Αποτέλεσμα; Πίσω ολοταχώς και άνοιγμα του λιανεμπορίου, πάλι με τη γνωστή μας πλέον μέθοδο του click-away, με την προσθήκη όμως και του click-in-a-shop. Βλέπετε, οικονομία και καταστηματάρχες δεν αντέχουν άλλο το καθολικό κλείσιμο του λιανεμπορίου.
Έχουμε λοιπόν, αυτό που φοβόντουσαν και απεύχονταν όλοι, προηγουμένως τουλάχιστον, την εφαρμογή της μεθόδου του ακορντεόν1, δηλαδή του «άνοιξε – κλείσε» ή, για να γίνει καλύτερα αντιληπτό, του «εμπρός – πίσω», με ό,τι σημαίνει αυτό για την οικονομία, την υγεία και τα… νεύρα μας2.
Ολίγη… προϊστορία
Τρομαγμένοι, τότε, από την κατάσταση αυτή, επιβάλαμε την καθολική χρήση της μάσκας, λες και ήταν κάτι δύσκολο να επιβληθεί από την αρχή, και το κλείσιμο του λιανεμπορίου, που άνοιξε όμως μετά, όταν τα κρούσματα άρχισαν να υποχωρούν και να ανακουφίζονται οι ΜΕΘ που είχαν φτάσει στο μη παραπέρα, με το λεγόμενο click-away, για να πάρουν μεν μια ανάσα ζωής καταστηματάρχες και οικονομία, περισσότερο όμως γιατί παρουσιάστηκαν τεράστιες καθυστερήσεις από τις εταιρίες… βραδυμεταφορών.
Ξεθαρρεύοντας λοιπόν από τη σημαντική μείωση των κρουσμάτων και υπό την πίεση και εκείνων που είχαν καταστήματα ένδυσης και υπόδησης, που πρακτικά το click-away ήταν δώρο – άδωρο γι’ αυτούς, αποφασίστηκε το καθολικό άνοιγμα του λιανεμπορίου με μόνο περιορισμό τον περιορισμό των πελατών ανάλογα με τα τετραγωνικά του καταστήματος3.
Μήπως κοροϊδευόμαστε τελικά;
Κοιτάξτε, τα πράγματα δεν είναι ακριβώς έτσι, γιατί όταν έχουμε έκτακτες καταστάσεις δεν μπορούμε να τις αντιμετωπίζουμε με μέτρα αναποτελεσματικά, που λίγο απέχουν, ας το ομολογήσουμε επιτέλους, από αυτά που μας έρχονται πρώτα στο μυαλό, γιατί, όπως είπε και ο Αϊνστάιν: Τα προβλήματα δεν λύνονται με το επίπεδο σκέψεις που τα δημιούργησε και (προσθέτοντας εμείς) εξακολουθεί να δημιουργεί!
Ναι, πάλι θα πείτε, επανερχόμενοι στο αρχικό σας ερώτημα που διατυπώθηκε παραπάνω, σωστές είναι αυτές οι διαπιστώσεις, αλλά επιτέλους «τι μέλει γενέσθαι»;
Η απάντηση δόθηκε σε άρθρο που αναρτήθηκε λίγο καιρό πριν, όπου ικανοποιούντο και οι τρεις βασικές απαιτήσεις για την αντιμετώπιση της κατάστασης, χωρίς να ακυρώνονται, όμως, και τα βασικά μέτρα προστασίας που ήδη ισχύουν και αφορούν π.χ. τη χρήση μάσκας, την τήρηση των αποστάσεων, το πλύσιμο των χεριών κ.ά., δηλαδή:
1ον Η κινητικότητα των πολιτών, με μέτρο όμως, για οιονδήποτε λόγο·
2ον Το διαρκές, με ασφάλεια όμως, άνοιγμα του λιανεμπορίου, με ό,τι αυτό συνεπάγεται·
3ον Η διαφύλαξη των προσωπικών δεδομένων.
Η πρόταση αυτή, αν και κοινοποιήθηκε σε όλους τους αρμόδιους φορείς, κυβερνητικούς και εμπορικούς, φαίνεται, εκ των πραγμάτων, ότι δεν έτυχε της ανάλογης προσοχής5 (έτσι, για να το πούμε κάπως ευγενικά), με αποτέλεσμα αυτό που τώρα συμβαίνει ή όπως λένε: Τα ίδια Παντελάκι μου, τα ίδια Παντελή μου!
