύμφωνα με τον ίδιο τον Κώδικα Επαγγελματικής Ηθικής και Κοινωνικής Ευθύνης των δημοσιογράφων-μελών της Ε.Σ.Η.Ε.Α. και με τα όσα αναφέρονται, ήδη από το Άρθρο 1, στις Αρχές Δεοντολογίας του Δημοσιογραφικού Επαγγέλματος, δεν είναι όσοι το ασκούν να θεωρούν ότι μπορεί να μεταφέρουν τις προσωπικές τους πολιτικές συμπάθειες και αντιπάθειες στο αντίστοιχο κομματικό ακροατήριο, φθάνοντας πολύ συχνά στα άκρα και αυτό που λέμε «κιτρινισμό», έχοντας μιαν εσφαλμένη, όπως συμβαίνει κατά κόρον στη χώρας μας, αντίληψη περί ελευθεροτυπίας, όπως συμβαίνει, εξάλλου, και με την έννοια της ελευθερίας (αποτύπωση του φαινομένου του κιτρινισμού, της βδελυγμίας που προκαλεί, αλλά και των συνεπειών του, αποδίδεται χαρακτηριστικά σε επεισόδια της έξοχης Δανέζικης πολιτικής σειράς «Borgen»).

Εδώ, στη χώρα μας, τα παραπάνω, όπως και πάμπολλοι νόμοι, είναι για να υπάρχουν απλώς γραμμένα στο χαρτί. Το ποιος τα εφαρμόζει και γιατί δεν τα εφαρμόζει είναι άλλο ζήτημα. Γενικεύοντας, πάντως, αυτό που κυριαρχεί στα ΜΜΕ είναι ο εντυπωσιασμός, που θα επιφέρει αύξηση της τηλεθέασης, αναγνωσιμότητας και ακροαματικότητας και αυτές με τη σειρά τους αύξηση των διαφημίσεων. Απλά πράγματα.

Έτσι, το «Από γρίπη έχουν πεθάνει 100 άτομα» (ενημέρωση), εάν γραφεί «100 άτομα πέθαναν από γρίπη» (Ωπ, εδώ κάτι συμβαίνει) έχει τεράστια διαφορά, αυτός όμως που το γράφει και τον σκοπό του, πωλήσεις, εξυπηρετεί μια χαρά και είναι καλυμμένος έναντι του κάθε νόμου. Με άλλα λόγια «και ο σκύλος χορτάτος και πίτα ολόκληρη»! Δυστυχώς, στη δημοσιογραφία, με αυτά που συμβαίνουν, υπάρχει ακόμη πολύς δρόμος να καλυφθεί, για να επιτευχθεί ο σκοπός της και να αποκατασταθεί το όνομα της. Όπως λένε και στην περίπτωση αυτή: «It’s a long way to Tipperary”!

5^η:  Ελάφρυνση στο σοβαρότατο, αλλά αναπόφευκτο, πλήγμα που υπέστησαν οι κάθε είδους εμπορικές επιχειρήσεις και δραστηριότητες, λόγω των μέτρων που αναγκαστικά ελήφθησαν, ήταν η λήψη σειράς μέτρων στήριξης των εργαζομένων σε αυτές καθώς και των ιδίων των επιχειρήσεων και γενικά η λήψη μέτρων που απέβλεπαν στη συγκράτησης της ανεργίας, στο μέτρο που αυτό ήταν, βέβαια, εφικτό και άντεχε η οικονομία, παρά τα όποια λάθη και καθυστερήσεις που σημειώθηκαν.

6^η:  Το μέτρο αυτό, σωστό στην αρχική του σύλληψη, φαίνεται ότι δεν συνοδεύτηκε παράλληλα και από συστηματικούς ελέγχους σχετικά με την έκταση της εφαρμογής του, δηλαδή ελλιπής στον ιδιωτικό τομέα και υπερβολική στον δημόσιο. Έτσι, ευκαιρίας δοθείσης, όπως λένε, πολλές δημόσιες υπηρεσίες εμφάνισαν απαράδεκτες καθυστερήσεις στην εξυπηρέτηση των πολιτών (δεν απαντούσαν ούτε στο τηλέφωνο), ενώ σε άλλες, όπως τα κτηματολογικά γραφεία, όπου λόγω και καθυστερήσεων στην ψηφιοποίηση του συνόλου των αρχείων των υποθηκοφυλακείων, υπάρχουν πολύ μεγάλες καθυστερήσεις, με τεράστια ζημιά σε πολλούς και σημαντικούς κλάδους της οικονομικής δραστηριότητας της χώρας.

