ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΙΣ ΚΟΥΙΝΤΕΣ

Η επικαιρότητα, όταν μάλιστα είναι έκτακτη ή συνταρακτική, ήρθε για μια ακόμη φορά να σώσει δελτία ειδήσεων και εκπομπές, στο ραδιόφωνο και την τηλεόραση, και να γεμίσει αρκετές στήλες σε εφημερίδες και περιοδικά, κάνοντας τα να ξεφύγουν από τη σχετική μονοτονία που αναγκαστικά επιφέρει η ενασχόληση τους τόσο καιρό, χρόνος τώρα, με τα ίδια, τον κορωνοϊό, τα κρούσματα, την οικονομική κρίση που ταλανίζει κράτος και εργαζομένους και την συνηθισμένη πολιτική διαμάχη των κομμάτων (εντάξει, έχουμε και τον καλό μας γείτονα, τον Ερντογάν, που μας βοηθά από καιρού εις καιρόν να μην «πλήττουμε», πότε με το μεταναστευτικό, πότε με τις «βόλτες» του ερευνητικού «Ορούτς Ρέις» κ.λπ.).

Όχι, με τα παραπάνω δεν εννοούμε την πρόσφατη καταιγίδα, τη «Μήδεια», που ταλαιπώρησε χιλιάδες νοικοκυριά, αφήνοντας κάποια από αυτά χωρίς ρεύμα ακόμα και μία εβδομάδα (με το θέμα αυτό θα ασχοληθούμε σύντομα). Εννοούμε μια άλλη καταιγίδα, αυτή που με δραματικό τρόπο εκτυλίσσεται, μέρες τώρα, μπροστά στα, όπως πάντα, «έκπληκτα» μάτια μας, με πρωταγωνιστές, θύτες και θύματα, πολύ γνωστά ονόματα του καλλιτεχνικού χώρου, μιας καταιγίδας που σαρώνει πανύψηλα «δέντρα», που κανείς δεν φανταζόταν πόσο σαθρά ήταν, και τροφοδοτείται συνέχεια με φρέσκο «πράμα», προς τέρψη, βέβαια, του έντυπου και ηλεκτρονικού τύπου, αλλά και των εκπομπών τηλεόρασης, που οι θεατές της είχαν βαρεθεί να βλέπουν ίντριγκες μόνο στα σήριαλ, χωρίς όμως να αγνοούμε και κάποιους άλλους, που ξαφνικά… είδαν φως και μπήκαν!

Εάν τώρα ρωτάτε, γιατί ένα blog, όπως αυτό ασχολείται με αυτό το θέμα, η απάντηση είναι ότι το ζητούμενο είναι, όπως και στα άλλα άρθρα που έχουν αναρτηθεί σε αυτό, να αναδειχθούν όλες οι πλευρές του και να καταδειχθεί, πέρα από το επίκαιρο αυτού, που αργά ή γρήγορα, ως συνήθως, θα ξεχαστεί ή παραμεριστεί από κάτι άλλο, η ουσία του όλου πράγματος, που είναι αυτή που πρέπει να κρατηθεί καλά στη μνήμη όλων, όσων τουλάχιστον, θα διαβάσουν το άρθρο.

Ολίγα περί του καλλιτεχνικού χώρου

Όταν ομιλούμε για τον καλλιτεχνικό χώρο, για να περιοριστούμε μόνο σε αυτόν, αλλά σε παγκόσμια κλίμακα, δεν ομιλούμε βέβαια για τις «Ουρσουλίνες», όχι ότι οι υπόλοιποι, βέβαια, είναι αγγελικά πλασμένοι, όπου ζουν μόνο «αγγελούδια».

Είναι ένας ιδιαίτερος χώρος, όπου εμπλέκονται συνήθως η καλλιτεχνική δημιουργία, η ανάγκη προβολής και βέβαια, ας μην το ξεχνάμε, η ανάγκη επιβίωσης, καλλιτεχνικής και πραγματικής, ένας χώρος ασταθής, που αλλάζει τόσο συχνά, ώστε δημιουργεί τρομακτικές ανασφάλειες, ιδιαίτερα σε άτομα σχετικά νέα ή ανερχόμενα στον χώρο, αλλά ακόμα και σε καταξιωμένα επαγγελματικά, ανασφάλειες που κάνουν τα άτομα αυτά να συμπεριφέρονται με τρόπο που εμάς συνήθως μας ξενίζει.

Έτσι, αντιζηλίες, για τη διεκδίκηση κάπου μιας θέσης, προκλητικές εμφανίσεις και σκάνδαλα, μικρά ή και μεγαλύτερα, κατά τα δικά μας, βέβαια, δεδομένα, για την διατήρηση απλώς και μόνο της προβολής στα ΜΜΕ, δεν είναι κάτι σπάνιο, μια προβολή, όμως, που είναι αναγκαία, σε όσους γνωρίζουν κάπως τους κανόνες του παιχνιδιού, του marketing (για την πλειοψηφία του κοινού κάτι υπάρχει, μόνο εάν το έχει δει και, μάλιστα, ξαναδεί!).

Αυτό, όμως, ισχύει μέχρις ότου αυτή η προβολή, η τύχη και η αξία, από ένα σημείο και μετά, αντιστρέψουν τους κανόνες και τα ΜΜΕ επιδιώξουν τώρα να προβληθούν μέσω μιας συνέντευξης ή και φωτογραφίας εκείνου που προηγουμένως επιζητούσε να προβληθεί μέσω αυτών. Αυτό, όμως, δεν είναι κάτι που συμβαίνει για την πλειονότητα των καλλιτεχνών και, μάλιστα, ακόμα και εάν επιτευχθεί, μπορεί να μην κρατήσει για πολύ, εκτός εάν η αξία του προβαλλομένου είναι πλέον αδιαμφισβήτητη και έχει αυτός ή αυτή σταθερά καθιερωθεί στις προτιμήσεις του κοινού

Πάντως, ακόμα και σε αυτές τις περιπτώσεις, η προβολή αυτή, με το να βρίσκεται η προσωπική σου ζωή διαρκώς κάτω από τα εξεταστικά φώτα της δημοσιότητας, συνήθως αδηφάγου και όχι πολλές φορές τόσο καλοπροαίρετης, δημιουργεί και μια τεράστια ψυχολογική πίεση, κάτι που, βέβαια, ισχύει και για όλα τα άτομα που με τον ένα ή άλλο τρόπο είναι αναγνωρίσιμα, μια πίεση που άτομα ιδιαίτερα ευαίσθητα, όπως αυτά των καλλιτεχνών, δεν μπορεί πολλές φορές να την αντέξουν, καταφεύγοντας συχνά σε παραισθησιογόνα ή και αυτοκτονίες.

Γενικά, τα παραπάνω ισχύουν, σε μεγαλύτερη όμως κλίμακα, κυρίως στις αγγλοσαξονικές και μεγάλες χώρες, ιδιαίτερα δε στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου το θέαμα είναι showbiz, δηλαδή «μπίζνα», όπως το λέμε κι εμείς στα «απλά» ελληνικά, όπου επενδύονται, άλλα και διακυβεύονται, τεράστια ποσά, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.

Κι όμως, #MeToo και στην Ελλάδα

Στη χώρα μας, όμως, τη μικρή μας Ελλαδίτσα, τα πράγματα, όπως σχεδόν όλα, είναι μικρά. Μικρά τα κεφάλαια που επενδύονται, μικρό το φιλοθεάμον κοινό και, μάλιστα, αυτό να είναι συγκεντρωμένο κυρίως στην πρωτεύουσα, την Αθήνα. Υπάρχει, όμως, κάτι που ξεφεύγει από τον κανόνα αυτό· κοσμοσυρροή από νεαρά άτομα που θέλουν να κάνουν καριέρα στον καλλιτεχνικό χώρο, είτε ως τραγουδιστές είτε ως ηθοποιοί, κι εδώ τα πράγματα ακολουθούν αυτό που συμβαίνει παντού ή σχεδόν παντού.

Η διαδικασία επιλογής, για όσους και όσες επιθυμούν να ασχοληθούν με το τραγούδι, περνά μέσα από την λεγόμενη «audition» (ακρόαση), όπου για τα ελληνικά δεδομένα και την σχεδόν ανυπαρξία δισκογραφικών εταιριών, τον πρώτο, αλλά καθοριστικό, λόγο τον έχει ο συνθέτης.

Για τους υποψήφιους ηθοποιούς τα πράγματα είναι ποιό σύνθετα. Εδώ έχουμε αρχικά τον υπεύθυνο της σχολής κινηματογράφου ή θεάτρου, κρατικής ή μη, μετά τον θιασάρχη και στην συνέχεια τον σκηνοθέτη, χωρίς βέβαια να ξεχνούμε και τον επιχειρηματία, όταν είναι αυτός που βάζει τα σχετικά κεφάλαια, καθώς και τις γνωριμίες που σε πολλές περιπτώσεις, τουλάχιστον στην αρχή, αλλά και αργότερα, παίζουν κάποιον, έως καθοριστικό, ρόλο.

Κι εδώ τα πράγματα αρχίζουν και περιπλέκονται και γίνονται περίεργα, τουλάχιστον για τα άτομα, λέγαμε μέχρι τώρα, θηλυκού γένους, αφού, με δεδομένο ότι δεν υπάρχει συγκροτημένο θεσμικό πλαίσιο και κριτική επιτροπή, η πορεία των υποψηφίων αυτών καλλιτεχνών βρίσκεται στην απόλυτη κρίση και καμιά φορά κυριολεκτικά στα χέρια όλων των παραπάνω που ασκούν ή νομίζουν ότι μπορούν να ασκήσουν πάνω τους εξουσία!

