ΟΙ… ΔΡΑΧΜΙΣΤΕΣ ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ!

Σε προηγούμενη ανάρτηση με θέμα «Προπαγανδίζοντας πάλι… τα πετσετάκια!» και με αφορμή τα λεγόμενα «επιφανούς» καθηγητή οικονομικών του Πανεπιστημίου Θράκης, είχαμε αναπτύξει με στοιχεία και επιχειρήματα, τόσο οικονομικά, όσο και γεωπολιτικά, το πόσο λανθασμένη είναι η άποψη που αυτός, αλλά και οι άλλοι ομοϊδεάτες του, ξέρετε, όλοι αυτοί οι λαμπροί οικονομολόγοι και πολιτικοί που αποσπάστηκαν από τον ΣΥΡΙΖΑ και ισχυρίζονται ότι έχει αποκαλυφθεί μπροστά τους το φως το αληθινό που μόνο αυτοί βλέπουν, προπαγανδίζουν, εκμεταλλευόμενοι μεταξύ των άλλων και τις οικονομικές δυσκολίες που έχει πολύς κόσμος, την επιστροφή στο εθνικό μας νόμισμα, αυτό της καημένης της δραχμής, ως τη μόνη λύση για να δοθεί τέλος στα βάσανα μας.
Κύριο επιχείρημα όλων αυτών είναι ότι η χώρα με την είσοδο της στην Ευρωζώνη έχει απολέσει την δυνατότητα να ασκεί Νομισματική πολιτική, δηλαδή έχει απολέσει, με το να μην μπορεί να καθορίζει την προσφορά και τη ζήτηση χρήματος, το εργαλείο άσκησης οικονομικής πολιτικής, αφού η ισοτιμία του Ευρώ με τα ξένα νομίσματα δεν καθορίζεται πλέον από την Τράπεζα της Ελλάδος. Αποτέλεσμα, ο εγκλωβισμός σε ένα σκληρό και ακριβό ως προς το δολάριο νόμισμα που κάνει, κατ’ αυτούς, τα ελληνικά προϊόντα και τις παρεχόμενες υπηρεσίες να είναι ακριβά, να μην είναι ανταγωνιστικά και κατά συνέπεια αυτό να έχει μεγάλο αντίκτυπο στις εξαγωγές μας.

Διατυμπανίζουν, έτσι, σε κάθε ευκαιρία ότι η αποδέσμευση από το ακριβό Ευρώ και επιστροφή στο εθνικό νόμισμα, τη δραχμή, θα είχε ως αποτέλεσμα η χώρα να απεγκλωβιστεί από την μακρόχρονη κρίση και να οδηγηθεί σε ταχύτατη ανάπτυξη καθώς, διαθέτοντας ευέλικτη ισοτιμία, τα προϊόντα και οι υπηρεσίες της θα γίνουν εξαιρετικά ανταγωνιστικά, με ότι αυτό συνεπάγεται για τις εξαγωγές και το εμπορικό ισοζύγιο.

Βέβαια, η υποτίμηση του νομίσματος, όπως παραδέχονται, θα έχει επιπτώσεις τον πρώτο χρόνο στο ΑΕΠ της χώρας, αφού θα μειωθεί η κατανάλωση λόγω της απότομη αύξησης των τιμών των προϊόντων, και κυρίως στις Τράπεζες που θα χρειαστούν ανακεφαλαιοποίηση, λόγω του ότι τα δάνεια που έχουν λάβει από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα είναι σε Ευρώ και οι υποχρεώσεις που έχουν θα αυξηθούν αντιστρόφως ανάλογα προς την υποτίμηση του νομίσματος. Όμως, όπως ισχυρίζονται, από τον δεύτερο χρόνο κιόλας (θαύμα, θαύμα!) οι επιπτώσεις αυτές στην οικονομία θα ελαχιστοποιηθούν, αφενός λόγω του ότι θα σημειωθεί αύξηση στις εξαγωγές και αφετέρου λόγω του ότι οι καταναλωτές θα στραφούν στα «φτηνά» ελληνικά προϊόντα.

 Με όλα αυτά θα έπρεπε να πετάμε από την χαρά μας, αφού η λύση ήταν μπροστά στα μάτια μας και εμείς δεν την βλέπαμε, προσκολλημένοι μαζοχιστικά στο Ευρώ και στις επιταγές των χωρών της Ευρωζώνης. Εξάλλου, τόσον καιρό είχαμε, πριν την αποδοχή του Ευρώ, δραχμή, πάθαμε τίποτα;

Με αφορμή λοιπόν το τελευταίο, που είναι και το πιο δυνατό χαρτί των προπαγανδιστών της επιστροφής στη δραχμή για να πείσουν τον απλό κόσμο, ας ξεκινήσουμε απ’ αυτό και ας δούμε πράγματι όχι μόνον αν πάθαμε, αλλά και τι πάθαμε!

Δραχμή και Νομισματική πολιτική

Εδώ είναι που λένε: «Είπανε στον βλάχο να χέσ… κλπ., κλπ.». Γιατί; Ο παρακάτω πίνακας του Ο.Ο.Σ.Α. (OEDC – Organization for Economic Cooperation and Development) θα σας αποκαλύψει του λόγου το αληθές.

