ΑΝΑΖΗΤΩΝΤΑΣ ΤΑ ΑΥΤΟΝΟΗΤΑ

Παρακολουθώντας πολλά απ’ αυτά που συνέβησαν και συμβαίνουν γύρω μας, συχνά αναρωτιόμαστε πώς είναι δυνατόν αυτά να συμβαίνουν, αφού η αντιμετώπιση τους θα έπρεπε να είναι κανονικά σχετικά απλή, με τρόπο δηλαδή που θεωρούμε όλοι εμείς, τουλάχιστον αρκετοί, αυτονόητο. Κι όμως, όχι μόνο τέτοια φαινόμενα συνέβαιναν στο παρελθόν και εξακολουθούν να συμβαίνουν σήμερα, αλλά, όπως φαίνεται, εκτός εάν αλλάξουν πολλά πράγματα και κυρίως αντιλήψεις και νοοτροπίες, θα εξακολουθήσουν να συμβαίνουν ως νέα επεισόδια παλαιότερων καταστάσεων ή και εντελώς νέων, έτσι, για να μην… βαριόμαστε!

Οι λόγοι μπορεί να είναι πολλοί, ο καθένας χωριστά ή και συνδυασμοί μεταξύ αυτών. Μπορεί, έτσι, να οφείλονται σε λάθος χειρισμούς ή εκτιμήσεις των υπευθύνων (η καλύτερη περίπτωση) ή στην αδιαφορία και ανικανότητα των αρμοδίων, αποτέλεσμα της αναξιοκρατίας που επικρατεί και μαστίζει χρόνια τώρα τη χώρα, αλλά και την έλλειψη κάθε σοβαρού ελέγχου (τι είναι αυτό πάλι;).

Το χειρότερο όμως είναι ότι σε πολλές, μα, πάρα πολλές περιπτώσεις, πίσω από αυτά τα φαινόμενα κρύβεται το πολιτικό κόστος ή μία εκτεταμένη διαφθορά, που ξεκινά από υψηλά, από τους εκάστοτε κυβερνητικούς παράγοντες αλλά και βουλευτές, ανεξαρτήτως κομμάτων (ελάτε, ας μην κρυβόμαστε), που δεν μπορούν να αντισταθούν στο να χάσουν τα ψηφαλάκια εκείνων που τους εκλέγουν, δυσαρεστώντας τους ή μη ικανοποιώντας τις απαιτήσεις τους (αυτή είναι η πλέον συνηθισμένη περίπτωση, γιατί υπάρχει ενίοτε και εκείνη της προσδοκίας ιδίου οικονομικού ή άλλου οφέλους). Το τελευταίο μάλιστα, η διαφθορά, απλώνεται ως γάγγραινα και στις Δημόσιες και Δημοτικές υπηρεσίες και καταλήγει, αναπόφευκτα, στους ίδιους τους απλούς πολίτες που είτε την αποδέχονται ή την προτρέπουν για να κάνουν τη δουλειά τους.

Και οι αρμόδιοι θεσμοί για την αποτροπή ή πρόληψη της τελευταίας κατάστασης, η Δικαιοσύνη γενικότερα αλλά και το Συμβούλιο Επικρατείας, ίσως αναρωτηθείτε, τι κάνουν; Δυστυχώς, ακόμα κι όταν τα πράγματα είναι πολύ σοβαρά και οι συνέπειες τους μεγάλες έως τεράστιες, η επέμβαση τους, όταν γίνεται ή μπορεί να γίνει, κινείται με τόσο αργούς ρυθμούς που πραγματικά είναι ως εάν αυτή είτε να μην έχει υπάρξει ή έρχεται τόσο καθυστερημένα που το κακό έχει ήδη, τις περισσότερες φορές, γίνει.