Και ενώ υποψιαζόμαστε όλοι μας ότι αυτά κάπως συμβαίνουν, άνοιξε ο ασκός του Αιόλου με αυτά που κατήγγειλε πρώτη στον χώρο του αθλητισμού η γνωστή πρωταθλήτρια και ολυμπιονίκης στην ιστιοπλοΐα Σοφία Μπεκατώρου, για να ακολουθήσουν μια σειρά από γνωστές καλλιτέχνιδες που βρήκαν το θάρρος, γιατί σε πολλές περιπτώσεις χρειαζόταν πραγματικά θάρρος, να μιλήσουν για αυτά που υπέστησαν από πολύ γνωστούς καλλιτέχνες, συνθέτες, ηθοποιούς και σκηνοθέτες, από άτομα που δεν μπορούσε κανείς πριν να διανοηθεί, υποβάλλοντας μάλιστα κάποιες από αυτές και σχετικές μηνύσεις. Το κίνημα #MeToo είχε έρθει, αν και καθυστερημένα, επιτέλους και στην Ελλάδα¹.

Τα όσα, όμως, αποκαλύφθηκαν και καταγγέλθηκαν από ηθοποιούς, γυναίκες και άνδρες, για ανάρμοστη συναδελφική συμπεριφορά, λεκτική και ψυχολογική βία καθώς και σεξουαλική παρενόχληση μέχρι άσκησης σεξουαλικής βίας και βιασμό από άλλους καλλιτέχνες του χώρου, ήταν φαίνεται μόνο η κορυφή του παγόβουνου μπροστά σε αυτό που έσκασε ως βόμβα, η μήνυση δηλαδή για βιασμό νεαρού τότε άνδρα καθώς και κατηγορίες για βιασμό ανηλίκων, και μάλιστα κατά συρροή, από τον γνωστό σκηνοθέτη και ηθοποιό, καλλιτεχνικό διευθυντή του Εθνικού Θεάτρου, Δημήτρη Λιγνάδη. Όλα αυτά φέρνουν, κυριολεκτικά, τα πάνω, κάτω, το τελευταίο όμως, εάν, βέβαια, τελικά αποδειχθεί, προκαλεί κυριολεκτικά ΦΡΙΚΗ!

Όταν «κρείττον του λαλείν το σιγάν» δεν είναι εδώ και ό,τι καλύτερο!

Καλά, ίσως αναρωτηθείτε, ένα πλήθος καταγγελιών, με ρυθμό καταιγιστικό, ανακοινώνονται κάθε μέρα για όλα αυτά που συμβαίνουν στο καλλιτεχνικό χώρο, πού ήταν όλοι οι υπόλοιποι, κανείς απ’ όλους αυτούς τους «παροικούντες την Ιερουσαλήμ» δεν είχε καταλάβει κάτι;

Όχι, δεν είναι έτσι. Όχι μόνο το είχαν καταλάβει, αλλά, όπως αποκαλύπτει, τώρα, σε δηλώσεις του γνωστός καλλιτέχνης σε εκπομπή στην τηλεόραση, «Το ξέραμε τι γίνεται κι από ποιους, ενδεχομένως όχι σε τέτοιο βαθμό και με τέτοιες λεπτομέρειες» και, συνεχίζοντας, είπε ότι και ο ίδιος, όταν ήταν «πιτσιρικάς» και έκανε τα πρώτα του βήματα στην δραματική σχολή είχε δεχθεί σεξουαλική παρενόχληση από άντρα σκηνοθέτη!

Μια άλλη αντίστοιχη δήλωση έκανε, μεταξύ άλλων και ο γνωστός μας από τηλεοπτικές σειρές ηθοποιός Γιώργος Πορτσαλάκης, οποίος είπε σχετικά με το θέμα αυτό: «Αυτά για τα οποία κατηγορείται, είναι πράγματα που έχουν ακουστεί εδώ και 15 χρόνια(!), έχουν ειπωθεί εδώ και εκεί και παραπέρα» και, αιτιολογώντας το γιατί, τότε, δεν τα κατήγγειλε, είπε: «…δεν είχα στοιχεία να βγω, γιατί αν είχα στοιχεία, θα έβγαινα και επειδή δεν είχα στοιχεία θα μπορούσα να κατηγορηθώ αυτομάτως και να βρεθώ για ένα κτήνος μπερδεμένος σε μια ιστορία…», αναφερόμενος προφανώς στον Δημήτρη Λιγνάδη.

Το ότι, όμως, όλοι κάτι γνώριζαν, αλλά «ποιούσαν την νήσσα (πάπια, για τους μη γνωρίζοντες), που σημαίνει προσποιούμαι ότι δε γνωρίζω, αποφεύγω να πάρω θέση, κοινώς κάνω την πάπια (τώρα λέγεται και «κάνω τον Κινέζο!»), αποδεικνύεται από τις εκατοντάδες καταγγελίες, πάνω από 1.000, που δέχεται καθημερινά το τελευταίο διάστημα το Σωματείο Ελλήνων Ηθοποιών (ΣΕΗ), όπως τόνισε ο πρόεδρος του Πειθαρχικού Συμβουλίου του Πασχάλης Τσαρούχας.

Το «MeToo» μας τελείωσε. Τώρα, μόνο… Δημήτρης Λιγνάδης και, βεβαίως, Λίνα Μενδώνη!

Άρκεσαν, λοιπόν, οι κατηγορίες, τόσο από πλευράς των ηθοποιών, μεμονωμένα, αλλά και μέσω του επισήμου οργάνου τους, του ΣΕΗ, εναντίον της υπουργού πολιτισμού κ. Λίνας Μενδώνη, για καθυστέρηση στην αποπομπή του Δημήτρη Λιγνάδη από τη θέση του καλλιτεχνικού διευθυντή, που η ίδια διόρισε, στο Εθνικό θέατρο, όσο και από πλευράς της αξιωματικής, κυρίως, αντιπολίτευσης, για προσπάθεια απόκρυψης της υπόθεσης Λιγνάδη, να τεθούν κοντά και σε εκείνες που κατηγορείται ότι διέπραξε ο τελευταίος, για να «άρουν τις (υπόλοιπες) αμαρτίες του κόσμου», του καλλιτεχνικού, βέβαια, και να τις παραμερίσουν σχεδόν εντελώς, περνώντας τις στο παρασκήνιο.

Σωρός καταγγελιών για σεξουαλικές παρενοχλήσεις, απόπειρες βιασμού και τόσα άλλα, όλα παραμερίστηκαν· τώρα τα φώτα της δημοσιότητας και τα πυρά όλων (εντάξει, των «καλλιτεχνών» εκείνων που δεν εμπλέκονται, λέμε τώρα, ακόμη σε σκάνδαλα καθώς και της αντιπολίτευσης), στρέφονται μόνο σε δύο πρόσωπα, τον Δημήτρη Λιγνάδη και, κυρίως, την υπουργό Λίνα Μενδώνη και, βέβαια, μέσω αυτής στην κυβέρνηση και κατά συνέπεια στον πρωθυπουργό, τον κύριο Μητσοτάκη². «Όπερ έδει δείξαι», για να θυμηθούμε και λίγο τη φράση που χρησιμοποιείται στο τέλος μιας μαθηματικής ή λογικής απόδειξης!

Για τον πρώτο, λοιπόν, τον Δημήτρη Λιγνάδη, ξέρουμε γιατί κατηγορείται, έχουν εξάλλου γραφεί και ειπωθεί τόσα πολλά. Για να δούμε, όμως, γιατί κατηγορούν την τελευταία, την υπουργό Λίνα Μενδώνη. Ας ξεκινήσουμε με αυτά που είπαν δύο πολύ γνωστοί μας ηθοποιοί, ο Γιώργος Πορτσαλάκης και ο Γιάννης Μόρτζος.

Γιώργος Πορτσαλάκης για την κ. Μενδώνη: «Γιατί η υπουργός Πολιτισμού έπεσε απ’ τα σύννεφα; δεν γνώριζε, δεν ήξερε; Αυτό είναι μία μεγάλη ντροπή! Εάν δεν ήξερε, είναι ανίκανη. Εάν ήξερε και δεν το έκανε είναι ανήθικη και θα έπρεπε να έχει ήδη παραιτηθεί»!

ΓιάννηςΜόρτζος για τον διορισμό του Λιγνάδη, σε μια δήλωση που χαρακτηρίστηκε «καταπέλτης» από κάποια ηλεκτρονικά Μέσα: «Δεν ήταν ποτέ ο σούπερ-πρωταγωνιστής. Διορίστηκε με μη κανονικό τρόπο, ''φυτευτός''» και συνεχίζοντας «Πίσω από αυτόν το διορισμό, κάποιοι κρύβονται. Τώρα, ποιοι είναι αυτοί, δε μπορώ να πω. Απλά μπορώ να υποθέσω. Είχε πλάτες. Εγώ λέω κλίκα.»

Σχετικά με αυτά που είπε ο πρώτος, πολύ χαρακτηριστικά όμως του τρόπου σκέψης του, όπως και οι αντίστοιχες δηλώσεις άλλων ηθοποιών, γεννιούνται τα εξής ερωτήματα:

1^ον: Εφόσον ο ίδιος, όπως αναφέραμε στα προηγούμενα, λέει ότι δεν έκανε τίποτε γιατί, αν και γνώριζε, δεν είχε στοιχεία, γιατί τότε δεν τα ανέφερε αυτός, όπως και οι άλλοι, οι υπόλοιποι, στο Σωματείο τους, το ΣΕΗ, ώστε αυτό, ως επίσημος φορέας τους να τα διαβιβάσει στην κυρία υπουργό, για να μπορεί να λάβει εκείνη έγκαιρα τα όποια μέτρα θεωρούσε σκόπιμα, ώστε, μετά, να μπορεί να της ασκηθεί ή όχι, ανάλογα, η όποια κριτική;

2^ον: Εάν αυτή, η υπουργός, που κανείς τους δεν ανέλαβε να την ενημερώσει, δεν γνώριζε τι συμβαίνει και κατ’ αυτόν είναι ανίκανη, τότε όλοι αυτοί, που λένε, τώρα όμως, ότι γνώριζαν, τι είναι;

Σχετικά τώρα με το πρώτο σκέλος αυτών που είπε ο δεύτερος, ο Γιάννης Μόρτζος, αρκεί κανείς να διαβάσει τα σχετικά με τον διορισμό του Δημήτρη Λιγνάδη και τα στοιχεία του βιογραφικού του, για να βγάλει από μόνος του τα δικά του συμπεράσματα.