Επίλογος
Η ιδιαιτερότητα όμως με την πανδημία του κορωνοϊού στη χώρα μας δεν είναι μόνο ότι οι επιπτώσεις που έχει δημιουργήσει στην οικονομία της, μια οικονομία που μόλις βγήκε από μια τρομακτική δεκαετή οικονομική κρίση, είναι ιδιαίτερα μεγάλες, πολύ μεγαλύτερες αναλογικά από εκείνες των λεγόμενων βιομηχανικά ανεπτυγμένων χωρών, είναι διότι επλήγη αυτή η ίδια η καρδιά της οικονομίας της, αυτή των υπηρεσιών, αφού ως χώρα πάσχουμε από την υπέρμετρη μεγέθυνση του Τομέα των υπηρεσιών σε σχέση με αυτόν της Μεταποίησης και ακόμα περισσότερο, δυστυχώς, του Πρωτογενούς Τομέα, κάτι που δεν είναι δυνατόν ακόμη, γρήγορα τουλάχιστον, να το ξεπεράσουμε, παρά την προσπάθεια που γίνεται, μιας και αυτό έχει γίνει επιτέλους και αντιληπτό και κατανοητό, τουλάχιστον από τους περισσότερους.
Έτσι, επειδή ο Τουρισμός αποτελεί, άμεσα ή έμμεσα, το μεγαλύτερο κομμάτι του Τομέα των Υπηρεσιών, επιβάλλεται ο πληθυσμός της χώρας να αποκτήσει το ταχύτερο συλλογική ανοσία ή, όπως λέγεται, την «ανοσία της αγέλης», ώστε να εμπεδωθεί καλά στους υποψήφιους τουρίστες, είτε σκοπεύουν να έρθουν μόνοι τους είτε μέσω των μεγάλων Ταξιδιωτικών Γραφείων, ότι είναι, επισκεπτόμενοι τη χώρα μας, όσο το δυνατόν πιο ασφαλείς. Διαφορετικά, ένα δεύτερο 2020 στον Τουρισμό δεν θα το αντέξουν ούτε οι επιχειρήσεις ούτε προφανώς και η οικονομία μας. Θα είναι μια πραγματική καταστροφή6 που θα μας γυρίσει χρόνια πίσω!
Για τον λόγο τούτο και με δεδομένο ότι η άφιξη των εμβολίων είναι προβληματική και γεννά αμφιβολίες σχετικά με το κατά πόσο έγκαιρα θα μπορέσει να εμβολιαστεί ικανό τμήμα πληθυσμού της χώρας (κάθε φορά που γίνεται λόγος γι’ αυτό, τα σχετικά χρονικά όρια μετατίθενται διαρκώς προς τα πίσω), επιβάλλεται:
1ον: Να εγκαταλειφθούν το ταχύτερο οι αντιλήψεις περί «ακορντεόν», που όχι μόνο θα αποτελέσουν τελειωτικό πλήγμα για πάρα πολλές επιχειρήσεις, αλλά θα καταστήσουν ανέφικτο, σύμφωνα και με τα παραπάνω, και τον στόχο μας να έχουμε επιτύχει, έγκαιρα και οπωσδήποτε πριν την κυρίως έναρξη της τουριστικής περιόδου, τη συλλογική ανοσία.
2ον: Να αναθεωρηθούν το ταχύτερο τα ήδη αποτυχημένα μέτρα περιορισμού της μετάδοσης του ιού και να εφαρμοστούν άλλα, ρεαλιστικά και κυρίως αποτελεσματικά (μια τουλάχιστον ιδέα μπορεί να πάρει κανείς με αυτά που ήδη έχουν προταθεί), παρακάμπτοντας ανούσιες και άκαιρες για την κατάσταση που βρισκόμαστε αγκυλώσεις. Βέβαια, χωρίς αυστηρή τήρηση των μέτρων, όλα αυτά δεν έχουν νόημα (τα παραμύθια για το πόσο πειθαρχημένοι, ως λαός, είμαστε, ας τα αφήσουμε καλύτερα για αργότερα, όταν θα έχουμε ξεπεράσει την κρίση!).