Αφορμή για τα παραπάνω, τα όχι και τόσο αισιόδοξα, απετέλεσαν τρεις, από τις πάμπολλες, σοβαρές σχετικές περιπτώσεις: η μία μάλιστα να είναι εντελώς καινούργια, με τις άλλες δύο να αποτελούν, δυστυχώς, συνέχεια άλλων παλαιοτέρων. Ας τις δούμε λοιπόν και τις εξετάσουμε μία – μία ξεχωριστά, έτσι, για να γίνει πλήρως αντιληπτό τι εννοούμε λέγοντας αυτονόητο, ξεκινώντας από την πρώτη, που βρίσκεται δυστυχώς ακόμη σε εξέλιξη, αυτήν της πανδημίας του κορονοϊού.

Κορονοϊός: Όταν νομίσαμε ότι ο αγώνας ήταν μόνο εκατό μέτρων!

Όλα τα ‘χει η Μαριορή, ο φερετζές της έλειπε! Πράγματι, μετά τόσα χρόνια κρίσης, πάνω που πήγαμε να πάρουμε μια, έστω μικρή, ανάσα, μας ήρθε κι αυτό, η πανδημία του Covid-19.

Η αλήθεια είναι ότι στην αρχή αντιμετωπίσαμε την κατάσταση με εξαιρετική επιτυχία. Η διοίκηση και ο κρατικός μηχανισμός κινήθηκαν με πρωτόγνωρη ταχύτητα και αποφασιστικότητα. Έτσι, λάβαμε, αλλά και εφαρμόσαμε, σε τέτοια έκταση μέτρα που, με την αξιοθαύμαστη συνδρομή του ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού της χώρας, είχαν ως αποτέλεσμα να σημειώσουμε, εμείς, η μικρή Ελλαδίτσα, μια παγκόσμια πρωτιά, θετική όμως αυτή τη φορά, με το να περιορίσουμε τις επιπτώσεις της πανδημίας σε ανθρώπινα θύματα στο ελάχιστο, τη στιγμή που άλλες χώρες θρηνούσαν χιλιάδες νεκρούς απ' αυτήν. Γίναμε μια χώρα σχεδόν Covid Free!

Δυστυχώς, όμως, φαίνεται ότι ξεχάσαμε ότι ο αγώνας ενάντια στην πανδημία αυτή δεν ήταν αγώνας εκατό μέτρων, αλλά μαραθώνιος. Έτσι, επαναπαυόμενοι στο ότι είχαμε κερδίσει αρχικά μια σημαντική απόσταση, χαλαρώσαμε. Αποτέλεσμα, να κινδυνεύουμε να χάσουμε ό,τι με τόσες θυσίες, οικονομικές και άλλες, κερδίσαμε και να αισθανόμαστε πλέον τον ιό να μας έχει πλησιάσει¹ και να μας δείχνει απειλητικά τα δόντια του ή, εν πάση περιπτώσει, ό,τι άλλο επικίνδυνο έχει.

Γιατί έγινε αυτό; Οι δικαιολογίες είναι πολλές: αναστολή του μέτρου απαγόρευσης των μετακινήσεων, άνοιγμα των επιχειρήσεων αλλά και άνοιγμα της χώρας στον εξωτερικό τουρισμό, ελληνικό καλοκαίρι, νέοι², και όχι μόνο³, που είχαν, βλέπετε, «κουραστεί» πολύ από τα μέτρα και το lockdown και επιδόθηκαν κατά εκατοντάδες σε ξέφρενους χορούς, σε parties και πανηγύρια, κολλημένοι ο ένας πάνω στον άλλον.

