Η επικαιρότητα, όταν μάλιστα είναι έκτακτη ή συνταρακτική, ήρθε για μια ακόμη φορά να σώσει δελτία ειδήσεων και εκπομπές, στο ραδιόφωνο και την τηλεόραση, και να γεμίσει αρκετές στήλες σε εφημερίδες και περιοδικά, κάνοντας τα να ξεφύγουν από τη σχετική μονοτονία που αναγκαστικά επιφέρει η ενασχόληση τους τόσο καιρό, χρόνος τώρα, με τα ίδια, τον κορωνοϊό, τα κρούσματα, την οικονομική κρίση που ταλανίζει κράτος και εργαζομένους και την συνηθισμένη πολιτική διαμάχη των κομμάτων (εντάξει, έχουμε και τον καλό μας γείτονα, τον Ερντογάν, που μας βοηθά από καιρού εις καιρόν να μην «πλήττουμε», πότε με το μεταναστευτικό, πότε με τις «βόλτες» του ερευνητικού «Ορούτς Ρέις» κ.λπ.).
Όχι, με τα παραπάνω δεν εννοούμε την πρόσφατη καταιγίδα, τη «Μήδεια», που ταλαιπώρησε χιλιάδες νοικοκυριά, αφήνοντας κάποια από αυτά χωρίς ρεύμα ακόμα και μία εβδομάδα (με το θέμα αυτό θα ασχοληθούμε σύντομα). Εννοούμε μια άλλη καταιγίδα, αυτή που με δραματικό τρόπο εκτυλίσσεται, μέρες τώρα, μπροστά στα, όπως πάντα, «έκπληκτα» μάτια μας, με πρωταγωνιστές, θύτες και θύματα, πολύ γνωστά ονόματα του καλλιτεχνικού χώρου, μιας καταιγίδας που σαρώνει πανύψηλα «δέντρα», που κανείς δεν φανταζόταν πόσο σαθρά ήταν, και τροφοδοτείται συνέχεια με φρέσκο «πράμα», προς τέρψη, βέβαια, του έντυπου και ηλεκτρονικού τύπου, αλλά και των εκπομπών τηλεόρασης, που οι θεατές της είχαν βαρεθεί να βλέπουν ίντριγκες μόνο στα σήριαλ, χωρίς όμως να αγνοούμε και κάποιους άλλους, που ξαφνικά… είδαν φως και μπήκαν!
Εάν τώρα ρωτάτε, γιατί ένα blog, όπως αυτό ασχολείται με αυτό το θέμα, η απάντηση είναι ότι το ζητούμενο είναι, όπως και στα άλλα άρθρα που έχουν αναρτηθεί σε αυτό, να αναδειχθούν όλες οι πλευρές του και να καταδειχθεί, πέρα από το επίκαιρο αυτού, που αργά ή γρήγορα, ως συνήθως, θα ξεχαστεί ή παραμεριστεί από κάτι άλλο, η ουσία του όλου πράγματος, που είναι αυτή που πρέπει να κρατηθεί καλά στη μνήμη όλων, όσων τουλάχιστον, θα διαβάσουν το άρθρο.
Ολίγα περί του καλλιτεχνικού χώρου
Όταν ομιλούμε για τον καλλιτεχνικό χώρο, για να περιοριστούμε μόνο σε αυτόν, αλλά σε παγκόσμια κλίμακα, δεν ομιλούμε βέβαια για τις «Ουρσουλίνες», όχι ότι οι υπόλοιποι, βέβαια, είναι αγγελικά πλασμένοι, όπου ζουν μόνο «αγγελούδια».
Είναι ένας ιδιαίτερος χώρος, όπου εμπλέκονται συνήθως η καλλιτεχνική δημιουργία, η ανάγκη προβολής και βέβαια, ας μην το ξεχνάμε, η ανάγκη επιβίωσης, καλλιτεχνικής και πραγματικής, ένας χώρος ασταθής, που αλλάζει τόσο συχνά, ώστε δημιουργεί τρομακτικές ανασφάλειες, ιδιαίτερα σε άτομα σχετικά νέα ή ανερχόμενα στον χώρο, αλλά ακόμα και σε καταξιωμένα επαγγελματικά, ανασφάλειες που κάνουν τα άτομα αυτά να συμπεριφέρονται με τρόπο που εμάς συνήθως μας ξενίζει.
Έτσι, αντιζηλίες, για τη διεκδίκηση κάπου μιας θέσης, προκλητικές εμφανίσεις και σκάνδαλα, μικρά ή και μεγαλύτερα, κατά τα δικά μας, βέβαια, δεδομένα, για την διατήρηση απλώς και μόνο της προβολής στα ΜΜΕ, δεν είναι κάτι σπάνιο, μια προβολή, όμως, που είναι αναγκαία, σε όσους γνωρίζουν κάπως τους κανόνες του παιχνιδιού, του marketing (για την πλειοψηφία του κοινού κάτι υπάρχει, μόνο εάν το έχει δει και, μάλιστα, ξαναδεί!).
Αυτό, όμως, ισχύει μέχρις ότου αυτή η προβολή, η τύχη και η αξία, από ένα σημείο και μετά, αντιστρέψουν τους κανόνες και τα ΜΜΕ επιδιώξουν τώρα να προβληθούν μέσω μιας συνέντευξης ή και φωτογραφίας εκείνου που προηγουμένως επιζητούσε να προβληθεί μέσω αυτών. Αυτό, όμως, δεν είναι κάτι που συμβαίνει για την πλειονότητα των καλλιτεχνών και, μάλιστα, ακόμα και εάν επιτευχθεί, μπορεί να μην κρατήσει για πολύ, εκτός εάν η αξία του προβαλλομένου είναι πλέον αδιαμφισβήτητη και έχει αυτός ή αυτή σταθερά καθιερωθεί στις προτιμήσεις του κοινού
Πάντως, ακόμα και σε αυτές τις περιπτώσεις, η προβολή αυτή, με το να βρίσκεται η προσωπική σου ζωή διαρκώς κάτω από τα εξεταστικά φώτα της δημοσιότητας, συνήθως αδηφάγου και όχι πολλές φορές τόσο καλοπροαίρετης, δημιουργεί και μια τεράστια ψυχολογική πίεση, κάτι που, βέβαια, ισχύει και για όλα τα άτομα που με τον ένα ή άλλο τρόπο είναι αναγνωρίσιμα, μια πίεση που άτομα ιδιαίτερα ευαίσθητα, όπως αυτά των καλλιτεχνών, δεν μπορεί πολλές φορές να την αντέξουν, καταφεύγοντας συχνά σε παραισθησιογόνα ή και αυτοκτονίες.