Εξάλλου, όπως τουλάχιστον αναφέρεται και στα parapolitika.gr, «…από τις έξι υποψηφιότητες που συζητήθηκαν στο ΥΠ.ΠΟ.Α, με ανθρώπους του καλλιτεχνικού χώρου, όλοι συμφώνησαν ότι ο καλύτερος για τη θέση στο Εθνικό και εξαιτίας της προηγούμενης θητείας του και για την καλλιέργειά του ήταν ο Λιγνάδης» και συνεχίζοντας, «Όλα τα ΜΜΕ με την αναγγελία της τοποθέτησης Λιγνάδη έγραψαν εγκώμια, και είναι αυτά που σήμερα ζητούν ρέστα»!

Όσο για το δεύτερο σκέλος των δηλώσεων του, αυτό που μπορεί να πει κανείς είναι ότι, αφού λες ότι δεν ξέρεις και μόνο υποθέσεις μπορεί να κάνεις, τότε, σε αυτή την περίπτωση, πραγματικά ισχύει: «κρείττον του λαλείν το σιγάν»!

Έχουμε, όμως, και τον Κλέωνα Γρηγοριάδη, ηθοποιό και νυν βουλευτή του Μερα25, οποίος μεταξύ άλλων είπε τα εξής καταπληκτικά: «Είμαι σ’ αυτό τον χώρο 35 χρόνια. Τα τελευταία 25 χρόνια έχει βουίξει ο τόπος ότι ο κ. Λιγνάδης είναι ένας άρρωστος άνθρωπος και ότι έχει παιδεραστικές τάσεις. Έχει βουίξει ο τόπος!» και συνεχίζοντας «Και δεύτερο πρόβλημα είναι όταν πια υπάρχουν καταγγελίες ανθρώπων –απλά δεν έχει πάει κάποιος στον εισαγγελέα- στο σωματείο μας ότι είχαν βιαστεί όσο ήταν ανήλικοι και η υπουργός και ο πρωθυπουργός κώφευαν…».

Σε σχέση με το πρώτο σκέλος των δηλώσεων, δεν μπορεί, παρά να μείνεις με το στόμα ανοιχτό· 25 χρόνια απλώς βούιζε ο τόπος και κανείς δεν έλεγε τίποτε; Ο λαλίστατος, λόγω επαγγέλματος, κλάδος των ηθοποιών τι είχε πάθει όλον αυτό τον καιρό; Είχε καταπιεί την γλώσσα του; Και, ας δεχτούμε(;) ότι τότε, με επίκληση της έλλειψης αποδείξεων, όπως ανέφερε και ο Γιώργος Πορτσαλάκης, δεν έκανε και δεν έκαναν τίποτε, αυτός, όντας ο ίδιος βουλευτής ήδη το 2019, όταν διορίστηκε ο Δημήτρης Λιγνάδης ως καλλιτεχνικός διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου από την κ. Μενδώνη, τι φοβήθηκε, αφού και ήξερε, όπως λέει, και καλυπτόταν από την βουλευτική ασυλία; Μόλις στις 23/2/2021, δηλαδή, τότε που είπε τα παραπάνω και κατόπιν εορτής, τότε τα θυμήθηκε;

Όσο για το δεύτερο σκέλος των δηλώσεων του, μάλλον, μπαίνοντας σε ένα χώρο, όπου τόσοι πολλοί, τόσο συχνά, τόσα πολλά λένε και μετά τα… ξεχνάνε (ή κάνουν ότι τα ξεχνάνε), τη Βουλή, φαίνεται ότι ξέχασε και αυτός ότι η πρώτη καταγγελία, και όχι μήνυση, κατά κάποιου (ποιου;) «γνωστού σκηνοθέτη», και βέβαια όχι απαραίτητα κατά του Δημήτρη Λιγνάδη, ήρθε στο φως μόλις στις 6 Φεβρουαρίου 2020, όταν αναρτήθηκε η συνέντευξη-μαρτυρία που πήρε η Ναταλί Χατζηαντωνίου από τον Νίκο Σ., δηλαδή την ίδια ακριβώς ημέρα που «υποβλήθηκε» και έγινε αμέσως δεκτή από την κ. Μενδώνη η παραίτηση του Λιγνάδη.

Κατά τα άλλα ισχύει, πάλι, απόλυτα κι εδώ αυτό που έλεγαν οι αρχαίοι μας, αυτοί οι καημένοι, πρόγονοι: «Δρυός πεσούσης, πας ανήρ ξυλεύεται». Κι αυτό τα λέει όλα, χωρίς βέβαια και να θεωρηθεί ότι πραγματική «δρυς» ήταν ο Δημήτρης Λιγνάδης!

Όταν μπλέκονται όλα, σκάνδαλα, συμφέροντα, αντιπάθειες και πολιτική

Ξέρετε τη λέξη «αχταρμάς», δηλαδή, το να ανακατώνεις και να μπερδεύεις διάφορα πράγματα μεταξύ τους; Έ, λοιπόν, αυτό συμβαίνει και με τις καταγγελίες εναντίον της κυρίας Μενδώνη, τόσο από τον ΣΕΗ όσο και από την αντιπολίτευση, αλλά και τον Σύλλογο Ελλήνων Αρχαιολόγων (ΣΕΑ) που φαίνεται ότι και αυτός βρήκε ευκαιρία να λύσει με την κ. Μενδώνη παλαιότερους λογαριασμούς.

Έτσι, ο μεν πρώτος, έβγαλε μια ανακοίνωση, που χαρακτηρίστηκε από τα ΜΜΕ «κόλαφος» και κατηγορεί την κ. Μενδώνη για τα πάντα, δηλαδή, για την πρόσληψη του Λιγνάδη, για αργοπορίες προσφυγής στην δικαιοσύνη, για το ότι (αντιγράφοντας αποσπάσματα από σχετική ανακοίνωση του ΣΕΑ) «…έχει διαλύσει το τοπίο τόσο του σύγχρονου, όσο και του αρχαίου πολιτισμού…», μη παραλείποντας να αναφερθεί και στα οικονομικά προβλήματα του κλάδου καταγγέλλοντας «…αδυναμία ανταπόκρισης στην μεγαλύτερη κρίση του σύγχρονου πολιτισμού και ουσιαστικής στήριξης των καλλιτεχνών, (με) κλειστά επί ένα χρόνο θέατρα..» και λέγοντας ακόμη ότι «…Δεν ξέρουμε αν η παραίτηση μια(ς) Υπουργού ή σύσσωμης της Κυβέρνησης είναι αρκετή…» (πάλι καλά που δεν είπε ότι για όλα αυτά είναι συνυπεύθυνη και η Ευρωπαϊκή Ένωση και δεν ζήτησε να φύγουμε και από αυτήν, όπως πολλά μέλη του με χαρά θα υποστήριζαν!).

Βέβαια, σε όλα αυτά δεν έκαναν κουβέντα, κοινώς έκαναν «τουμπεκί», για την εκκωφαντική… σιωπή των μελών του όλον αυτό τον καιρό που συνέβαιναν τα όσα συνέβαιναν, κατάσταση που ανάγκασε και τον πρόεδρο του ΣΕΗ, Πασχάλη Τσαρούχα, να κάνει οργισμένη ανάρτηση για όσους ξέρουν και… δεν μιλούν.

Από την άλλη πλευρά, η αξιωματική αντιπολίτευση, που κατά την προσφιλή της τακτική τον τελευταίο καιρό δεν αφήνει να πέσει ξερό φύλλο κάτω χωρίς να επιρρίψει την ευθύνη στον πρωθυπουργό κ. Μητσοτάκη, έβγαλε και αυτή ανακοίνωση, κατηγορώντας μεν την κ. Μενδώνη για σειρά παραλείψεων, μη παραλείποντας, όμως, να αναφέρει πάνω-πάνω ότι «Η πρωτοφανής στήριξη του κ. Γεραπετρίτη στην «άξια υπουργό» με το «άριστο έργο» κα Μενδώνη επιβεβαιώνει πως οι χειρισμοί της Υπουργού Πολιτισμού ήταν όχι μόνο σε γνώση αλλά κατ’ εντολή του κ. Μητσοτάκη»(!) και να καταλήξει στο ότι «Η πολιτική του ευθύνη για την προσπάθεια συγκάλυψης είναι προφανής απαράγραπτη…».

Δυστυχώς όμως για την ίδια, το κομματικό της όργανο «η Αυγή», στην προσπάθεια της να αποδείξει την ισχυρή διασύνδεση υπουργού Πολιτισμού κ. Μενδώνη και του πρωθυπουργού κ. Μητσοτάκη με τον Δημήτρη Λιγνάδη, δημοσίευσε, στις 22 Φεβρουαρίου υπό τον τίτλο «Υπόθεση Λιγνάδη / Τις επόμενες μέρες θα δούμετέρατα», μια φωτογραφία, που τους εμφανίζει μαζί με τον τελευταίο. Στην φωτογραφία, όμως, αυτή, που τραβήχτηκε πέρυσι, τότε που δόθηκε η παράσταση «Πέρσες» στην Επίδαυρο (αριστερή φωτογραφία), εντέχνως αποκόπηκε και εξαφανίστηκε το αριστερό της μέρος (δεξιά φωτογραφία), δίπλα στον κ. Μητσοτάκη, αυτό που εμφανιζόταν όλως παραδόξως και… η πρώην υπουργός Πολιτισμού επί ΣΥΡΙΖΑ κυρία Λυδία Κονιόρδου, που συνεργάστηκε με τον Δημήρη Λιγνάδη στο ανέβασμα από το Εθνικό Θέατρο της παράστασης αυτής.