Το κερασάκι, βέβαια, στην τούρτα ήταν, και εξακολουθεί να είναι, οι συνήθεις ύποπτοι, αυτοί που σε κάθε ευκαιρία διακινούν θεωρίες συνωμοσίας, διακηρύττοντας τώρα ότι ο ιός δεν υπάρχει, αλλά είναι ένα τέχνασμα, ώστε η παγκόσμια άρχουσα τάξη (Bill Gates, Rockefeller, Rothschild κ.λπ.) να εξυπηρετήσει τα άνομα σχέδια της, να μας βάλει "τσιπάκι" με το εμβόλιο για να μας ελέγχει, να βλέπει τι έχουμε στο μυαλό και άλλα τέτοια! (Σημ.: Προφανώς εννοούν το δικό μας μυαλό, γιατί για το δικό τους, όντας ανύπαρκτο, αμφιβάλλω εάν υπάρχει άνθρωπος που μπορεί να ενδιαφέρεται, έστω και λίγο!). Δυστυχώς, αν και για τον κορονοϊο αργά ή γρήγορα θα υπάρξει κάποιο αποτελεσματικό εμβόλιο, για την ανθρώπινη βλακεία δεν υπάρχει ούτε κατά τα φαινόμενα πρόκειται να υπάρξει ποτέ κάτι τέτοιο!

Για να επανέλθουμε όμως στο θέμα μας, η αλήθεια είναι ότι οι λόγοι που η κατάσταση με τον κορονοϊό σχεδόν μας ξέφυγε και κάνουμε τώρα πισωγυρίσματα, αν και όλοι οι παραπάνω λόγοι συνέβαλαν λιγότερο ή περισσότερο, είναι ουσιαστικά μόνο τρεις, οι ακόλουθοι:

1^ος: Χαλάρωση σχεδόν όλων των μέτρων

Σίγουρα, τα μέτρα που ελήφθησαν στην αρχή δεν μπορούσε ούτε ήταν λογικό να διατηρηθούν όσο θα διαρκεί η πανδημία. Επίσης, σωστά ήταν και τα πρωτόκολλα που θεσπίστηκαν για τα ξενοδοχεία, τους χώρους εστίασης και λατρείας, τις μεταφορές επιβατών, τις καλλιτεχνικές εκδηλώσεις και θεάματα καθώς και τις πύλες εισόδου της χώρας. Ήταν όμως μεγάλο σφάλμα η ουσιαστική αναστολή κάποιων βασικών μέτρων, αφού αυτά όχι μόνο θα μπορούσαν, αλλά και έπρεπε να διατηρηθούν, όπως:

Πρώτον: Η επιβολή της χρήσης μάσκας σε όλους τους κλειστούς χώρους και όπου υπάρχει τυχόν συνωστισμός

Δεύτερον: Η απαγόρευση συγκεντρώσεων σε ανοιχτούς χώρους πέραν των 9 ατόμων και η διατήρηση του αριθμητικού περιορισμού που ίσχυε για τους χώρους λατρείας, τους γάμους, τις βαπτίσεις, τις κηδείες κ.λπ.

2ος: Ασυδοσία στα social media

Η ελευθερία του ατόμου σε κάθε της μορφή αποτελεί ίσως το κορυφαίο απ’ εκείνα που ορίζονται στα προσωπικά δικαιώματα, αυτά που μαζί με την ελευθερία του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι αποτελούν βασικά αλλά απαραίτητα συστατικά κάθε πραγματικά Δημοκρατικού πολιτεύματος.

Η ελευθερία όμως αυτή υπόκειται και σε ορισμένους περιορισμούς, όπως η υπακοή στους Νόμους που δεν είναι τίποτε άλλο παρά η οικειοθελής παραχώρηση μέρους της ελευθερίας μας αυτής έναντι του γενικότερου καλού, αυτού του κοινωνικού συνόλου.