Γενικά, τα παραπάνω ισχύουν, σε μεγαλύτερη όμως κλίμακα, κυρίως στις αγγλοσαξονικές και μεγάλες χώρες, ιδιαίτερα δε στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου το θέαμα είναι showbiz, δηλαδή «μπίζνα», όπως το λέμε κι εμείς στα «απλά» ελληνικά, όπου επενδύονται, άλλα και διακυβεύονται, τεράστια ποσά, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Κι όμως, #MeToo και στην Ελλάδα
Στη χώρα μας, όμως, τη μικρή μας Ελλαδίτσα, τα πράγματα, όπως σχεδόν όλα, είναι μικρά. Μικρά τα κεφάλαια που επενδύονται, μικρό το φιλοθεάμον κοινό και, μάλιστα, αυτό να είναι συγκεντρωμένο κυρίως στην πρωτεύουσα, την Αθήνα. Υπάρχει, όμως, κάτι που ξεφεύγει από τον κανόνα αυτό· κοσμοσυρροή από νεαρά άτομα που θέλουν να κάνουν καριέρα στον καλλιτεχνικό χώρο, είτε ως τραγουδιστές είτε ως ηθοποιοί, κι εδώ τα πράγματα ακολουθούν αυτό που συμβαίνει παντού ή σχεδόν παντού.
Η διαδικασία επιλογής, για όσους και όσες επιθυμούν να ασχοληθούν με το τραγούδι, περνά μέσα από την λεγόμενη «audition» (ακρόαση), όπου για τα ελληνικά δεδομένα και την σχεδόν ανυπαρξία δισκογραφικών εταιριών, τον πρώτο, αλλά καθοριστικό, λόγο τον έχει ο συνθέτης.
Για τους υποψήφιους ηθοποιούς τα πράγματα είναι ποιό σύνθετα. Εδώ έχουμε αρχικά τον υπεύθυνο της σχολής κινηματογράφου ή θεάτρου, κρατικής ή μη, μετά τον θιασάρχη και στην συνέχεια τον σκηνοθέτη, χωρίς βέβαια να ξεχνούμε και τον επιχειρηματία, όταν είναι αυτός που βάζει τα σχετικά κεφάλαια, καθώς και τις γνωριμίες που σε πολλές περιπτώσεις, τουλάχιστον στην αρχή, αλλά και αργότερα, παίζουν κάποιον, έως καθοριστικό, ρόλο.
Κι εδώ τα πράγματα αρχίζουν και περιπλέκονται και γίνονται περίεργα, τουλάχιστον για τα άτομα, λέγαμε μέχρι τώρα, θηλυκού γένους, αφού, με δεδομένο ότι δεν υπάρχει συγκροτημένο θεσμικό πλαίσιο και κριτική επιτροπή, η πορεία των υποψηφίων αυτών καλλιτεχνών βρίσκεται στην απόλυτη κρίση και καμιά φορά κυριολεκτικά στα χέρια όλων των παραπάνω που ασκούν ή νομίζουν ότι μπορούν να ασκήσουν πάνω τους εξουσία!
Και ενώ υποψιαζόμαστε όλοι μας ότι αυτά κάπως συμβαίνουν, άνοιξε ο ασκός του Αιόλου με αυτά που κατήγγειλε πρώτη στον χώρο του αθλητισμού η γνωστή πρωταθλήτρια και ολυμπιονίκης στην ιστιοπλοΐα Σοφία Μπεκατώρου, για να ακολουθήσουν μια σειρά από γνωστές καλλιτέχνιδες που βρήκαν το θάρρος, γιατί σε πολλές περιπτώσεις χρειαζόταν πραγματικά θάρρος, να μιλήσουν για αυτά που υπέστησαν από πολύ γνωστούς καλλιτέχνες, συνθέτες, ηθοποιούς και σκηνοθέτες, από άτομα που δεν μπορούσε κανείς πριν να διανοηθεί, υποβάλλοντας μάλιστα κάποιες από αυτές και σχετικές μηνύσεις. Το κίνημα #MeToo είχε έρθει, αν και καθυστερημένα, επιτέλους και στην Ελλάδα1.
Τα όσα, όμως, αποκαλύφθηκαν και καταγγέλθηκαν από ηθοποιούς, γυναίκες και άνδρες, για ανάρμοστη συναδελφική συμπεριφορά, λεκτική και ψυχολογική βία καθώς και σεξουαλική παρενόχληση μέχρι άσκησης σεξουαλικής βίας και βιασμό από άλλους καλλιτέχνες του χώρου, ήταν φαίνεται μόνο η κορυφή του παγόβουνου μπροστά σε αυτό που έσκασε ως βόμβα, η μήνυση δηλαδή για βιασμό νεαρού τότε άνδρα καθώς και κατηγορίες για βιασμό ανηλίκων, και μάλιστα κατά συρροή, από τον γνωστό σκηνοθέτη και ηθοποιό, καλλιτεχνικό διευθυντή του Εθνικού Θεάτρου, Δημήτρη Λιγνάδη. Όλα αυτά φέρνουν, κυριολεκτικά, τα πάνω, κάτω, το τελευταίο όμως, εάν, βέβαια, τελικά αποδειχθεί, προκαλεί κυριολεκτικά ΦΡΙΚΗ!
Όταν «κρείττον του λαλείν το σιγάν» δεν είναι εδώ και ό,τι καλύτερο!