Το χειρότερο, όμως, είναι ότι η φίλα προσκείμενη στον ΣΥΡΙΖΑ εφημερίδα «Documento» απέδωσε στον διευθυντής της Αυγής ότι εντοπίζει πολύ παιδεραστία γύρω από τον πρωθυπουργό, κάνοντας, κατ’ αυτήν, τον πρώτο να αναρωτιέται αν φταίει... το νερό και ότι ο δημοσιογράφος αυτός υπονοεί πως κάτι άλλο φταίει για τη στενή σχέση του Μητσοτάκη με τους παιδεραστές!

Ευτυχώς, ο Δ/ντής της Αυγής, σε δήλωση του, που χαιρέτισε και ο βουλευτής και στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ Νίκος Μπίστης, σε ανάρτηση του δήλωσε χαρακτηριστικά: «Η τάση κάποιων στα σόσιαλ να κολλήσουν παιδεραστία στον Μητσοτάκη από το τίποτα, είναι εμετικός κιτρινισμός και Μακελειό. Δεν γίνεται πολιτική εκτοξεύοντας ξερατά στον αντίπαλο³».

Όσο, τέλος, για την ανακοίνωση του ΣΕΑ, υπήρξε απάντηση από την Ομοσπονδία των εργαζομένων στο ΥΠ.ΠΟ.Α., όπου μεταξύ άλλων αναφέρει για τον ΣΕΑ «…ενός συλλόγου που δεν ήταν ποτέ συνδικαλιστικός, […] Εκφράζουν μόνο τις σκοπιμότητες μιας μικρής παραομάδας που λειτουργεί μόνο για να εξυπηρετεί πολιτικά την εξωκοινοβουλευτική παράταξη της ΑΝΤΑΡΣΥΑ»! Η πλέον, όμως αποστομωτική απάντηση για τις παραπάνω, ανακοινώσεις δόθηκε με άρθρο που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ.

Υπήρξε όμως και ένας ακόμη (εδώ, είναι που λένε, λείπει ο Μάρτης από την Σαρακοστή;), ο πρόεδρος της ΟΙΕΛΕ, (Ομοσπονδία Ιδιωτικών Εκπαιδευτικών Λειτουργών), Μιχάλης Κουρουτός ο οποίος, με αφορμή την υπόθεση Λιγνάδη, ζήτησε, ούτε λίγο ούτε πολύ, να απομακρυνθεί ο γνωστός στους περισσότερους από εμάς, ομότιμος πλέον καθηγητής του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου, Γιώργος Μπαμπινιώτης από την Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία, για να λάβει από τον τελευταίο την πρέπουσα και καλά τεκμηριωμένη απάντηση.

Το χρονικό της μεγάλης… απόκρυψης

Επειδή, σίγουρα, έχετε μπερδευτεί με όλα αυτά, θα παραθέσουμε κάποια στοιχεία κατά χρονολογική σειρά, έτσι, για να μπει τουλάχιστον μια τάξη σε όλη αυτή την αταξία και τον ορυμαγδό δηλώσεων, όπου όλοι μας, λίγο – πολύ, κοντεύουμε να χάσουμε, εκτός από το σαγόνι μας που έχει κρεμάσει, και τα… σήριαλ που τυχόν παρακολουθούμε, ελλείψει πλέον, λόγω καταγγελιών και καταγγελλομένων,… πρωταγωνιστών. Και εδώ, προκύπτει πραγματικά ένα θέμα· πώς δηλαδή θα διαμορφωθούν τα διάφορα θεατρικά σχήματα, όταν με το καλό έχει βασικά κοπάσει όλη αυτή η καταιγίδα και έχουν ανοίξει, επιτέλους, τα θέατρα;

Έχουμε λοιπόν, για να ανακεφαλαιώσουμε:

13/08/2019:  Με απόφαση της υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού κ. Λίνας Μενδώνη, ο Δημήτρης Λιγνάδης διορίζεται ως Καλλιτεχνικός Διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου, με θητεία τριετή, σύμφωνα με τον ιδρυτικό νόμο του φορέα, ενώ παράλληλα θα προετοιμαστεί εγκαίρως η προκήρυξη για την πλήρωση της θέσης αυτής μετά την λήξη της θητείας του.

14/01/2021:   Η Σοφία Μπεκατώρου, στο πλαίσιο της ημερίδας «Start to Talk/Σπάσε τη Σιωπή - Μίλησε, Μην Ανέχεσαι», που διοργάνωσε το Υπουργείο Αθλητισμού, μίλησε για τον βιασμό της, αν και προηγήθηκαν δύο δημόσιες εξομολογήσεις της, η πρώτη ήδη στις 25 Νοεμβρίου του 2019, με διαδικτυακή της παρέμβαση σε online συζήτηση που διοργάνωσε η Στέγη Ιδρύματος Ωνάση για την πατριαρχία, τον σεξισμό και την έμφυλη βία στην ελληνική κοινωνία, χωρίς, όμως, τότε να ασχοληθεί κανείς περαιτέρω!

26/01/2021   Με την καταγγελία, στην εκπομπή «Πάμε Δανάη», της ηθοποιού ΖέταςΔούκα εναντίον του Γιώργου Κιμούλη, για απαράδεκτη και ταπεινωτική συμπεριφορά, ανοίγει ουσιαστικά ο ασκός του Αιόλου, με θύελλα νέων καταγγελιών, και ξεκινά και στην Ελλάδα το κίνημα #MeToo.

01/02/2021   Ανακοίνωση συλλόγου σπουδαστών/-στριων της Ανώτερης Σχολής Δραματικής Τέχνης του Εθνικού Θεάτρου για τα περιστατικά εργασιακού εκφοβισμού, σεξιστικής βίας κ.λπ., καταγγέλλοντας ότι, «Εμείς οι ίδιες και οι ίδιοι, άλλες περισσότερο, άλλοι λιγότερο, άλλοι ευτυχώς καθόλου, έχουμε βιώσει αντίστοιχα περιστατικά», χωρίς όμως αναφορά σε οποιοδήποτε όνομα.

02/02.2021   Ανάρτηση της Έλενας Ακρίτα, στον λογαριασμό της στο Facebook, που ανέφερε ότι ζητήθηκε από την υπουργό Λίνα Μενδώνη η παραίτηση του καλλιτεχνικού διευθυντή του Εθνικού Θεάτρου, Δημήτρη Λιγνάδη από τη θέση του, ζητώντας όμως, η Έλενα Ακρίτα, «να μη γίνουν εικασίες σχετικά με τους λόγους παραίτησης».

06/02/2021   Αναρτήθηκε η συνέντευξη-μαρτυρία από τον Νίκο Σ, που είναι και η πρώτη καταγγελία που έρχεται στο φως σχετικά με βιασμό από «ισχυρό σκηνοθέτη», που δεν κατονομάζεται όμως ακόμη, ο οποίος, σύμφωνα με τον καταγγέλλοντα, θέλησε να τον βοηθήσει στις εισαγωγικές εξετάσεις του σε κάποια Δραματική Σχολή.

06/02/2021   Η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη έκανε δεκτή την παραίτηση που, στις 8 το απόγευμα, υπέβαλε ο Δημήτρης Λιγνάδης από την καλλιτεχνική διεύθυνση του Εθνικού Θεάτρου, αν και μέχρι τη στιγμή εκείνη δεν υπήρχε επώνυμη καταγγελία που να το εμπλέκει, πέρα μιας άνευ προηγουμένου φημολογία και καταιγίδα σχολίων στα social media.

08/02/2021   Ο δικηγόρος του νεαρού άνδρα Νίκου Σ., που κατηγορεί τον γνωστό σκηνοθέτη για βιασμό, κατέθεσε μήνυση κατά του σκηνοθέτη αυτού, ύστερα από τις καταγγελίες του εντολέα του για σεξουαλική κακοποίηση, και εντός ολίγων ημερών θα κατονομάσει τον σκηνοθέτη στις αρμόδιες αρχές.

19/02/2021    Η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη δίνει, μετά την σωρεία των καταγγελιών από την αντιπολίτευση, τον ΣΕΗ, τον ΣΑΣ και γνωστών και αγνώστων ηθοποιών, μακρά συνέντευξη, με σκοπό να ανασκευάσει τις εις βάρος της κατηγορίες.

20/02/2021   Συλλαμβάνεται ο Δημήτρης Λιγνάδης, κατόπιν σχετικού εισαγγελικού αιτήματος, με το ένταλμα σύλληψης του να αναφέρει μία σειρά λόγων, οκτώ για την ακρίβεια, που αιτιολογούν τη σύλληψη του αυτή.

Από εκεί και πέρα η συζήτηση για σεξουαλικές παρενοχλήσεις και σεξιστική βία, παρά τις νέες καταγγελίες που βλέπουν το φως της δημοσιότητας, παραμερίζεται όλο και περισσότερο και σχεδόν όλοι και όλα επικεντρώνονται μεν σε αυτά που καταγγέλλονται για τον Δημήτρη Λιγνάδη, με την αντιπολίτευση όμως, κατά τα συνήθη πολιτικά ήθη του τόπου μας, να δίνει ολοένα και μεγαλύτερες πολιτικές διαστάσεις στο θέμα αυτό, στρέφοντας τα πυρά της εναντίον της κυρίας Μενδώνη και δια αυτής στην κυβέρνηση και τελικά, όπως ήταν αναμενόμενο, στον κ. Μητσοτάκη. Όπως λένε, «ευκαιρίας δοθείσης, να την αφήσουμε να πάει, έτσι, χαμένη;».

Με την ευκαιρία αυτή, βέβαια, δεν παρέλειψε και κάθε πικραμένος να στρέψει τα βέλη του εναντίον της κ. Μενδώνη και κάθε άλλου που τυχόν θυμήθηκε, ξεπληρώνοντας, έτσι, παλιούς τους λογαριασμούς.