Είναι λοιπόν απορίας άξιον, ενώ υπάρχουν σχετικοί νόμοι περί ψευδών ειδήσεων καθώς και προτροπής του κοινού σε πράξεις που είναι σε βάρος της ασφάλειας των υπολοίπων, οι νόμοι αυτοί να μην εφαρμόζονται στα περιβόητα πλέον κοινωνικά μέσα δικτύωσης, τα γνωστά πλέον ως social media. Έλλειψη πολιτικού θάρρους; Αδιαφορία των δικαστικών αρχών; Διαλέξτε και πάρτε. Το γεγονός πάντως είναι ότι το να διαπιστώνεται απλώς κάτι και να μην γίνεται απολύτως τίποτε⁴, ενώ η ασυδοσία αυτή οργιάζει, αποτελεί όχι μόνο παράβαση καθήκοντος των αρμοδίων, αλλά ορατό πλέον κίνδυνο για την κοινωνία ολόκληρη. Γιατί, για να τελειώνουμε, άλλο ελευθερία και άλλο ασυδοσία!

3ος: Πρόστιμο (προσωρινό) ήταν και… πάει

Ακούγοντας τους αρμοδίους να απευθύνουν, όταν η κατάσταση με τον κορονοϊό φαινόταν ότι άρχιζε να ξεφεύγει, «ισχυρές συστάσεις» για την τήρηση των μέτρων, δεν μπορέσαμε παρά να χαμογελάσουμε. Θυμηθήκαμε πόσες και πόσες φορές με συστάσεις και κάθε είδους ήπια μέτρα επιχειρήθηκε να διακοπεί το κάπνισμα στους κλειστούς χώρους. Θυμηθήκαμε και την παταγώδη αποτυχία όλων αυτών. Απολύτως τίποτε! Και ήρθε η επιβολή προστίμων και το κάπνισμα στους χώρους αυτούς κόπηκε ως δια μαγείας, όπως λένε, μαχαίρι!

Ηθικόν δίδαγμα: Είμαστε λαός που στη μεγάλη πλειοψηφία του στερείται αγωγής, αυτού που πραγματικά είναι παιδεία. Αποτέλεσμα, η πλήρης ανυπακοή⁵ στους νόμους. Όλα τα άλλα περί καθολικής συμμόρφωσης μας στα μέτρα που επιβλήθηκαν στο πρώτο στάδιο της έλευσης της πανδημίας είναι για να χαϊδεύουμε τα αυτιά μας και τα γένια μας. Το γεγονός είναι ότι τότε τα πρόστιμα πέφτανε... βροχή.

Για να μην ξεχνιόμαστε λοιπόν και παραμυθιάζουμε εαυτούς και αλλήλους αλλά και μέχρι να μεγαλώσει η γενιά εκείνη που θα έχει λάβει από μικρή ηλικία πραγματική αγωγή και παιδεία, ο κανόνας θα παραμένει ένας:

Όπου δεν πίπτει λόγος, πίπτει… πρόστιμο! Κι, όπως λένε, εδώ μπαίνει: τελεία και παύλα.

Τέλος πρώτου μέρους και επίλογος

Απ’ όσα αναφέρθηκαν παραπάνω πιστεύω ότι πήρατε μια πρώτη γεύση τι εννοούμε σχετικά με τη λήψη μέτρων που είναι αυτονόητα, αντί για εκείνα που, αντί να επιλύουν το πρόβλημα, γίνονται αιτία να δημιουργηθούν άσχημες καταστάσεις ή ακόμα και τετελεσμένα, κάνοντας τη λύση του προβλήματος πιο περίπλοκη, συχνά πιο επώδυνη ή και αδύνατη και τελικά το ίδιο το πρόβλημα πιο επικίνδυνο!

Στα επόμενα θα εξετάσουμε δύο ακόμη θέματα που οι αποφάσεις που πρέπει να ληφθούν, αν και είναι αυτονόητες, παραμένουν ζητούμενο, δηλαδή τα θέματα που σχετίζονται με τα πλημμυρικά φαινόμενα και τις πυρκαγιές.