Όχι, δεν είναι έτσι. Όχι μόνο το είχαν καταλάβει, αλλά, όπως αποκαλύπτει, τώρα, σε δηλώσεις του γνωστός καλλιτέχνης σε εκπομπή στην τηλεόραση, «Το ξέραμε τι γίνεται κι από ποιους, ενδεχομένως όχι σε τέτοιο βαθμό και με τέτοιες λεπτομέρειες» και, συνεχίζοντας, είπε ότι και ο ίδιος, όταν ήταν «πιτσιρικάς» και έκανε τα πρώτα του βήματα στην δραματική σχολή είχε δεχθεί σεξουαλική παρενόχληση από άντρα σκηνοθέτη!
Μια άλλη αντίστοιχη δήλωση έκανε, μεταξύ άλλων και ο γνωστός μας από τηλεοπτικές σειρές ηθοποιός Γιώργος Πορτσαλάκης, οποίος είπε σχετικά με το θέμα αυτό: «Αυτά για τα οποία κατηγορείται, είναι πράγματα που έχουν ακουστεί εδώ και 15 χρόνια(!), έχουν ειπωθεί εδώ και εκεί και παραπέρα» και, αιτιολογώντας το γιατί, τότε, δεν τα κατήγγειλε, είπε: «…δεν είχα στοιχεία να βγω, γιατί αν είχα στοιχεία, θα έβγαινα και επειδή δεν είχα στοιχεία θα μπορούσα να κατηγορηθώ αυτομάτως και να βρεθώ για ένα κτήνος μπερδεμένος σε μια ιστορία…», αναφερόμενος προφανώς στον Δημήτρη Λιγνάδη.
Το ότι, όμως, όλοι κάτι γνώριζαν, αλλά «ποιούσαν την νήσσα (πάπια, για τους μη γνωρίζοντες), που σημαίνει προσποιούμαι ότι δε γνωρίζω, αποφεύγω να πάρω θέση, κοινώς κάνω την πάπια (τώρα λέγεται και «κάνω τον Κινέζο!»), αποδεικνύεται από τις εκατοντάδες καταγγελίες, πάνω από 1.000, που δέχεται καθημερινά το τελευταίο διάστημα το Σωματείο Ελλήνων Ηθοποιών (ΣΕΗ), όπως τόνισε ο πρόεδρος του Πειθαρχικού Συμβουλίου του Πασχάλης Τσαρούχας.
Το «MeToo» μας τελείωσε. Τώρα, μόνο… Δημήτρης Λιγνάδης και, βεβαίως, Λίνα Μενδώνη!
Σωρός καταγγελιών για σεξουαλικές παρενοχλήσεις, απόπειρες βιασμού και τόσα άλλα, όλα παραμερίστηκαν· τώρα τα φώτα της δημοσιότητας και τα πυρά όλων (εντάξει, των «καλλιτεχνών» εκείνων που δεν εμπλέκονται, λέμε τώρα, ακόμη σε σκάνδαλα καθώς και της αντιπολίτευσης), στρέφονται μόνο σε δύο πρόσωπα, τον Δημήτρη Λιγνάδη και, κυρίως, την υπουργό Λίνα Μενδώνη και, βέβαια, μέσω αυτής στην κυβέρνηση και κατά συνέπεια στον πρωθυπουργό, τον κύριο Μητσοτάκη2. «Όπερ έδει δείξαι», για να θυμηθούμε και λίγο τη φράση που χρησιμοποιείται στο τέλος μιας μαθηματικής ή λογικής απόδειξης!
Για τον πρώτο, λοιπόν, τον Δημήτρη Λιγνάδη, ξέρουμε γιατί κατηγορείται, έχουν εξάλλου γραφεί και ειπωθεί τόσα πολλά. Για να δούμε, όμως, γιατί κατηγορούν την τελευταία, την υπουργό Λίνα Μενδώνη. Ας ξεκινήσουμε με αυτά που είπαν δύο πολύ γνωστοί μας ηθοποιοί, ο Γιώργος Πορτσαλάκης και ο Γιάννης Μόρτζος.
ΓιάννηςΜόρτζος για τον διορισμό του Λιγνάδη, σε μια δήλωση που χαρακτηρίστηκε «καταπέλτης» από κάποια ηλεκτρονικά Μέσα: «Δεν ήταν ποτέ ο σούπερ-πρωταγωνιστής. Διορίστηκε με μη κανονικό τρόπο, ''φυτευτός''» και συνεχίζοντας «Πίσω από αυτόν το διορισμό, κάποιοι κρύβονται. Τώρα, ποιοι είναι αυτοί, δε μπορώ να πω. Απλά μπορώ να υποθέσω. Είχε πλάτες. Εγώ λέω κλίκα.»
Σχετικά με αυτά που είπε ο πρώτος, πολύ χαρακτηριστικά όμως του τρόπου σκέψης του, όπως και οι αντίστοιχες δηλώσεις άλλων ηθοποιών, γεννιούνται τα εξής ερωτήματα:
1ον: Εφόσον ο ίδιος, όπως αναφέραμε στα προηγούμενα, λέει ότι δεν έκανε τίποτε γιατί, αν και γνώριζε, δεν είχε στοιχεία, γιατί τότε δεν τα ανέφερε αυτός, όπως και οι άλλοι, οι υπόλοιποι, στο Σωματείο τους, το ΣΕΗ, ώστε αυτό, ως επίσημος φορέας τους να τα διαβιβάσει στην κυρία υπουργό, για να μπορεί να λάβει εκείνη έγκαιρα τα όποια μέτρα θεωρούσε σκόπιμα, ώστε, μετά, να μπορεί να της ασκηθεί ή όχι, ανάλογα, η όποια κριτική;
2ον: Εάν αυτή, η υπουργός, που κανείς τους δεν ανέλαβε να την ενημερώσει, δεν γνώριζε τι συμβαίνει και κατ’ αυτόν είναι ανίκανη, τότε όλοι αυτοί, που λένε, τώρα όμως, ότι γνώριζαν, τι είναι;
Σχετικά τώρα με το πρώτο σκέλος αυτών που είπε ο δεύτερος, ο Γιάννης Μόρτζος, αρκεί κανείς να διαβάσει τα σχετικά με τον διορισμό του Δημήτρη Λιγνάδη και τα στοιχεία του βιογραφικού του, για να βγάλει από μόνος του τα δικά του συμπεράσματα.