Ευθύνεται ή όχι η κ. Μενδώνη

Τελικά, για να απαντήσουμε στο ερώτημα που κυριαρχεί, τουλάχιστον, στη πολιτική ζωή του τόπου μας, μιας MeToo και όλα τα άλλα έχουν… παραμεριστεί, ευθύνεται η κυρία Μενδώνη ή όχι; Η απάντηση είναι ξεκάθαρα ΝΑΙ, όχι όμως για το θέμα του Δημήτρη Λιγνάδη, όπως την κατηγορούν αντιπολίτευση και υπόλοιποι, αλλά διότι:

1.   Δεν έστρεψε την προσοχή της έγκαιρα στη διαχείριση του Εθνικού Θεάτρου από τον τελευταίο, για να εξετάσει, συνομιλώντας και με τα υπόλοιπα στελέχη του θεάτρου αυτού, γιατί αυτός ενέκρινε μόνο παραστάσεις που είτε σκηνοθετούσε είτε έπαιζε ο ίδιος, γιατί βγήκε από τους σπουδαστές/-στριες της δραματικής σχολής του Εθνικού Θεάτρου, αν και δεν κατονόμαζε κανέναν, η ανακοίνωση που αναφέραμε παραπάνω και τέλος γιατί και με ποια δικαιολογία, στις 27/11/2020, προσέλαβε ο Δημήτρης Λιγνάδης, με σύμβαση διαρκείας οκταμήνου, τον αδελφό του, φιλόλογο και εκπαιδευτικό, ως… ηθοποιό και, μάλιστα, με μισθό 1.705 ευρώ τον μήνα;

2.  Δεν ζήτησε, άμεσα, τη συνδρομή της δικαιοσύνης, μετά την παραίτηση του Δημήτρη Λιγνάδη, διακριτικά όμως, δεδομένου δεν είχε υποβληθεί ακόμη σχετική μήνυση, για να εξεταστούν κατά πόσον ευσταθούν οι φήμες που κυκλοφορούσαν εναντίον του, ώστε, εάν μεν αυτές τελικά ευσταθούσαν, να προχωρούσαν οι σχετικές δικαστικές ενέργειες, εάν, όμως, όχι, να αποδιδόταν το όνομα του καθαρό στην κοινωνία και να σταματούσε κάθε παραφιλολογία.

3. Η συνέντευξη που έδωσε για να αντικρούσει τις εναντίον της κατηγορίες, όχι μόνον δεν την διέκρινε ψυχραιμία, όπως όφειλε να είναι, δεδομένου ότι η κυρία Μενδώνη έχει αντιπαρατεθεί με επιτυχία σε σχετικές κατηγορίες στη Βουλή, αλλά ήταν και επιεικώς απαράδεκτη στο σημείο εκείνο που, μη έχοντας προηγουμένως προσφύγει στη δικαιοσύνη και χωρίς ούτε καν να έχει εκδοθεί ακόμη ένταλμα σύλληψης του Δημήτρη Λιγνάδη, αφού αυτό εκδόθηκε την επομένη, έκρινε, κατέκρινε και καταδίκασε, ως μη όφειλε, τον Δημήτρη Λιγνάδη.

Ο άνθρωπος, πέρα από ταμπέλες

Παρόλο που μας έχει συμβεί και άλλες φορές στο παρελθόν, πολλές είναι αλήθεια, παρασυρόμαστε από τους τίτλους που έχει, τη φήμη ή το έργο ενός προσώπου στον τομέα στον οποίο ασχολείται, αγνοώντας ότι είναι άνθρωπος και ως τέτοιος έχει ή μπορεί να έχει και πάθη και ελαττώματα, ξεχνώντας τελικά να διαχωρίζουμε τα μεν από τον δε!

Ξεχνάμε το ζώο από το οποίο προερχόμαστε, ένα ζώο που κουβαλά αρχέγονα ένστικτα μέσα του⁴, που οι νόμοι, στο πρώτο επίπεδο, μιας πολιτισμένης κοινωνίας στην οποία συμβιώνουμε και κυρίως, σε δεύτερο και ποιο σημαντικό επίπεδο, η πραγματική Παιδεία, με την εμπέδωση αξιών και σεβασμό στον άλλο και ό,τι η φύση έχει δημιουργήσει, μπορεί να χαλιναγωγήσουν. Κι αυτά όλα είναι εκείνα που πρέπει το σχολείο, αλλά και η οικογένεια να εμπεδώσουν στο παιδί ήδη από την νηπιακή, την τόσο τρυφερή ηλικία του· είναι αυτά που, ανάλογα του εάν το τελευταίο γίνει ή όχι, θα το ακολουθούν σε όλη του τη ζωή, θετικά ή αρνητικά.

Και μιας που αναφερόμαστε σε άτομα που κατέχουν μια θέση ή έχουν στραμμένα πάνω τους τα φώτα της δημοσιότητας, καλόν είναι εμείς να θυμόμαστε, αλλά και αυτοί να θυμούνται τρία πράγματα:

1^ον: Εξουσία και κυριαρχία επιτρέπεται να έχουμε, αλλά και μπορεί να έχουμε, εάν, βέβαια, τα καταφέρουμε, πράγμα αρκετά δύσκολο, μόνο πάνω στον εαυτό μας!

2^ον:  Η άνοδος μας δεν μπορεί να γίνεται πατώντας πάνω στους άλλους και καταπιέζοντας τους!

3^ον: Η αριστεία δεν είναι ένας αγώνας εναντίον των άλλων, αλλά ένας αγώνας βελτίωσης και υπέρβασης, όποτε οι συνθήκες το καθιστούν αναγκαίο, του ίδιου μας του εαυτού!

Επίλογος και τελικά συμπεράσματα

Πιστεύοντας ότι έχετε διαμορφώσει μια εικόνα, πλήρη πιστεύουμε, από όλα όσα αναφέρθηκαν σχετικά με τα όχι μόνο δυσάρεστα, αλλά και δύσοσμα, που συνέβησαν στον καλλιτεχνικό κόσμο της χώρας μας, το θετικό από όλη αυτή την  ιστορία, ώστε να προκύψει και κάτι που θα μας μείνει, είναι ότι θα προχωρήσουν επιτέλους και τα σχετικά θέματα που χρόνιζαν κάπου, σχεδόν ξεχασμένα:

• Η κυβέρνηση θα προχωρήσει, ώστε να γίνει αυτοτελές το ποινικό αδίκημα της βίας και η σεξουαλική παρενόχληση σε εργασιακούς χώρους·

•  Προωθούνται ενέργειες για πιο αυστηρές ποινές για σεξουαλική κακοποίηση, ενώ είναι προς αύξηση και το όριο παραγραφής για βιασμό ανηλίκων·

•  Άνοιξε η πλατφόρμα καταγγελιών σεξουαλικής παρενόχλησης «Μetoogreece.gr»·

•  Προωθείται η θέσπιση πλαισίου δεοντολογίας στον καλλιτεχνικό χώρο καθώς και στον χώρο του αθλητισμού·

•  Προωθούνται ενέργειες, για να υπάρξει επαναφορά της άδειας ασκήσεως επαγγέλματος του ηθοποιού, ώστε αυτοί να γίνουν μέλη του ΣΕΗ και, βέβαια, να γραφούν στο μητρώο καλλιτεχνών, στο οποίο πάρα πολλοί δεν είναι εγγεγραμμένοι, με αποτέλεσμα να πίπτουν θύματα εργασιακής εκμετάλλευσης.

Όσο για μας τους υπόλοιπους καλόν είναι να εφαρμόσουμε εμείς οι ίδιοι, αλλά και να εμπεδώσουμε στα παιδιά μας, τις τρεις αρχές που αναφέραμε παραπάνω, στην ενότητα «Ο άνθρωπος, πέρα από ταμπέλες».

Αυτό μαζί με την επιστροφή της «Παιδείας» στην εμπέδωση αξιών και όχι μόνον στην απόκτησης «ξερών» γνώσεων, ώστε να ανακτηθεί πάλι ο σεβασμός προς τον άνθρωπο και η ανάγκη για προστασία της φύσης, μαζί με την κατανόηση της σημασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, με κυρίαρχο αυτό της Ελευθερίας, υπάρχει ελπίδα να κοιτάξουμε με ελπίδα πάλι το μέλλον!

 

Παρατηρήσεις

1^η:  Το κίνημα αυτό, αν και δείχνει και μια αλλαγή στη νοοτροπία του κοινού, που παλαιότερα μπορεί και να μην το έκανε ανεκτό, ρίχνοντας την ευθύνη στο θύμα, αντί στον θύτη, και λέγοντας, έτσι απλά, «έλα μωρέ, τα’ θελε κι αυτή», (η περίπτωση το θύμα να ήταν «αυτός» ήταν τότε κάτι το αδιανόητο), χρειάζεται σε κάθε περίπτωση, όπως όλα τα κινήματα, ιδιαίτερη προσοχή, γιατί, αν αφεθεί ανεξέλεγκτο, μπορεί το τσουνάμι που τυχόν δημιουργήσει να μετατραπεί σε καταβόθρα, που θα ρουφήξει όλους, δικαίους και αδίκους!

2^η:  Την ευκαιρία, βέβαια, αυτή δεν άφησε να πάει χαμένη ο νέος δικηγόρος του Δημήτρη Λιγνάδη, ο γνωστός μας Αλέξης Κούγιας, που, «γάτος» ο ίδιος στα τοιαύτα, δεν άργησε να δώσει πολιτική χροιά στην υπόθεση, κάνοντας λόγο για «φερέφωνα» και ότι πρόκειται για το «μεγαλύτερο πολιτικό παιχνίδι», επισημαίνοντας, μάλιστα, ότι πίσω από την υπόθεση βρίσκεται επί της ουσίας η «τεράστια σύγκρουση συμφερόντων για το Ελληνικό». Αμ’ πώς; όπως έλεγε και ο αξέχαστος Χατζηχρήστος, έτσι, για να ακούνε όλοι αυτοί που, με ευκαιρία της υπόθεσης Λιγνάδη, «είδαν φως και… μπήκαν»!