Σημείωση 1^η: Το ότι η κατάσταση έχει αρχίσει και γίνεται επικίνδυνη δεν είναι μόνο τόσο από το ότι υπάρχει τώρα μεγάλη διασπορά των επιβεβαιωμένων κρουσμάτων στην χώρα και ο αριθμός αυτών να είναι πλέον τριψήφιος σε ημερήσια βάση, αν και η σημασία του γεγονότος αυτού αμφισβητείται από εκείνους που είναι συνολικά με την ύπαρξη του ιού «δύσπιστοι» με το επιχείρημα ότι πλέον έχουν πολλαπλασιαστεί και τα ημερήσια τεστ που διεξάγονται από τις υπηρεσίες του ΕΟΔΥ (13 με 14 χιλιάδες την ημέρα έναντι 800 που ήταν αρχικά), όσο από την αύξηση των διασωληνωμένων ασθενών (πλησιάζουν ή και υπερβαίνουν τώρα τους 30, όταν προς τα τέλη Ιουνίου ο αριθμός τους ήταν κάτω από 10), καθώς και από την αύξηση του δείκτη Rt που εκφράζει τον αριθμό των ατόμων που μπορεί να μολύνει ένα κρούσμα όταν έχουν ληφθεί μέτρα και έχουν γίνει κατάλληλες παρεμβάσεις για την μείωση της εξάπλωσης του ιού.

Πράγματι, ο δείκτης αυτός, ενώ καθ’ όλη τη διάρκεια του Ιουνίου κυμάνθηκε μεταξύ 0,2 και 0,5 και την πρώτη εβδομάδα του Ιουλίου βρέθηκε στο 0,3, σημείωσε έκτοτε σταδιακή αύξηση για να φτάσει πλέον αυτές τις μέρες στο επικίνδυνο, αλλά και οριακό 1, μετά το οποίο ο θεός, όπως λένε, αλλά και όποιοι άλλοι μπορούν ας βάλουν το χέρι τους!

Σημείωση 2^η: Είναι άδικο να «τσουβαλιάζουμε», όπως λένε, έτσι, αδιάκριτα όλους τους νέους. Και είναι όχι μόνο άδικο, αλλά και μεγάλο λάθος να βάζουμε στην ίδια κατηγορία εκείνους που εργάζονται όλο το καλοκαίρι για να μην επιβαρύνουν κι άλλο τους γονείς τους ή ακόμα και να τους βοηθήσουν, εκείνους που δεν πάνε διακοπές από τον φόβο μήπως γυρίζοντας μολύνουν το οικογενειακό τους περιβάλλον, εκείνους που έχουν βάλει κάποιο στόχο στη ζωή τους και δεν αποκλίνουν, με κάθε προσωπικό κόστος, απ’ αυτόν, εκείνους, τους νέους της διπλανής πόρτας, που, χωρίς να χάσουν τον νεανικό τους ενθουσιασμό, λειτουργούν με σύνεση και μας εκπλήσσουν όταν ξαφνικά μαθαίνουμε τι έχουν καταφέρει. Ναι, είναι άδικο και κάνουμε μεγάλο λάθος να βάζουμε αυτούς τους νέους με όλους τους άλλους που, οικοδίαιτοι και χαρτσιλικοδίαιτοι οι περισσότεροι, ξεσάλωσαν τώρα το καλοκαίρι, αδιαφορώντας για την υγεία των άλλων και μην λογαριάζοντας τίποτε, γιατί τάχα «ζορίστηκαν» τον καιρό που είχε επιβληθεί το lockdown.

Για να αντιληφθούμε τη νοοτροπία των τελευταίων, χαρακτηριστική είναι η απάντηση που έδωσε μια νεαρή, όταν της επισημάνθηκε ότι με το να μην φορά μάσκα θέτει σε κίνδυνο την υγεία ή ακόμα και τη ζωή των άλλων, λέγοντας συγκεκριμένα: «Εμένα δεν με νοιάζει, γιατί εγώ είμαι νέα και δεν κινδυνεύω να πάθω κάτι»!!