Εξάλλου, όπως τουλάχιστον αναφέρεται και στα parapolitika.gr, «…από τις έξι υποψηφιότητες που συζητήθηκαν στο ΥΠ.ΠΟ.Α, με ανθρώπους του καλλιτεχνικού χώρου, όλοι συμφώνησαν ότι ο καλύτερος για τη θέση στο Εθνικό και εξαιτίας της προηγούμενης θητείας του και για την καλλιέργειά του ήταν ο Λιγνάδης» και συνεχίζοντας, «Όλα τα ΜΜΕ με την αναγγελία της τοποθέτησης Λιγνάδη έγραψαν εγκώμια, και είναι αυτά που σήμερα ζητούν ρέστα»!
Όσο για το δεύτερο σκέλος των δηλώσεων του, αυτό που μπορεί να πει κανείς είναι ότι, αφού λες ότι δεν ξέρεις και μόνο υποθέσεις μπορεί να κάνεις, τότε, σε αυτή την περίπτωση, πραγματικά ισχύει: «κρείττον του λαλείν το σιγάν»!
Σε σχέση με το πρώτο σκέλος των δηλώσεων, δεν μπορεί, παρά να μείνεις με το στόμα ανοιχτό· 25 χρόνια απλώς βούιζε ο τόπος και κανείς δεν έλεγε τίποτε; Ο λαλίστατος, λόγω επαγγέλματος, κλάδος των ηθοποιών τι είχε πάθει όλον αυτό τον καιρό; Είχε καταπιεί την γλώσσα του; Και, ας δεχτούμε(;) ότι τότε, με επίκληση της έλλειψης αποδείξεων, όπως ανέφερε και ο Γιώργος Πορτσαλάκης, δεν έκανε και δεν έκαναν τίποτε, αυτός, όντας ο ίδιος βουλευτής ήδη το 2019, όταν διορίστηκε ο Δημήτρης Λιγνάδης ως καλλιτεχνικός διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου από την κ. Μενδώνη, τι φοβήθηκε, αφού και ήξερε, όπως λέει, και καλυπτόταν από την βουλευτική ασυλία; Μόλις στις 23/2/2021, δηλαδή, τότε που είπε τα παραπάνω και κατόπιν εορτής, τότε τα θυμήθηκε;
Όσο για το δεύτερο σκέλος των δηλώσεων του, μάλλον, μπαίνοντας σε ένα χώρο, όπου τόσοι πολλοί, τόσο συχνά, τόσα πολλά λένε και μετά τα… ξεχνάνε (ή κάνουν ότι τα ξεχνάνε), τη Βουλή, φαίνεται ότι ξέχασε και αυτός ότι η πρώτη καταγγελία, και όχι μήνυση, κατά κάποιου (ποιου;) «γνωστού σκηνοθέτη», και βέβαια όχι απαραίτητα κατά του Δημήτρη Λιγνάδη, ήρθε στο φως μόλις στις 6 Φεβρουαρίου 2020, όταν αναρτήθηκε η συνέντευξη-μαρτυρία που πήρε η Ναταλί Χατζηαντωνίου από τον Νίκο Σ., δηλαδή την ίδια ακριβώς ημέρα που «υποβλήθηκε» και έγινε αμέσως δεκτή από την κ. Μενδώνη η παραίτηση του Λιγνάδη.
Κατά τα άλλα ισχύει, πάλι, απόλυτα κι εδώ αυτό που έλεγαν οι αρχαίοι μας, αυτοί οι καημένοι, πρόγονοι: «Δρυός πεσούσης, πας ανήρ ξυλεύεται». Κι αυτό τα λέει όλα, χωρίς βέβαια και να θεωρηθεί ότι πραγματική «δρυς» ήταν ο Δημήτρης Λιγνάδης!
Όταν μπλέκονται όλα, σκάνδαλα, συμφέροντα, αντιπάθειες και πολιτική
Ξέρετε τη λέξη «αχταρμάς», δηλαδή, το να ανακατώνεις και να μπερδεύεις διάφορα πράγματα μεταξύ τους; Έ, λοιπόν, αυτό συμβαίνει και με τις καταγγελίες εναντίον της κυρίας Μενδώνη, τόσο από τον ΣΕΗ όσο και από την αντιπολίτευση, αλλά και τον Σύλλογο Ελλήνων Αρχαιολόγων (ΣΕΑ) που φαίνεται ότι και αυτός βρήκε ευκαιρία να λύσει με την κ. Μενδώνη παλαιότερους λογαριασμούς.
Έτσι, ο μεν πρώτος, έβγαλε μια ανακοίνωση, που χαρακτηρίστηκε από τα ΜΜΕ «κόλαφος» και κατηγορεί την κ. Μενδώνη για τα πάντα, δηλαδή, για την πρόσληψη του Λιγνάδη, για αργοπορίες προσφυγής στην δικαιοσύνη, για το ότι (αντιγράφοντας αποσπάσματα από σχετική ανακοίνωση του ΣΕΑ) «…έχει διαλύσει το τοπίο τόσο του σύγχρονου, όσο και του αρχαίου πολιτισμού…», μη παραλείποντας να αναφερθεί και στα οικονομικά προβλήματα του κλάδου καταγγέλλοντας «…αδυναμία ανταπόκρισης στην μεγαλύτερη κρίση του σύγχρονου πολιτισμού και ουσιαστικής στήριξης των καλλιτεχνών, (με) κλειστά επί ένα χρόνο θέατρα..» και λέγοντας ακόμη ότι «…Δεν ξέρουμε αν η παραίτηση μια(ς) Υπουργού ή σύσσωμης της Κυβέρνησης είναι αρκετή…» (πάλι καλά που δεν είπε ότι για όλα αυτά είναι συνυπεύθυνη και η Ευρωπαϊκή Ένωση και δεν ζήτησε να φύγουμε και από αυτήν, όπως πολλά μέλη του με χαρά θα υποστήριζαν!).