3η: Η Αριστερά είναι ο χώρος εκείνος που από την πρώτη στιγμή που εμφανίστηκε έδειξε ότι φέρνει κάτι καινούργιο, κάτι που δεν ακολουθεί παθητικά τα όσα το τότε καθεστώς και οι ακόλουθοι του θεωρούσαν ως δεδομένα. Έκτοτε, ο όρος είναι συνυφασμένος με αυτόν του προοδευτικού, με την πραγματική έννοια, όμως, του όρου, και ο χώρος λαμπρύνθηκε με το έργο και τη δράση πολλών ανθρώπων, αλλά και φιλοσόφων.

Δεν αρκεί, όμως, κάποιος να λέει ότι είναι αριστερός, πρέπει και να είναι. Αυτό ιδιαίτερα ισχύει για ένα κόμμα που θέλει να λέγεται Αριστερό και να αντιπροσωπεύει πραγματικά την Αριστερά, ένα κόμμα που, εκτός του ότι δεν πρέπει να εντάσσει στους κόλπους του κάθε «παρατρεχάμενο», επιβάλλεται, πρώτα από όλα και πάνω από όλα, να διδάσκει ήθος, δεδομένου ότι το περίφημο ηθικό πλεονέκτημα της Αριστεράς όχι μόνο δεν κληρονομείται έτσι απλά, αλλά πρέπει και να αποδεικνύεται κάθε τόσο, μη θεωρώντας ως αυτοσκοπό την κατάκτηση (εντελώς λανθασμένος όρος) του Αγίου Δισκοπότηρου, αυτού του περίφημου «Holy Grail», της εξουσίας (άλλος ένας εντελώς λανθασμένος όρος)!

      Πρέπει, μάλιστα, να είναι και ιδιαίτερα προσεκτικό και να μη πέφτει στην παραπάνω παγίδα, φωνάζοντας κάθε τόσο «λύκος, λύκος», αποπροσανατολίζοντας τους πολίτες, κάνοντας τους τελικά να μην το πιστεύουν και, το χειρότερο, να μην καταλάβουν την στιγμή που ο λύκος θα κάνει πραγματικά την εμφάνιση του, για να μη πούμε ότι μπορεί, στην προσπάθεια του αυτή, να μην αντιληφθεί το ίδιο ότι κάποιος λύκος έχει ήδη μπει μέσα στην αυλή του, κάνοντας, τάχα, ότι είναι… ο σκύλος που φυλάει όσους διαμένουν εκεί καθώς και τα ζωντανά τους!

4^η:  Αυτό ισχύει για όλους, ανεξάρτητα από τη θέση που κατέχουν κι αυτό που κάνουν ή λένε ότι είναι. Απόδειξη αυτού είναι αυτά που έγιναν τον Μεσαίωνα από την Καθολική εκκλησία, όπου, στο όνομα του Χριστού και της αγάπης που αυτός δίδαξε, βασανίστηκαν φρικτά ή κάηκαν χιλιάδες άνθρωποι, ακόμα και με την υποψία ότι έκαναν κάτι διαφορετικό ή διαφωνούσαν με τα τότε πιστεύω των προκαθήμενων της, για να μην αναφέρουμε, βέβαια, τις σταυροφορίες και αυτά που συνέβησαν, με πρωτοστατούντες τους καθολικούς καλόγερους, όπου σφαγιάστηκαν χιλιάδες μουσουλμάνοι και καταστράφηκαν ολόκληροι πολιτισμοί αντίστοιχα, στο όνομα πάντοτε του Χριστού και της χριστιανικής θρησκείας.

Βέβαια, ίσως το πιο χαρακτηριστικό, αλλά και σχετικά πρόσφατο, παράδειγμα που καταδεικνύει αυτά που αναφέρθηκαν στην αρχή, για να μας φύγουν, εάν έχουν μείνει ακόμη, κάποιες ιδέες και να πάψει επιτέλους η ταύτιση καλλιεργημένων, δήθεν, ανθρώπων με αυτό που πράγματι είναι, είναι ο ίδιος ο Χίτλερ, αυτό το τέρας που οδήγησε την ανθρωπότητα στον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο με τα εκατομμύρια των νεκρών και των εκτελεσθέντων, που στα νεανικά του χρόνια σχεδίαζε, ζωγράφιζε, διάβαζε και πήγαινε στο θέατρο ή στην όπερα, όπου παθιαζόταν με τα έργα του Βάγκνερ, αργότερα δε ήθελε να σπουδάσει στην Ακαδημία Καλών Τεχνών της Βιέννης, όπου, δυστυχώς για τον κόσμο, η Ακαδημία απέρριψε δύο φορές την αίτηση του.

Και μετά, τι;

 
Μπορεί κανείς να ασκεί κριτική και να μη συμφωνεί, συνολικά ή μερικά, για κάτι που συνέβη ή εξακολουθεί να συμβαίνει, εκφράζοντας με τους ακόλουθους τέσσερις τρόπους τη διαφωνία του αυτή:

1^ος  Να διαμαρτύρεται, γιατί αυτό τον ενοχλεί και τον βρίσκει αντίθετο, σύμφωνα, βέβαια, με την προσωπική του άποψη, υποκειμενική πολλές φορές, αλλά και αντικειμενική κάποιες άλλες.

2^ος: Να «γκρινιάζει», όταν δηλαδή διαμαρτύρεται συνεχώς, έτσι, γιατί του φταίνε τα πάντα και κυρίως οι άλλοι. Είναι η περίπτωση που την έχουμε συναντήσει, λίγο ή πολύ, σχεδόν όλοι μας και που αρκετές φορές είναι μια κατάσταση που δεν υποφέρεται και υπάρχει κίνδυνος… να σου σπάσει τα νεύρα! Είναι, όμως, και η περίπτωση που συμβαίνει κατά κανόνα στα κόμματα της αντιπολίτευσης, μόλις αυτά, βέβαια, πάψουν να κυβερνούν, όπου τότε, κατ’ αυτά, όλα «έβαιναν καλώς¹»!

3^ος: Να επιχειρηματολογεί, να κάνει δηλαδή κριτική με βάση στοιχεία, που, εάν είναι πραγματικά, η κριτική αυτή είναι καλά τεκμηριωμένη και είναι χρήσιμη, φαινόμενο βέβαια όχι και τόσο συνηθισμένο. Ειδικά στη δημοσιογραφία, η βιασύνη, για να πάρουμε την καλύτερη περίπτωση, να σχολιαστεί, κυρίως, ένα οικονομικό ή πολιτικό γεγονός, δεν αφήνει τον χρόνο που είναι αναγκαίος, για να τεκμηριωθεί με επάρκεια η σχετική κριτική, με αποτέλεσμα, αυτή συνήθως να καταπίπτει πολύ εύκολα μόλις έρθει σε αντιπαράθεση με μια αντίθετη, καλά όμως προετοιμασμένη, άποψη, αδιάφορο εάν η τελευταία είναι τελικά σωστή ή όχι.

4^ος: Να παραθέτει, εκτός από τέτοια στοιχεία, και προτάσεις, κάτι όμως που, αν γίνεται σωστά, είναι διαδικασία αρκετά έως πολύ επίπονη και χρονοβόρα. Τότε, στην περίπτωση αυτή η κριτική είναι όχι μόνο χρήσιμη, αλλά και εποικοδομητική, διαφορετικά, οι προτάσεις αυτές είναι, όπως λένε, «του ποδαριού» ή γίνονται για δείξει ότι έχει απλώς κάτι διαφορετικό ή καλύτερο, δήθεν, να προτείνει, ειδικά μάλιστα εάν αυτό το τελευταίο είναι και ευχάριστο στο ακροατήριο.

Γιατί τα λέμε αυτά; Μα, γιατί με αυτό το άρθρο, που είναι το τρίτο στη σειρά και αναφέρεται πάλι στα μέτρα που λαμβάνονται για την πρόληψη της μετάδοσης του κορωνοϊού, υπάρχει κίνδυνος να θεωρηθεί ότι τα όσα αναφέρονται έχουν γίνει πλέον κουραστικά και δεν συμβάλλουν εποικοδομητικά, όπως θα περίμενε κανείς, στο θέμα αυτό, αποτελώντας, τελικά, απλώς μέρος μιας γενικότερης σχετικής «γκρίνιας»!

Το ερώτημα, όμως, είναι: ισχύει αυτό πράγματι; Για να δούμε;

Όπου η επανάληψη δεν σημαίνει ότι μάθαμε κιόλας!

Στα γαλλικά υπάρχει μια φράση που λέγεται συχνά για κάτι που συμβαίνει μεν, αυτό, όμως, έχει επαναληφθεί και στο παρελθόν και το έχει κανείς ήδη δει: déjà vue.

Κάτι αντίστοιχο φαίνεται να συμβαίνει και με τα παραπάνω μέτρα. Ξεκινούν από ένα αυστηρό lockdown, συνεχίζονται με μια προοδευτική χαλάρωση των μέτρων και, όταν η εξάπλωση του κορωνοϊού αρχίζει να φαίνεται ή δεν την έχουμε προλάβει και ο τελευταίος δείχνει πάλι ξεκάθαρα τα δόντια του και μας απειλεί, ξεκινάμε πάλι από την αρχή, πάλι δηλαδή lockdown, πάλι μέτρα, αυστηρά ή λιγότερο αυστηρά, ανάλογα με την περίπτωση, και η ζωή μας, λέμε τώρα, συνεχίζεται.

Στην πραγματικότητα, βέβαια, εκτός από τον ατέρμονα αυτό κύκλο, τίποτε δε συνεχίζεται κανονικά, ούτε η ζωή μας, ούτε η οικονομία, ούτε το εμπόριο, ούτε οι δουλειές, ούτε και τα σχολεία. Όλα αυτά σέρνονται, περιμένοντας, με την υπομονή μας να έχει, μετά από τόσο καιρό, σχεδόν εξαντληθεί, πότε θα τελειώσει αυτό το μαρτύριο.