Κατόπιν αυτού, καλόν είναι οι παραινέσεις προς όλους για τη λήψη μέτρων προφύλαξης να συνεχίσουν μεν να γίνονται, αλλά να μη νομίζουμε ότι θα συμβάλουν στο να αλλάξει η νοοτροπία και συμπεριφορά των παραπάνω νέων, αλλά και άλλων μεγαλυτέρων. Βλέπετε, για όσους δεν έλαβαν την κατάλληλη αγωγή και πραγματική παιδεία από την οικογένεια τους και το σχολείο όταν έπρεπε, είναι πλέον αργά. Το παιχνίδι έχει δυστυχώς χαθεί, γιατί πλέον, όπως λέει και η λαϊκή ρήση: Στου κουφού την πόρτα, όσο θέλεις βρόντα! (αυτό, θέλω να πιστεύω, δεν ισχύει και για τους υπευθύνους, νυν και μετέπειτα, του Υπουργείου Παιδείας).

Σημείωση 3^η: Σύμφωνα με έρευνα της «διαΝΕΟσις», που διεξήχθη από τις 8 έως τις 15 Απριλίου του 2020, είναι εκπληκτικό ότι το 46% του γενικού πληθυσμού πιστεύει ότι κινδυνεύει λίγο ή καθόλου!

Σημείωση 4^η: Εκτός από την ύπαρξη των νόμων αυτών που αναφέραμε, σε άλλη ανάρτηση που δημοσιεύθηκε στο blog αυτό είχαμε επισημάνει το πρόβλημα με τα fake news που κατακλύζουν τα social media και που τόσο μεγάλη σύγχυση και ζημιά προκαλούν όχι μόνο στον κόσμο, αλλά και στο ίδιο το Δημοκρατικό πολίτευμα. Στην ανάρτηση αυτή προτείναμε τη λήψη κάποιων, καθόλα νόμιμων, μέτρων που θα επανέφεραν την κατάσταση, σχετικά με τη διάδοση των ειδήσεων, εκεί που οφείλει να είναι, βάζοντας… κάθε κατεργάρη στον πάγκο του!

Σημείωση 5^η: Θα ήταν παράλειψη να μην σταθούμε στο σημείο αυτό, εξετάζοντας τη στάση της εκκλησίας. Εδώ έχουμε δυο αντιφατικές καταστάσεις.

Από τη μία η Ιερά Σύνοδος, που συναίνεσε, έστω και μετά αρκετό δισταγμό και περίπλοκες διατυπώσεις, στη αποδοχή των μέτρων που έλαβε η πολιτεία, αντιλαμβανόμενη αφενός την κρισιμότητα της κατάστασης και αφετέρου ότι σε αντίθετη περίπτωση, εάν είχαμε μεγάλη εξάπλωση της επιδημίας και μεγάλο αριθμό νεκρών στη χώρα, το «κρίμα» όχι μόνο θα έπεφτε πάνω της, αλλά και ο μη διαχωρισμός κράτους και εκκλησίας, που με τόσο κόπο διατηρείται, θα κινδύνευε να τιναχθεί στον αέρα.

Από την άλλη όμως υπάρχει και όλο αυτό το «παπαδαριό» που, αγνοώντας τις εντολές της ιεραρχίας και την πραγματική ουσία του κηρύγματος του Ιησού, που δεν είναι άλλη από το «αγαπάτε αλλήλους», εμμένει προσκολλημένο σε τυπολατρίες, λέγοντας απίστευτες ανοησίες και θυμίζοντας μας ότι η νοοτροπία της σχεδόν συγκυριαρχίας που είχε η εκκλησία την περίοδο του Βυζαντίου με την κοσμική εξουσία, αλλά και αντιλήψεις που θυμίζουν Μεσαίωνα, είναι δύσκολο να αποκοπούν από αρκετό, τουλάχιστον, μέρος των κληρικών.