Βέβαια, σε όλα αυτά δεν έκαναν κουβέντα, κοινώς έκαναν «τουμπεκί», για την εκκωφαντική… σιωπή των μελών του όλον αυτό τον καιρό που συνέβαιναν τα όσα συνέβαιναν, κατάσταση που ανάγκασε και τον πρόεδρο του ΣΕΗ, Πασχάλη Τσαρούχα, να κάνει οργισμένη ανάρτηση για όσους ξέρουν και… δεν μιλούν.
Από την άλλη πλευρά, η αξιωματική αντιπολίτευση, που κατά την προσφιλή της τακτική τον τελευταίο καιρό δεν αφήνει να πέσει ξερό φύλλο κάτω χωρίς να επιρρίψει την ευθύνη στον πρωθυπουργό κ. Μητσοτάκη, έβγαλε και αυτή ανακοίνωση, κατηγορώντας μεν την κ. Μενδώνη για σειρά παραλείψεων, μη παραλείποντας, όμως, να αναφέρει πάνω-πάνω ότι «Η πρωτοφανής στήριξη του κ. Γεραπετρίτη στην «άξια υπουργό» με το «άριστο έργο» κα Μενδώνη επιβεβαιώνει πως οι χειρισμοί της Υπουργού Πολιτισμού ήταν όχι μόνο σε γνώση αλλά κατ’ εντολή του κ. Μητσοτάκη»(!) και να καταλήξει στο ότι «Η πολιτική του ευθύνη για την προσπάθεια συγκάλυψης είναι προφανής απαράγραπτη…».
Δυστυχώς όμως για την ίδια, το κομματικό της όργανο «η Αυγή», στην προσπάθεια της να αποδείξει την ισχυρή διασύνδεση υπουργού Πολιτισμού κ. Μενδώνη και του πρωθυπουργού κ. Μητσοτάκη με τον Δημήτρη Λιγνάδη, δημοσίευσε, στις 22 Φεβρουαρίου υπό τον τίτλο «Υπόθεση Λιγνάδη / Τις επόμενες μέρες θα δούμετέρατα», μια φωτογραφία, που τους εμφανίζει μαζί με τον τελευταίο. Στην φωτογραφία, όμως, αυτή, που τραβήχτηκε πέρυσι, τότε που δόθηκε η παράσταση «Πέρσες» στην Επίδαυρο (αριστερή φωτογραφία), εντέχνως αποκόπηκε και εξαφανίστηκε το αριστερό της μέρος (δεξιά φωτογραφία), δίπλα στον κ. Μητσοτάκη, αυτό που εμφανιζόταν όλως παραδόξως και… η πρώην υπουργός Πολιτισμού επί ΣΥΡΙΖΑ κυρία Λυδία Κονιόρδου, που συνεργάστηκε με τον Δημήρη Λιγνάδη στο ανέβασμα από το Εθνικό Θέατρο της παράστασης αυτής.
Το χειρότερο, όμως, είναι ότι η φίλα προσκείμενη στον ΣΥΡΙΖΑ εφημερίδα «Documento» απέδωσε στον διευθυντής της Αυγής ότι εντοπίζει πολύ παιδεραστία γύρω από τον πρωθυπουργό, κάνοντας, κατ’ αυτήν, τον πρώτο να αναρωτιέται αν φταίει... το νερό και ότι ο δημοσιογράφος αυτός υπονοεί πως κάτι άλλο φταίει για τη στενή σχέση του Μητσοτάκη με τους παιδεραστές!
Ευτυχώς, ο Δ/ντής της Αυγής, σε δήλωση του, που χαιρέτισε και ο βουλευτής και στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ Νίκος Μπίστης, σε ανάρτηση του δήλωσε χαρακτηριστικά: «Η τάση κάποιων στα σόσιαλ να κολλήσουν παιδεραστία στον Μητσοτάκη από το τίποτα, είναι εμετικός κιτρινισμός και Μακελειό. Δεν γίνεται πολιτική εκτοξεύοντας ξερατά στον αντίπαλο3».
Όσο, τέλος, για την ανακοίνωση του ΣΕΑ, υπήρξε απάντηση από την Ομοσπονδία των εργαζομένων στο ΥΠ.ΠΟ.Α., όπου μεταξύ άλλων αναφέρει για τον ΣΕΑ «…ενός συλλόγου που δεν ήταν ποτέ συνδικαλιστικός, […] Εκφράζουν μόνο τις σκοπιμότητες μιας μικρής παραομάδας που λειτουργεί μόνο για να εξυπηρετεί πολιτικά την εξωκοινοβουλευτική παράταξη της ΑΝΤΑΡΣΥΑ»! Η πλέον, όμως αποστομωτική απάντηση για τις παραπάνω, ανακοινώσεις δόθηκε με άρθρο που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ.
Υπήρξε όμως και ένας ακόμη (εδώ, είναι που λένε, λείπει ο Μάρτης από την Σαρακοστή;), ο πρόεδρος της ΟΙΕΛΕ, (Ομοσπονδία Ιδιωτικών Εκπαιδευτικών Λειτουργών), Μιχάλης Κουρουτός ο οποίος, με αφορμή την υπόθεση Λιγνάδη, ζήτησε, ούτε λίγο ούτε πολύ, να απομακρυνθεί ο γνωστός στους περισσότερους από εμάς, ομότιμος πλέον καθηγητής του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου, Γιώργος Μπαμπινιώτης από την Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία, για να λάβει από τον τελευταίο την πρέπουσα και καλά τεκμηριωμένη απάντηση.
Το χρονικό της μεγάλης… απόκρυψης
Έχουμε λοιπόν, για να ανακεφαλαιώσουμε:
13/08/2019: Με απόφαση της υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού κ. Λίνας Μενδώνη, ο Δημήτρης Λιγνάδης διορίζεται ως Καλλιτεχνικός Διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου, με θητεία τριετή, σύμφωνα με τον ιδρυτικό νόμο του φορέα, ενώ παράλληλα θα προετοιμαστεί εγκαίρως η προκήρυξη για την πλήρωση της θέσης αυτής μετά την λήξη της θητείας του.