3ον: Επειδή, όπως αναφέραμε το θέμα της διαθεσιμότητας των εμβολίων είναι για εμάς, τη χώρα μας, θέμα ζωής και θανάτου, εάν δούμε ότι δεν υπάρχει ελπίδα αυτά να μας διατεθούν έγκαιρα, επιβάλλεται να στραφούμε, αλλά πάντοτε με τη δέουσα προσοχή και τους ελέγχους που απαιτούνται, και αλλού.
Βλέπετε, η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι καλή και άγια, είναι όμως, όπως πολλές φορές ακούγεται και από επίσημα χείλη, σαν το μεγάλο καράβι που αργεί να στρίψει. Αν λοιπόν αυτό εξακολουθήσει να ισχύει και στην έγκριση των εμβολίων σε αυτήν την τόσο κρίσιμη περίοδο, καθυστέρηση που επιτείνει το πρόβλημα της υστέρησης των παραδόσεων τους από τις φαρμακοβιομηχανίες που το προμηθεύουν, τότε αυτό το καράβι θα είναι για εμάς ο Τιτανικός που, αργώντας να αντιδράσει και συνεπώς να στρίψει μπροστά στο παγόβουνο του ιού, κινδυνεύει να μας παρασύρει όλους στον πάτο. Στην περίπτωση αυτή δεν θα απομένει παρά να αποφασίσουμε στο θέμα των εμβολίων, έγκαιρα όμως, ότι «Ο σώζων εαυτόν σωθήτω»!
Παρατηρήσεις
1. Τι σου είναι λοιπόν η συνήθεια! Εκεί που πρώτα σχεδόν «ξορκίζαμε» την περίπτωση να εφαρμόσουμε τη μέθοδο του ακορντεόν στο άνοιγμα των επιχειρήσεων, με το σκεπτικό ότι αυτό θα ήταν καταστροφικό για τους ίδιους τους καταστηματάρχες, αλλά και την οικονομία γενικότερα, τώρα, μη έχοντας κάτι άλλο να προτείνουν, πέραν αυτών που ήδη υπάρχουν και εφαρμόζονται, κυβερνητικοί παράγοντες, αλλά και εκπρόσωποι της επιτροπής των επιδημιολόγων φαίνονται, σιγά-σιγά, να αποδέχονται την ιδέα αυτή.
Έτσι, ο υπουργός Ανάπτυξης κ. Γεωργιάδης μιλώντας σε τηλεοπτική του συνέντευξη για την καταπολέμηση της πανδημίας και την τακτική του ακορντεόν είπε μεταξύ άλλων: Με εκπλήσσει η έκπληξή σας για το ακορντεόν. Υπάρχει χώρα που λειτουργεί χωρίς ακορντεόν αυτή τη στιγμή; […] Θα έχουμε ακορντεόν για όσο καιρό υπάρχει η πανδημία, εμείς και ο υπόλοιπος πλανήτης! Σε άλλο μάλιστα σημείο της συνέντευξης του αυτής είπε: Όλα είναι στο τραπέζι, ακόμη και το ολικό lockdown. Φαίνεται, λοιπόν, ότι ο κορωνοϊός προκαλεί και κάτι άλλο που δεν ανιχνεύεται με τα συνήθη μέσα,… ΑΜΝΗΣΙΑ!
Σε κάθε περίπτωση πάντως καλόν είναι να υπενθυμίσουμε και να επιστήσουμε την προσοχή σε όλους, αρμοδίους και μη, ότι ο χορός υπό τους ήχους του οικονομικού αυτού ακορντεόν προκαλεί σοβαρές οικονομικές… αρθρίτιδες και αγκυλώσεις σε όσους τον χορεύουν!