7^η:  Η αγωνιώδης προσπάθεια της κυβέρνησης να βοηθήσει το λιανεμπόρια, αλλά μαζί με αυτό και την οικονομία της χώρας, να πάρει μια κάποια ανάσα και να επιζήσει, είναι κατανοητή. Έτσι, είναι κατανοητό το διστακτικό, αρχικά, άνοιγμα των καταστημάτων τον Ιανουάριο του 2021 με τη γνώστη μας πλέον μέθοδο του click away και αργότερα, για να μπορέσουν να βοηθηθούν και τα καταστήματα που η μέθοδος αυτή αγοράς δεν βοηθούσε, π.χ. καταστήματα ρούχων, και με τη μέθοδο click inside.

Μέχρις εδώ καλά. Υπάρχει, όμως, ένα «αλλά», γιατί, τηρήθηκαν μεν εντός των καταστημάτων τα καθορισμένα μέτρα, εκτός όμως καταστημάτων, και κυρίως στους κεντρικούς εμπορικούς δρόμους, έγινε ο κακός χαμός, αφού δεν υπήρχε κανείς περιορισμός ούτε στον χρόνο που ο υποψήφιος αγοραστής θα παρέμενε έξω μήτε το πόσες φορές θα μπορούσε να εξέλθει για ψώνια. Η επιβολή του μέτρου, αργότερα, περιορισμένου χρόνου, σχετικά με τη διάρκεια εξόδου, είχε μόνο θεωρητικό χαρακτήρα, αφού αυτό, όπως εφαρμόζεται ακόμη το σύστημα παροχής άδειας εξόδου, μπορούσε άνετα να παρακαμφθεί, κάτι που αντιλήφθηκαν και οι αρμόδιοι αργότερα.

8η: Οι απαγορεύσεις δημοσίων υπαιθρίων συναθροίσεων, λόγω κορωνοϊού, ξεκίνησαν ήδη από τα μέσα Μαρτίου 2020, όταν απαγορεύτηκε οι συναθροίσεις πέραν των 9 ατόμων. Ο Νόμος 4703/2020 τον Ιούλιο του έτους αυτού ήρθε να καθορίσει πώς θα ασκείτο το δικαίωμα του συνέρχεσθαι δημοσίως σε υπαίθριο χώρο, χωρίς να εκτίθεται σε σοβαρό κίνδυνο η δημόσια ασφάλεια και να διαταράσσεται υπέρμετρα η κοινωνικοοικονομική ζωή ορισμένης περιοχής. Τέλος, στις 26 Ιανουαρίου 2021 επιτράπηκαν συναθροίσεις έως 100 ατόμων, αντί των 9 που ίσχυε μέχρι τότε.

Προς «τήρηση» των παραπάνω έγιναν, μετά, κάποιες «μόνο» πορείες, π.χ. για απόσυρση του υπό συζήτηση νομοσχεδίου για την Παιδεία, για τον Κουφοντίνα(!), για την παγκόσμια ημέρα της Γυναίκας για να «κλείσουν» με ένα εντυπωσιακό φινάλε 31πορειών το Σαββατοκύριακο 13-14 Μαρτίου (πλήρης λίστα τους στο Left). Μετά, βέβαια, συζητάμε «γιατί και πώς;»!

9^η:  Με τα νέα μέτρα τέθηκαν περιορισμοί που επέτρεπαν την ελεύθερη μετακίνηση μόνον όσων εργαζομένων δεν βρίσκονται σε καθεστώς αναστολής ή τηλεργασίας, την υπό όρους μετάβαση σε super market καθώς και τη χρήση του κωδικού 6, που αποτρέπει πλέον τη χρήση του για δήθεν άσκηση, αν και οι περιορισμοί αυτοί δυσαρέστησαν ορισμένους και έτυχαν ειρωνικών σχολίων από κάποιους, λέμε τώρα, δημοσιογράφους. Επιπρόσθετα, φημολογείται ότι στο νέο άνοιγμα των καταστημάτων, η επίσκεψη σε αυτά θα γίνεται με τη μέθοδο click away ή και με τη μέθοδο click inside, η χορήγηση όμως της σχετικής άδειας εξόδου θα γίνεται με αποστολή sms σε διαφορετικό αριθμό, με το sms αυτό, όμως, να μπορεί να αποσταλεί μόνο μία φορά την ημέρα και τη χορηγούμενη άδεια εξόδου να έχει περιορισμένη χρονική διάρκεια.

Αν και αυτά είναι θετικά βήματα για τον περιορισμό της κινητικότητας και μάλιστα, εάν γίνει το τελευταίο, αυτής που συνεπάγεται το άνοιγμα των καταστημάτων που, ούτως ή άλλως, δεν μπορεί να αναβάλλεται για πολύ καιρό ακόμη, δεν παύουν να αποτελούν μικρό μόνο μέρος σε σχέση με αυτά που είχαν προταθεί, καιρό τώρα, στο άρθρο μας «Άνοιγμα λιανεμπορίου; Ναι, αλλά με μέτρα συνολικά και όχι ημίμετρα!».