14/01/2021: Η Σοφία Μπεκατώρου, στο πλαίσιο της ημερίδας «Start to Talk/Σπάσε τη Σιωπή - Μίλησε, Μην Ανέχεσαι», που διοργάνωσε το Υπουργείο Αθλητισμού, μίλησε για τον βιασμό της, αν και προηγήθηκαν δύο δημόσιες εξομολογήσεις της, η πρώτη ήδη στις 25 Νοεμβρίου του 2019, με διαδικτυακή της παρέμβαση σε online συζήτηση που διοργάνωσε η Στέγη Ιδρύματος Ωνάση για την πατριαρχία, τον σεξισμό και την έμφυλη βία στην ελληνική κοινωνία, χωρίς, όμως, τότε να ασχοληθεί κανείς περαιτέρω!
26/01/2021 Με την καταγγελία, στην εκπομπή «Πάμε Δανάη», της ηθοποιού ΖέταςΔούκα εναντίον του Γιώργου Κιμούλη, για απαράδεκτη και ταπεινωτική συμπεριφορά, ανοίγει ουσιαστικά ο ασκός του Αιόλου, με θύελλα νέων καταγγελιών, και ξεκινά και στην Ελλάδα το κίνημα #MeToo.
01/02/2021 Ανακοίνωση συλλόγου σπουδαστών/-στριων της Ανώτερης Σχολής Δραματικής Τέχνης του Εθνικού Θεάτρου για τα περιστατικά εργασιακού εκφοβισμού, σεξιστικής βίας κ.λπ., καταγγέλλοντας ότι, «Εμείς οι ίδιες και οι ίδιοι, άλλες περισσότερο, άλλοι λιγότερο, άλλοι ευτυχώς καθόλου, έχουμε βιώσει αντίστοιχα περιστατικά», χωρίς όμως αναφορά σε οποιοδήποτε όνομα.
02/02.2021 Ανάρτηση της Έλενας Ακρίτα, στον λογαριασμό της στο Facebook, που ανέφερε ότι ζητήθηκε από την υπουργό Λίνα Μενδώνη η παραίτηση του καλλιτεχνικού διευθυντή του Εθνικού Θεάτρου, Δημήτρη Λιγνάδη από τη θέση του, ζητώντας όμως, η Έλενα Ακρίτα, «να μη γίνουν εικασίες σχετικά με τους λόγους παραίτησης».
06/02/2021 Αναρτήθηκε η συνέντευξη-μαρτυρία από τον Νίκο Σ, που είναι και η πρώτη καταγγελία που έρχεται στο φως σχετικά με βιασμό από «ισχυρό σκηνοθέτη», που δεν κατονομάζεται όμως ακόμη, ο οποίος, σύμφωνα με τον καταγγέλλοντα, θέλησε να τον βοηθήσει στις εισαγωγικές εξετάσεις του σε κάποια Δραματική Σχολή.
06/02/2021 Η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη έκανε δεκτή την παραίτηση που, στις 8 το απόγευμα, υπέβαλε ο Δημήτρης Λιγνάδης από την καλλιτεχνική διεύθυνση του Εθνικού Θεάτρου, αν και μέχρι τη στιγμή εκείνη δεν υπήρχε επώνυμη καταγγελία που να το εμπλέκει, πέρα μιας άνευ προηγουμένου φημολογία και καταιγίδα σχολίων στα social media.
08/02/2021 Ο δικηγόρος του νεαρού άνδρα Νίκου Σ., που κατηγορεί τον γνωστό σκηνοθέτη για βιασμό, κατέθεσε μήνυση κατά του σκηνοθέτη αυτού, ύστερα από τις καταγγελίες του εντολέα του για σεξουαλική κακοποίηση, και εντός ολίγων ημερών θα κατονομάσει τον σκηνοθέτη στις αρμόδιες αρχές.
19/02/2021 Η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη δίνει, μετά την σωρεία των καταγγελιών από την αντιπολίτευση, τον ΣΕΗ, τον ΣΑΣ και γνωστών και αγνώστων ηθοποιών, μακρά συνέντευξη, με σκοπό να ανασκευάσει τις εις βάρος της κατηγορίες.
20/02/2021 Συλλαμβάνεται ο Δημήτρης Λιγνάδης, κατόπιν σχετικού εισαγγελικού αιτήματος, με το ένταλμα σύλληψης του να αναφέρει μία σειρά λόγων, οκτώ για την ακρίβεια, που αιτιολογούν τη σύλληψη του αυτή.
Από εκεί και πέρα η συζήτηση για σεξουαλικές παρενοχλήσεις και σεξιστική βία, παρά τις νέες καταγγελίες που βλέπουν το φως της δημοσιότητας, παραμερίζεται όλο και περισσότερο και σχεδόν όλοι και όλα επικεντρώνονται μεν σε αυτά που καταγγέλλονται για τον Δημήτρη Λιγνάδη, με την αντιπολίτευση όμως, κατά τα συνήθη πολιτικά ήθη του τόπου μας, να δίνει ολοένα και μεγαλύτερες πολιτικές διαστάσεις στο θέμα αυτό, στρέφοντας τα πυρά της εναντίον της κυρίας Μενδώνη και δια αυτής στην κυβέρνηση και τελικά, όπως ήταν αναμενόμενο, στον κ. Μητσοτάκη. Όπως λένε, «ευκαιρίας δοθείσης, να την αφήσουμε να πάει, έτσι, χαμένη;».
Με την ευκαιρία αυτή, βέβαια, δεν παρέλειψε και κάθε πικραμένος να στρέψει τα βέλη του εναντίον της κ. Μενδώνη και κάθε άλλου που τυχόν θυμήθηκε, ξεπληρώνοντας, έτσι, παλιούς τους λογαριασμούς.