2. Σε αυτά, πολλές φορές, εμείς οι υπόλοιποι που είτε δεν έχουμε παιδιά ή αυτά πλέον έχουν μεγαλώσει, ξεχνάμε και το μεγάλο πρόβλημα των παιδιών που πηγαίνουν σχολείο, το πρόβλημα δηλαδή της Παιδείας γενικότερα. Όσο κι αν τα προβλήματα με την τηλεκπαίδευση φαίνονται να έχουν λυθεί, σε τεχνικό επίπεδο τουλάχιστον, αυτή δεν μπορεί να υποκαταστήσει από πολλές απόψεις τη φυσική παρουσία μαθητών στα σχολεία, όταν μάλιστα η τηλεδιδασκαλία αυτή γίνεται από τους δασκάλους και τους καθηγητές, άκουσον-άκουσον, από το σπίτι τους, όπου, βέβαια, δεν υπάρχει πίνακας και κανείς δεν ελέγχει το κατά πόσο η γραμμή του internet που χρησιμοποιείται, τόσο από πλευράς ταχύτητας όσο και διαθέσιμου διαύλου (upload), επαρκεί (Μήπως, η λαλίστατη κατά τα άλλα και πρωτοστατούσα σε κάθε λογής διαμαρτυρίες ΟΛΜΕ, έχει κάτι να πει;).
Το πρόβλημα ισχύει βέβαια και για τους φοιτητές στις Πανεπιστημιακές Σχολές, κυρίως λόγω των εργαστηρίων που δεν πραγματοποιούνται, αν και είναι αναγκαία σε αρκετές από αυτές, καθώς και λόγω αυτού που αποκαλύφθηκε τελευταία, δηλαδή της υποκατάστασης, στα γραπτά, φοιτητών από άλλους, επί πληρωμή βέβαια!
3. Α, ξέχασα, υπήρξε και περιορισμός 2 ωρών(!) για την έξοδο για ψώνια, χωρίς όμως να αλλάξει κάτι στο τρόπο που η έξοδος αυτή επιτρεπόταν, δηλαδή πάλι γινόταν με αποστολή sms με τον ίδιο κωδικό, το 2, και χωρίς κανέναν, ποσοτικό, λέμε τώρα εμείς, περιορισμό ή, ακόμα χειρότερα, με συμπλήρωση του σχετικού εντύπου. Εδώ, όλοι ακόμη γελάνε. Το μέτρο αυτό ήταν (εξακολουθεί να ισχύει στις περιοχές που δεν είναι κόκκινες και τα καταστήματα είναι ανοιχτά) απλώς μεγαλοφυές! (Καλά, δεν ήξεραν, όπως λένε, δεν ρώταγαν; Φαίνεται, όμως, ότι ούτε άκουγαν!).
4. Ένας από τους κύριους λόγους που καθιστούν τη μετακίνηση ανελαστική είναι αυτός που αφορά μετάβαση σε εργασία. Λόγω κορωνοϊού, όμως, αν και πολλοί προτίμησαν να κινούνται με το δικό τους όχημα, ήρθε στην επιφάνεια το χρονίζον πρόβλημα με το συνωστισμό στα μέσα μαζικής μεταφοράς. Αυτό, όπως ήταν φυσικό, προκάλεσε πολιτική διαμάχη κυβέρνησης και αντιπολίτευσης καθώς και τη δημοσιογραφική, επιφανειακή όμως, ως συνήθως, κάλυψη του γεγονότος από μέσα και δημοσιογράφους που είδαν… φως και μπήκαν!
Επειδή, όμως το θέμα είναι σοβαρό και πολλοί αναφέρονται κάθε τόσο σε αυτό, για όσους πραγματικά ενδιαφέρονται υπάρχουν σχετικά στοιχεία που αφορούν: τη διαμόρφωση της επιβατικής κίνησης τόσον αρχικά, μετά την ανακοίνωση των πρώτων έκτακτων μέτρων της κυβέρνησης, όσο και μετά, κατά την περίοδο του δεύτερου lockdown, στοιχεία που δείχνουν και το ποσοστό αυτών που πραγματικά χρησιμοποιούν το μέσο αυτό για δουλειές, τα μέτρα προστασίας για το επιβατικό κοινό, που λέει ότι έλαβε η κυβέρνηση, τον πραγματικά διαθέσιμο στόλο οχημάτων μέχρι το 2019, τα νέα λεωφορεία από τα ΚΤΕΛ και μέσω leasing που εντάχθηκαν και θα ενταχθούν στον στόλο αυτό καθώς την έναρξη της διαδικασίας για την προμήθεια άνω των 1.000 νέων λεωφορείων.