Το χειρότερο είναι ότι η επανάληψη αυτή, με την αλληλοδιαδοχή των lockdowns και της απόσυρσης αυτών, το περιβόητο «ακορντεόν», μας έχει οδηγήσει στο να παραδεχτούμε παθητικά ότι αυτό είναι, δεν μπορεί να γίνει τίποτε άλλο. Έτσι, το πάθημα δεν μας γίνεται και μάθημα!

Τις ή τι φταίει;

Για να επαναλαμβάνεται όμως ο κύκλος αυτός σημαίνει ότι κάποιος ή κάτι, ένα ή πολλά, φταίει. Ας δούμε, λοιπόν, δύο από αυτά που λέγονται και έρχονται, έτσι, πρόχειρα, στο μυαλό, μαζί όμως και με τον σχετικό αντίλογο που υπάρχει:

-    Το lockdown και τα μέτρα μετακίνησης των πολιτών πρέπει να είναι πιο αυστηρά και να κρατάνε για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, έτσι, ώστε να περιοριστεί όσο είναι δυνατόν περισσότερο ο κορωνοϊός.

Αντίλογος: Σωστά, αλλά, εάν γίνει έτσι, αυτή την κατάσταση, όπως φάνηκε και σε άλλες χώρες, ούτε ο κόσμος, αλλά ούτε η οικονομία μπορεί τελικά να την αντέξει, με εξαίρεση μόνο χώρες, όπως η Κίνα², που είναι μια τεράστια σε μέγεθος και οικονομία χώρα και έχει ένα πολίτευμα (εντάξει, περί καθεστώτος πρόκειται στην πραγματικότητα) που και το lockdown και την καραντίνα μπορεί να τα εφαρμόσει σε ολόκληρες περιοχές με απόλυτο κυριολεκτικά τρόπο, απαγορεύοντας κάθε μετακίνηση και θέτοντας σε καραντίνα τριών εβδομάδων και κάθε εισερχόμενο στη χώρα, όταν βέβαια επιτρέπει την είσοδο.

-   Φταίει οι επιτροπή των επιδημιολόγων και η κυβέρνηση που η μεν πρώτη δεν προτείνει και η δεύτερη δεν λαμβάνει τα σωστά μέτρα.

Αντίλογος: Εδώ, ισχύει αυτό που λένε: Όποιος είναι έξω από τον χορό, πολλά τραγούδια λέει! Και αυτό ισχύει όχι μόνο για όλους αυτούς που ξαφνικά, όσο περνάει ο καιρός, όλο και πληθαίνουν και έγιναν ειδικοί στο θέμα αυτό, παραγνωρίζοντας την πολυπλοκότητα και δυσκολία που, όπως θα δούμε παρακάτω, αντικειμενικά υπάρχει, αλλά και για την αντιπολίτευση, αφού και η τελευταία μπορεί να κατηγορεί πανεύκολα³ κάθε εμπλεκόμενο, λέγοντας μάλιστα και προτείνοντας, εκ του ασφαλούς, βέβαια, πράγματα που δεν μπορείς παρά να πεις: Εντάξει παιδιά, ευχαριστώ, δεν θα πάρω άλλο, ο λόγος σας με χόρτασε, κρατήστε κάτι και… για τον εαυτό σας!

Τα του Καίσαρος τω Καίσαρι

Δεν φταίει, λοιπόν, κανείς και τίποτε; Όλα γίνονται σωστά; Όχι, βέβαια! Και λάθη έγιναν, και γίνονται, και παραλήψεις διαπιστώνονται.

Πρέπει, όμως, καλόπιστα να αναγνωριστεί ότι μια σειρά μέτρων έχουν ληφθεί και λαμβάνονται, που είτε στοχεύουν άμεσα στην καταπολέμηση της εξάπλωσης του κορωνοϊού, είτε στην ενίσχυση του συστήματος Υγείας, είτε τέλος στη στήριξη επιχειρήσεων και εργαζομένων που επλήγησαν από την πανδημία.

Έτσι, ελήφθησαν μέτρα για τον περιορισμό των κινήσεων των πολιτών στο εσωτερικό της χώρας, για τον έλεγχο, όσο ήταν εκ των πραγμάτων εφικτό, των εισερχομένων σε αυτήν καθώς και για τη σημαντική αύξηση του αριθμού των λεωφορείων που εξυπηρετούν τις αστικές συγκοινωνίες, για τις οποίες τόσος λόγος, και δικαίως, γίνεται, ενώ επίκειται πολύ σύντομα και ο διαγωνισμός για την προμήθεια 1.300 νέων.

Για την ενίσχυση του συστήματος Υγείας ελήφθησαν και λαμβάνονται μια σειρά μέτρων, με την πρόσληψη μεγάλου αριθμού μόνιμου ιατρικού και επικουρικού προσωπικού και τον προγραμματισμό με διαδικασίες express πολλών άλλων, την αύξηση των κλινών ΜΕΘ που υπερδιπλασιάστηκαν⁴ καθώς και την καθιέρωση (επιτέλους) υποχρεωτικά της χρήσης μάσκας, μετά όμως από αδικαιολόγητη αργοπορία, βασική αιτία που, μαζί με την ουσιαστικά ανεξέλεγκτη κυκλοφορία των πολιτών και τη χαλάρωση των μέτρων, στοίχισε πολύ σε κρούσμα και έφερε το σύστημα Υγείας στα όρια του.

Τέλος, για τη στήριξη επιχειρήσεων και των εργαζομένων τους, που είτε επλήγησαν από την πανδημία είτε έκλεισαν με κυβερνητική εντολή και ανεστάλησαν οι συμβάσεις εργασίας των εργαζομένων σε αυτές, ελήφθησαν από την έναρξη της πανδημίας μια σειρά μέτρων, ενώ νέα μέτρα λαμβάνονται για τη στήριξη τους, με την επιβολή του τελευταίου στη σειρά lockdown. Όλα αυτά, όμως, τα οικονομικά μέτρα που λαμβάνονται, αλλά και τα διάφορα άλλα, λιγότερο ή περισσότερο σημαντικά, εκτείνονται στον βαθμό που επιτρέπει η οικονομία μας ή καλύτερα, για να μην το ξεχνάμε, μέχρι εκεί που φτάνουν αυτά που δανειζόμαστε!

Παρ’ όλα αυτά, το βασικό πρόβλημα, δηλαδή ο κορωνοϊός, παραμένει απειλητικός και είναι εδώ. Έτσι, επιδημιολόγοι και κυβέρνηση καταφεύγουν βασικά στο έσχατο μέτρο στις περιοχές εκείνες όπου η εξάπλωση του ιού αυτού δείχνει ότι πάει να ξεφύγει και να γίνει ανεξέλεγκτη, δηλαδή αυτό του lockdown, το κλείσιμο των καταστημάτων, σε μια προσπάθεια να περιοριστεί ακόμα περισσότερο η κίνηση των πολιτών, που θεωρείται, και είναι, μια βασική αιτία μετάδοσης του κορωνοϊού, με δραματικές, όμως, επιπτώσεις για την οικονομία της περιοχής και της χώρας γενικότερα.

Το χειρότερο, όμως, είναι ότι, όταν χαλαρώνουν τα μέτρα για να ανακουφιστούν κάπως καταστηματάρχες, εργαζόμενοι και η ταλαίπωρη οικονομία μας, αντιστρέφονται τα πράγματα, η πανδημία πάλι φουντώνει και ξανά πάλι από την αρχή!

Αδιέξοδο ή μήπως θα μπορούσε κάτι ακόμη να γίνει!

Από τα παραπάνω φαίνεται, έτσι δείχνει τουλάχιστον η κατάσταση, ότι το πρόβλημα είναι εξαιρετικά σύνθετο και δυσεπίλυτο και απόλυτες λύσεις δεν υπάρχουν, γιατί, ας μην κρυβόμαστε, παρά τα όποια μέτρα που λαμβάνονται, και, μέχρις ότου εμβολιαστεί ικανό ποσοστό του πληθυσμού, ό κορωνοϊός θα μας ταλαιπωρεί και το πρόβλημα θα παραμένει.

Ποιο, όμως, τελικά είναι αυτό ή αυτά που πραγματικά φταίνε και θα μπορούσαν να γίνουν, αλλά δεν έγιναν, ώστε να απαλύνουν τις επιπτώσεις στην Υγεία και την οικονομία; Μα, κυρίως δύο πράγματα, που είναι, όμως, ιδιαίτερα σημαντικά, δηλαδή:

1^ον  Όταν προτείνεις μέτρα, πρέπει να καθορίσεις επακριβώς και το πώς αυτά θα εφαρμόζονται! Μετά, βέβαια, θα πρέπει να τα εφαρμόζεις κιόλας, για να μην αποδειχθεί ότι αυτά είναι όπως οι νόμοι, που ψηφίζονται μεν κατά δεκάδες, σπάνια, όμως, φροντίζει ή νοιάζεται κανείς να τους εφαρμόσει ή να δει, τουλάχιστον, εάν εφαρμόζονται!

2^ον  Εφόσον είναι γενικά αποδεκτό ότι η εξάπλωσης του κορωνοϊού οφείλεται στην κινητικότητα των πολιτών, γιατί κανείς από τους αρμοδίους δεν κάνει κάτι, ώστε να αλλάξει⁵ το σύστημα αυτό με το οποίο επιτρέπεται σε κάποιον να βγαίνει έξω, ένα σύστημα που είναι πραγματικά τόσο διάτρητο, αφού επιτρέπει να βγαίνει όποτε θέλει, όσες φορές θέλει, για τον ίδιο ακριβώς λόγο, και μάλιστα για απεριόριστο, πρακτικά, χρονικό διάστημα!