Ευθύνεται ή όχι η κ. Μενδώνη
2. Δεν ζήτησε, άμεσα, τη συνδρομή της δικαιοσύνης, μετά την παραίτηση του Δημήτρη Λιγνάδη, διακριτικά όμως, δεδομένου δεν είχε υποβληθεί ακόμη σχετική μήνυση, για να εξεταστούν κατά πόσον ευσταθούν οι φήμες που κυκλοφορούσαν εναντίον του, ώστε, εάν μεν αυτές τελικά ευσταθούσαν, να προχωρούσαν οι σχετικές δικαστικές ενέργειες, εάν, όμως, όχι, να αποδιδόταν το όνομα του καθαρό στην κοινωνία και να σταματούσε κάθε παραφιλολογία.
3. Η συνέντευξη που έδωσε για να αντικρούσει τις εναντίον της κατηγορίες, όχι μόνον δεν την διέκρινε ψυχραιμία, όπως όφειλε να είναι, δεδομένου ότι η κυρία Μενδώνη έχει αντιπαρατεθεί με επιτυχία σε σχετικές κατηγορίες στη Βουλή, αλλά ήταν και επιεικώς απαράδεκτη στο σημείο εκείνο που, μη έχοντας προηγουμένως προσφύγει στη δικαιοσύνη και χωρίς ούτε καν να έχει εκδοθεί ακόμη ένταλμα σύλληψης του Δημήτρη Λιγνάδη, αφού αυτό εκδόθηκε την επομένη, έκρινε, κατέκρινε και καταδίκασε, ως μη όφειλε, τον Δημήτρη Λιγνάδη.
Ο άνθρωπος, πέρα από ταμπέλες
Ξεχνάμε το ζώο από το οποίο προερχόμαστε, ένα ζώο που κουβαλά αρχέγονα ένστικτα μέσα του4, που οι νόμοι, στο πρώτο επίπεδο, μιας πολιτισμένης κοινωνίας στην οποία συμβιώνουμε και κυρίως, σε δεύτερο και ποιο σημαντικό επίπεδο, η πραγματική Παιδεία, με την εμπέδωση αξιών και σεβασμό στον άλλο και ό,τι η φύση έχει δημιουργήσει, μπορεί να χαλιναγωγήσουν. Κι αυτά όλα είναι εκείνα που πρέπει το σχολείο, αλλά και η οικογένεια να εμπεδώσουν στο παιδί ήδη από την νηπιακή, την τόσο τρυφερή ηλικία του· είναι αυτά που, ανάλογα του εάν το τελευταίο γίνει ή όχι, θα το ακολουθούν σε όλη του τη ζωή, θετικά ή αρνητικά.
Και μιας που αναφερόμαστε σε άτομα που κατέχουν μια θέση ή έχουν στραμμένα πάνω τους τα φώτα της δημοσιότητας, καλόν είναι εμείς να θυμόμαστε, αλλά και αυτοί να θυμούνται τρία πράγματα:
1ον: Εξουσία και κυριαρχία επιτρέπεται να έχουμε, αλλά και μπορεί να έχουμε, εάν, βέβαια, τα καταφέρουμε, πράγμα αρκετά δύσκολο, μόνο πάνω στον εαυτό μας!
2ον: Η άνοδος μας δεν μπορεί να γίνεται πατώντας πάνω στους άλλους και καταπιέζοντας τους!
3ον: Η αριστεία δεν είναι ένας αγώνας εναντίον των άλλων, αλλά ένας αγώνας βελτίωσης και υπέρβασης, όποτε οι συνθήκες το καθιστούν αναγκαίο, του ίδιου μας του εαυτού!
Επίλογος και τελικά συμπεράσματα
- Η κυβέρνηση θα προχωρήσει, ώστε να γίνει αυτοτελές το ποινικό αδίκημα της βίας και η σεξουαλική παρενόχληση σε εργασιακούς χώρους·
- Προωθούνται ενέργειες για πιο αυστηρές ποινές για σεξουαλική κακοποίηση, ενώ είναι προς αύξηση και το όριο παραγραφής για βιασμό ανηλίκων·
- Άνοιξε η πλατφόρμα καταγγελιών σεξουαλικής παρενόχλησης «Μetoogreece.gr»·
- Προωθείται η θέσπιση πλαισίου δεοντολογίας στον καλλιτεχνικό χώρο καθώς και στον χώρο του αθλητισμού·
- Προωθούνται ενέργειες, για να υπάρξει επαναφορά της άδειας ασκήσεως επαγγέλματος του ηθοποιού, ώστε αυτοί να γίνουν μέλη του ΣΕΗ και, βέβαια, να γραφούν στο μητρώο καλλιτεχνών, στο οποίο πάρα πολλοί δεν είναι εγγεγραμμένοι, με αποτέλεσμα να πίπτουν θύματα εργασιακής εκμετάλλευσης.
Όσο για μας τους υπόλοιπους καλόν είναι να εφαρμόσουμε εμείς οι ίδιοι, αλλά και να εμπεδώσουμε στα παιδιά μας, τις τρεις αρχές που αναφέραμε παραπάνω, στην ενότητα «Ο άνθρωπος, πέρα από ταμπέλες».
Αυτό μαζί με την επιστροφή της «Παιδείας» στην εμπέδωση αξιών και όχι μόνον στην απόκτησης «ξερών» γνώσεων, ώστε να ανακτηθεί πάλι ο σεβασμός προς τον άνθρωπο και η ανάγκη για προστασία της φύσης, μαζί με την κατανόηση της σημασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, με κυρίαρχο αυτό της Ελευθερίας, υπάρχει ελπίδα να κοιτάξουμε με ελπίδα πάλι το μέλλον!
Παρατηρήσεις
1η: Το κίνημα αυτό, αν και δείχνει και μια αλλαγή στη νοοτροπία του κοινού, που παλαιότερα μπορεί και να μην το έκανε ανεκτό, ρίχνοντας την ευθύνη στο θύμα, αντί στον θύτη, και λέγοντας, έτσι απλά, «έλα μωρέ, τα’ θελε κι αυτή», (η περίπτωση το θύμα να ήταν «αυτός» ήταν τότε κάτι το αδιανόητο), χρειάζεται σε κάθε περίπτωση, όπως όλα τα κινήματα, ιδιαίτερη προσοχή, γιατί, αν αφεθεί ανεξέλεγκτο, μπορεί το τσουνάμι που τυχόν δημιουργήσει να μετατραπεί σε καταβόθρα, που θα ρουφήξει όλους, δικαίους και αδίκους!