5. Για να πούμε την αλήθεια, υποπτεύομαι ότι κάπως έχει περάσει μέρος των προτάσεων που περιέχονται στο άρθρο αυτό, αφού τελευταία όλο και γίνεται λόγος για περιορισμό του αριθμού των sms που στέλνονται στο 13033, για να επιτραπεί ή έξοδος. Μάλιστα εκπρόσωπος της επιτροπής των επιδημιολόγων ανέφερε εντελώς πρόσφατα σε ραδιοφωνική εκπομπή ότι το μέτρο αυτό εξετάζεται σοβαρά, αν και υπάρχουν κάποιες δυσκολίες, που πιστεύει όμως ότι θα ξεπεραστούν.
Στο θέμα αυτό αναφέρθηκε στη συνέντευξη που αναφέραμε παραπάνω και ο υπουργός Ανάπτυξης κ. Γεωργιάδης, σχολιάζοντας όμως το γιατί δεν μπορεί να μπει «κόφτης» στα μηνύματα: Έχουμε φτιάξει πλατφόρμα, δουλεύουμε προληπτικά, που θα μπορούσες να στέλνεις μήνυμα και να σου έρχεται χρονόμετρο, να πατάς το link και να τίθεται σε λειτουργία. Ένα 15% του πληθυσμού δεν έχει κινητό με πρόσβαση στο διαδίκτυο. Για αυτό, δεν εφαρμόστηκε αυτό, και το έχουμε αφήσει σαν τελευταία λύση.
Διαφεύγει, πιθανόν, από τον κ. υπουργό όμως ότι το θέμα δεν είναι εάν σε κάποιες περιοχές, κυρίως αυτές με μικρό πληθυσμό, κάποιοι κάτοικοι δεν έχουν ακόμη κινητό. Εκεί, ας επιτραπεί η παραδοσιακή μέθοδος, δεδομένου ότι αυτές μπορεί να ελεγχθούν υγειονομικά σχετικά εύκολα. Το θέμα είναι κυρίως στις πόλεις με σημαντικό πληθυσμό, όπου συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο, δηλαδή και ότι η διασπορά της επιδημίας, αν παρατηρηθεί, δεν ελέγχεται εύκολα και ότι είναι σίγουρο ότι όλες οικογένειες έχουν ένα τουλάχιστον κινητό! Είπαμε εξ άλλου: οι εξαιρετικές καταστάσεις απαιτούν και εξαιρετικά μέτρα και τα προτεινόμενα, όπως αυτό, που προτάθηκε με πλήρη ανάλυση στο εν λόγω άρθρο, είναι απείρως καλύτερα από ένα καθολικό lockdown!
6. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι έχουμε πάντα δίπλα μας κι ένα κακό γείτονα, που μπορεί μεν τώρα τελευταία να έχει «λουφάξει», αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι, αν του δοθεί η ευκαιρία, δεν θα παρουσιάσει ξανά, με επικίνδυνο και προκλητικό τρόπο, τις απαράδεκτες διαθέσεις και διεκδικήσεις του. Και η ευκαιρία αυτή θα είναι μια εξασθενημένη οικονομικά Ελλάδα, που θα κινδυνεύει πάλι να έρθει στα πρόθυρα της χρεωκοπίας και δεν θα μπορεί καν να σκεφτεί να ανανεώσει, όπως είναι απαραίτητο, τα οπλικά της συστήματα!
7. Μεταξύ των επιχειρήσεων που ήδη έχουν πληγή βαρύτατα από την οικονομική κρίση λόγω κορωνοϊού είναι και οι επιχειρήσεις εστίασης, που ήδη από το πρώτο lockdown εκτιμάται ότι το 30 με 35% δεν κατάφεραν να ανοίξουν, ενώ οι υπόλοιπες, που παραμένουν ήδη κλειστές εδώ και αρκετούς μήνες, αντιμετωπίζουν σοβαρότατα προβλήματα με τα ταμειακά τους διαθέσιμα. Εκφράζεται, έτσι, έντονα ο φόβος ότι περισσότερες από 1 στις 2 επιχειρήσεις του κλάδου αυτού, ενός κλάδου στον οποίο 200 χιλιάδες εργαζόμενοι βρίσκονται ήδη σε αναστολή, θα βάλουν λουκέτο μέσα στο επόμενο εξάμηνο, με αποτέλεσμα εάν δεν αλλάξει έγκαιρα η κατάσταση, να υπάρχουν μεν μετά τρόφιμα στην αγορά, οι επιχειρήσεις όμως αυτές θα έχουν φάει… τα ψωμιά τους!