Σχετικά, όμως, με το τελευταίο, εάν οι αρμόδιοι θεωρούν ότι δεν μπορούν ή δεν ξέρουν πώς να το αλλάξουν ή δεν μπορεί αυτό το σύστημα να αλλαχτεί, τουλάχιστον ας εφαρμόσουν τον περιορισμό ότι η έξοδος για ατομική άσκηση πρέπει να γίνεται για πραγματικούς λόγους και όσο το δυνατόν πιο κοντά στην κατοικία του αιτούντος, για να μην παρατηρείται το φαινόμενο να βγαίνει κάποιος για άσκηση και να κάθεται να πίνει «αραχτός» καφέ με την παρέα του στα παγκάκια ή να μένει στην άκρη της Αττικής και να «βολτάρει», έτσι, για άσκηση, στον Φλοίσβο και τη Βουλιαγμένη!

Και τώρα, τι κάνουμε;

Τώρα, βέβαια, θα πείτε: Βαλτός είσαι κι εσύ; Εδώ, κοντεύουμε να τρελαθούμε τόσον καιρό από τα μέτρα και την κλεισούρα και εσύ προτείνεις να κλειστούμε ακόμα περισσότερο;

Εδώ, αγαπητοί μου, αν και αυτό που προτείνεται δεν είναι ένας πρόσθετος περιορισμός, αλλά λελογισμένη χρήση του δικαιώματος εξόδου, ώστε και οι σχετικές ανάγκες να ικανοποιούνται και οι επιχειρήσεις να παραμείνουν ζωντανές, με ό,τι αυτό συνεπάγεται, υπάρχουν δύο μόνο επιλογές, διαλέγεις και παίρνεις, δηλαδή:

-   Ή εφαρμόζουμε σοβαρά τα μέτρα και περιορίζουμε στο ελάχιστο και για τους απολύτως αναγκαίους λόγους τις μετακινήσεις μας, έτσι, ώστε, μαζί με τον εμβολιασμό του κόσμου που θα αυξάνει σταδιακά, και εμείς να ανακτήσουμε την όποια, άλλα πραγματική, κανονικότητα στη ζωή μας και οι επιχειρήσεις μαζί με τις χιλιάδες τους εργαζομένους τους να μην πουν «πάπαλα», μέχρι εδώ ήταν!

-   Ή σερνόμαστε όλοι μας, εμείς, οι επιχειρήσεις, οι εργαζόμενοι και η οικονομία από το ένα lockdown στο άλλο (εξάλλου, αυτό ήδη έχει γίνει αποδεκτό και μας το ξεκαθάρισε ήδη ο πρωθυπουργός) και… ο Θεός (τι να προλάβει κι αυτός;) ας βάλει το χέρι του ή για να είμαστε πιο ρεαλιστές, «ο σώζων εαυτόν, σωθήτω»!

Καλό, όμως, είναι στην κατάσταση που βρισκόμαστε και στο δίλημμα του τι πρέπει να κάνουμε να θυμόμαστε κι αυτό που είπε ο Ρωμαίος φιλόσοφος Lucius Anneus Seneca:

Δεν είναι ότι επειδή τα πράγματα είναι δύσκολα, που δεν προσπαθούμε, αλλά είναι ότι επειδή δεν προσπαθούμε, που τα πράγματα είναι δύσκολα!

Επίλογος

Ζούμε, λοιπόν, πάλι ένα νέο lockdown, το 3^ο στη σειρά. Βέβαια, δεν έχει αλλάξει, βασικά, κάτι σε σχέση με το προηγούμενο. Πάλι κλείσιμο των καταστημάτων, που μόλις είχαν προλάβει να πάρουν μια ανάσα ζωής, πάλι «αυστηρά» μέτρα, πάλι κλείσιμο των σχολείων, προς μεγάλη λύπη, βέβαια, των πιτσιρικάδων, που είχαν ξεφύγει από τα στενά όρια του σπιτιού τους και ξαναβρήκαν το μαθητικό περιβάλλον και τους φίλους τους, αλλά και των γονιών τους, που δεν ξέρουν τι να τους κάνουν όλη την ημέρα μέσα στο σπίτι, και βέβαια, ας μην το ξεχνάμε, και αυτών των μαθητών του Γυμνασίου⁶.

Αν, τώρα, ρωτάτε: Καλά, ας δεχτούμε κι αυτό το lockdown. Μετά όμως, τι; πιστεύω ότι η απάντηση σας έχει ήδη δοθεί και πρέπει να την έχετε πλέον καταλάβει· Μια από τα ίδια!

Παρατηρήσεις

1^η: Αυτός είναι και ο βασικότερος λόγος για τον οποίο δεν πρέπει να είναι κανείς οπαδός ενός κόμματος, οποιουδήποτε, τόσο διότι απεμπολεί το βασικότερο δικαίωμα που του δίνει το δημοκρατικό πολίτευμα, δηλαδή να κρίνει το κόμμα αυτό ελεύθερα, επιβραβεύοντας το ή όχι τελικά με τη ψήφο του, όσο και για να μην τον θεωρούν ότι είναι και χρυσόψαρο, που όχι μόνο έχει κοντή μνήμη, αλλά τρώει και ό,τι του πετάξουν!

2^η: Βέβαια αυστηρότατο και με μεγάλη διάρκεια lockdown εφάρμοσε και η Αυστραλία σε περιοχές τεράστιες σε έκταση και με εκατομμύρια πληθυσμό, επιτυγχάνοντας εντυπωσιακά μεν αποτελέσματα, όχι όμως μόνιμα και με τεράστιο οικονομικό για τη χώρα και τη ψυχική υγεία των κατοίκων κόστος.

3^η: Σε μια τόσο κρίσιμη, αλλά και δύσκολη από πλευράς εξεύρεσης λύσης, εποχή, το να βρεις λόγους για να κατηγορήσεις κάποιους, τουλάχιστον, κυβερνητικούς χειρισμούς είναι ό,τι πιο εύκολο. Το να κατηγορείς, όμως, την κυβέρνηση ότι δεν προχωρά στους εμβολιασμούς των πολιτών τη στιγμή που υπάρχει πανευρωπαϊκό πρόβλημα, λόγω της καθυστέρησης παραδόσεων των εμβολίων από τις φαρμακοβιομηχανίες, ή ότι δεν κάνει κάτι για το «σπάσιμο» των πατεντών για την παρασκευή των εμβολίων, ώστε αυτά να μπορούν να παραχθούν και από άλλες εταιρίες, άλλων χωρών, προκαλεί τουλάχιστον απορία για το επίπεδο αυτών που τα λένε (είναι άλλο θέμα, όπως καταλαβαίνετε, η εξαγορά των πατεντών αυτών ή η συνεργασία των φαρμακοβιομηχανιών που τις κατέχουν με άλλες αντίστοιχες). Τουλάχιστον, εάν δεν γνωρίζουν το πώς λειτουργεί η αγορά ή παραγνωρίζουν το γεγονός ότι τα κράτη, ανεξάρτητα από φιλικές μεταξύ τους σχέσεις, κοιτάζουν πάντα και πρώτα απ’ όλα τα δικά τους συμφέροντα ή, επιτέλους, εάν δεν έχουν ικανούς συμβούλους σε θέματα επικοινωνίας και δεν ήξεραν, τουλάχιστον δεν ρώταγαν, όπως λέει και η πάντοτε σοφή λαϊκή ρήση!

4^η: Σύμφωνα με στοιχεία της ίδιας της ΠΟΕΔΗΝ στο τέλος του 2019 λειτουργούσαν μόνο 557 κλίνες ΜΕΘ, ενώ μετά ένα έτος, δηλαδή αρχές Δεκεμβρίου του 2020, οι κλίνες αυτές, σύμφωνα με στοιχεία που παρέθεσε ο υπουργός Υγείας κ. Κικίλιας, ο αριθμός αυτών έφτασε τις 1.305.

5^η: Σε προηγούμενο άρθρο, https://simpletruths4all.blogspot.com/2021/02/blog-post.html, είχαμε αναφερθεί εκτενώς στο θέμα αυτό, σε άλλο δε, https://simpletruths4all.blogspot.com/2020/12/blog-post.html, όταν είχε τεθεί το δίλημμα σχετικά με το εάν τα καταστήματα πρέπει ή όχι να παραμένουν ανοικτά, είχαμε αναφέρει με λεπτομέρεια πώς αυτό θα μπορούσε να γίνει, χωρίς όμως να δημιουργεί και πρόβλημα με επιδείνωση της πανδημίας. Έτσι, αν και ακούστηκαν από την επιτροπή των επιδημιολόγων, που εισηγούνται τα μέτρα στην κυβέρνηση, κάποιες φωνές που έλεγαν ότι πρέπει να μπει κάποιος κόφτης στο τρόπου που επιτρέπονται οι έξοδοι, φαίνεται ότι η κυβέρνηση προτίμησε το… να χορεύουμε όλοι υπό τους ήχους του οικονομικού «ακορντεόν»! Εδώ, όμως, ισχύει αυτό που αποδίδεται ότι είπε ο Σενέκα: το λανθάνειν εστί ανθρώπινον, το εμμένειν εστί σατανικόν!

 6^η Κάτι αντίστοιχο συνέβη και με τους μαθητές του Γυμνασίου, που δεν πρόλαβαν να πουν καλά - καλά ένα γεια στους φίλους τους και ξαναγύρισαν στο σπίτι τους και στην τηλεκπαίδευση. Τι να πουν, όμως, και οι μαθητές του Λυκείου οι οποίοι, με τόσο καιρό που έχουν να επιστρέψουν στις τάξεις τους και να παρακολουθήσουν δια ζώσης μαθήματα, είναι πολύ αμφίβολο σε τι μαθησιακό επίπεδο βρίσκονται πραγματικά, γεγονός που γίνεται ακόμα χειρότερο για αυτούς της 3^ης Λυκείου, που έχουν να δώσουν και εισαγωγικές εξετάσεις. Δυστυχώς, για τους τελευταίους φαίνεται ότι θα ισχύσει αυτό που λέει γραφικός παρουσιαστής αθλητικής τηλεοπτικής εκπομπής σε κάποιους από το κοινό του, με τους οποίους δεν συμφωνεί:  Άντε, γεια!