2η: Την ευκαιρία, βέβαια, αυτή δεν άφησε να πάει χαμένη ο νέος δικηγόρος του Δημήτρη Λιγνάδη, ο γνωστός μας Αλέξης Κούγιας, που, «γάτος» ο ίδιος στα τοιαύτα, δεν άργησε να δώσει πολιτική χροιά στην υπόθεση, κάνοντας λόγο για «φερέφωνα» και ότι πρόκειται για το «μεγαλύτερο πολιτικό παιχνίδι», επισημαίνοντας, μάλιστα, ότι πίσω από την υπόθεση βρίσκεται επί της ουσίας η «τεράστια σύγκρουση συμφερόντων για το Ελληνικό». Αμ’ πώς; όπως έλεγε και ο αξέχαστος Χατζηχρήστος, έτσι, για να ακούνε όλοι αυτοί που, με ευκαιρία της υπόθεσης Λιγνάδη, «είδαν φως και… μπήκαν»!
3η: Η Αριστερά είναι ο χώρος εκείνος που από την πρώτη στιγμή που εμφανίστηκε έδειξε ότι φέρνει κάτι καινούργιο, κάτι που δεν ακολουθεί παθητικά τα όσα το τότε καθεστώς και οι ακόλουθοι του θεωρούσαν ως δεδομένα. Έκτοτε, ο όρος είναι συνυφασμένος με αυτόν του προοδευτικού, με την πραγματική έννοια, όμως, του όρου, και ο χώρος λαμπρύνθηκε με το έργο και τη δράση πολλών ανθρώπων, αλλά και φιλοσόφων.
Δεν αρκεί, όμως, κάποιος να λέει ότι είναι αριστερός, πρέπει και να είναι. Αυτό ιδιαίτερα ισχύει για ένα κόμμα που θέλει να λέγεται Αριστερό και να αντιπροσωπεύει πραγματικά την Αριστερά, ένα κόμμα που, εκτός του ότι δεν πρέπει να εντάσσει στους κόλπους του κάθε «παρατρεχάμενο», επιβάλλεται, πρώτα από όλα και πάνω από όλα, να διδάσκει ήθος, δεδομένου ότι το περίφημο ηθικό πλεονέκτημα της Αριστεράς όχι μόνο δεν κληρονομείται έτσι απλά, αλλά πρέπει και να αποδεικνύεται κάθε τόσο, μη θεωρώντας ως αυτοσκοπό την κατάκτηση (εντελώς λανθασμένος όρος) του Αγίου Δισκοπότηρου, αυτού του περίφημου «Holy Grail», της εξουσίας (άλλος ένας εντελώς λανθασμένος όρος)!
Πρέπει, μάλιστα, να είναι και ιδιαίτερα προσεκτικό και να μη πέφτει στην παραπάνω παγίδα, φωνάζοντας κάθε τόσο «λύκος, λύκος», αποπροσανατολίζοντας τους πολίτες, κάνοντας τους τελικά να μην το πιστεύουν και, το χειρότερο, να μην καταλάβουν την στιγμή που ο λύκος θα κάνει πραγματικά την εμφάνιση του, για να μη πούμε ότι μπορεί, στην προσπάθεια του αυτή, να μην αντιληφθεί το ίδιο ότι κάποιος λύκος έχει ήδη μπει μέσα στην αυλή του, κάνοντας, τάχα, ότι είναι… ο σκύλος που φυλάει όσους διαμένουν εκεί καθώς και τα ζωντανά τους!
4η: Αυτό ισχύει για όλους, ανεξάρτητα από τη θέση που κατέχουν κι αυτό που κάνουν ή λένε ότι είναι. Απόδειξη αυτού είναι αυτά που έγιναν τον Μεσαίωνα από την Καθολική εκκλησία, όπου, στο όνομα του Χριστού και της αγάπης που αυτός δίδαξε, βασανίστηκαν φρικτά ή κάηκαν χιλιάδες άνθρωποι, ακόμα και με την υποψία ότι έκαναν κάτι διαφορετικό ή διαφωνούσαν με τα τότε πιστεύω των προκαθήμενων της, για να μην αναφέρουμε, βέβαια, τις σταυροφορίες και αυτά που συνέβησαν, με πρωτοστατούντες τους καθολικούς καλόγερους, όπου σφαγιάστηκαν χιλιάδες μουσουλμάνοι και καταστράφηκαν ολόκληροι πολιτισμοί αντίστοιχα, στο όνομα πάντοτε του Χριστού και της χριστιανικής θρησκείας.
Βέβαια, ίσως το πιο χαρακτηριστικό, αλλά
και σχετικά πρόσφατο, παράδειγμα που καταδεικνύει αυτά που αναφέρθηκαν στην
αρχή, για να μας φύγουν, εάν έχουν μείνει ακόμη, κάποιες ιδέες και να πάψει
επιτέλους η ταύτιση καλλιεργημένων, δήθεν, ανθρώπων με αυτό που πράγματι είναι,
είναι ο ίδιος ο Χίτλερ, αυτό το τέρας που οδήγησε την ανθρωπότητα στον Β’
Παγκόσμιο πόλεμο με τα εκατομμύρια των νεκρών και των εκτελεσθέντων, που στα
νεανικά του χρόνια σχεδίαζε, ζωγράφιζε, διάβαζε και πήγαινε στο θέατρο ή στην
όπερα, όπου παθιαζόταν με τα έργα του Βάγκνερ, αργότερα δε ήθελε να σπουδάσει
στην Ακαδημία Καλών Τεχνών της Βιέννης, όπου, δυστυχώς για τον κόσμο, η
Ακαδημία απέρριψε δύο φορές την αίτηση του.