Πράγματι, μέσα σε είκοσι μόλις χρόνια, από το ’81 μέχρι το 2001, η δραχμή έχασε το 85,4% της αξίας της και ο κόσμος, ειδικά μετά το περίφημο 1981, δεν ήξερε τι του ξημέρωνε, αφού κάθε χρόνο η δραχμή έχανε κατά μέσον όρο περίπου το 10% της αξίας της, το δε ‘93 (έτος εκλογών, σας λέει κάτι;), μέσα μόλις σε ένα χρόνο, η υποβάθμιση του νομίσματος έφθασε το 20%.

Δραχμή και Πληθωρισμός

Ο πληθωρισμός είναι ένας δείκτης που επηρεάζει και επηρεάζεται από αρκετούς παράγοντες, εσωτερικούς και εξωτερικούς. Μεταξύ αυτών είναι:

α. Η ισοτιμίας του νομίσματος μιας χώρας είναι σίγουρα πολύ σημαντικός παράγοντας, αφού η διακύμανση της, όταν το νόμισμα είναι ασθενές, επηρεάζει και αυτή το επίπεδο του πληθωρισμού, αλλά και ή ίδια επηρεάζεται απ’ αυτόν. Πρόσφατο παράδειγμα η Ισλανδία, που, μόλις κατάργησε τα capital kontrols, το νόμισμα της δέχτηκε τέτοιες πιέσεις που σκέπτεται να υιοθετήσει το Ευρώ!

β.  Το κόστος των αγαθών που με τη σειρά τους επηρεάζονται μεταξύ των άλλων από το κόστος των πρώτων υλών, των μηχανημάτων παραγωγής και κυρίως της ενέργειας (πετρέλαιο, ηλεκτρικό ρεύμα)

γ. Το κόστος δανεισμού των Τραπεζών, που επηρεάζεται από την σταθερότητα της ισοτιμίας του νομίσματος, και επηρεάζει με τη σειρά του τα επιχειρηματικά και λοιπά δάνεια.

δ.   Η πολιτική σταθερότητα

Το παρακάτω διάγραμμα, που αποτελεί επεξεργασία των στατιστικών δεδομένων της ΕΛΣΤΑΤ (Ελληνική Στατιστική Αρχή), δείχνει την εξέλιξη του πληθωρισμού από το 1960 έως και το 2011.

Αντίστοιχο του παραπάνω διαγράμματος, με τους πληθωρισμούς όμως όλων των χωρών της Ευρωζώνης, δημοσιεύεται και από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (EC) και δείχνει πως πέρασαν οι περισσότερες χώρες της Ευρωζώνης πριν την έναρξη της ΟΝΕ (Οικονομική Νομισματική Ένωση) από την οικονομική αστάθεια, που συνεπάγονταν τα υψηλά και ευμετάβλητα ποσοστά πληθωρισμού, σε ένα σχετικά ήρεμο οικονομικό περιβάλλον με την είσοδο τους σε αυτήν, λόγω σταθεροποίησης του πληθωρισμού σε χαμηλά επίπεδα, αν και οι πτωτικές τάσεις του πληθωρισμού είχαν αρχίσει να εμφανίζονται ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του '90 όταν άρχισαν οι προετοιμασίες για την ένταξη των χωρών αυτών στην ΟΝΕ.

Στην περίπτωση μας πάντως το διάγραμμα αυτό είναι άκρως αποκαλυπτικό, αφού δείχνει καθαρά την επίδραση που είχαν στον πληθωρισμό: 
 1.   Οι πετρελαϊκές κρίσεις του 1973 και ’79.

2.   Η πτώση της χούντας.

3. Τα οικονομικά προβλήματα που αντιμετώπιζε η κυβέρνηση Κων/τίνου Μητσοτάκη, λόγω της αλόγιστης οικονομικής πολιτικής που προηγήθηκε, με το πλέον χαρακτηριστικό στοιχείο της οικονομικής κατάστασης που επικρατούσε την περίοδο εκείνη να είναι τα επιτόκια των Τραπεζών για τα επιχειρηματικά δάνεια να πλησίαζαν το απίστευτο 30%.

4.  Η μετρημένη οικονομική πολιτική, λόγω του σταδιακού εναρμονισμού με τα αυστηρά κριτήρια του Μάαστριχ που απαιτούσε η ένταξη μας στην ΟΝΕ, τουλάχιστον όσον αφορούσε τον πληθωρισμό, δεδομένου ότι το χρέος μας ωςπρο το ΑΕΠ της χώρας είχε ήδη ξεφύγει, ξεπερνώντας ήδη το 2001, έτος εισόδου μας στην Ευρωζώνη, το 100%, αν και έδειχνε τότε κάποιες πτωτικές τάσεις.

Αυτό όμως που πρέπει να συγκρατήσουμε είναι ότι η οικονομία, σχεδόν όλη την περίοδο πριν την είσοδο μας στην Ευρωζώνη και την καθιέρωση του Ευρώ ως εθνικού νομίσματος, δηλαδή όλη την περίοδο της δραχμής, ήταν εξαιρετικά ασταθής και ευαίσθητη για τους λόγους που προαναφέραμε, με τον πληθωρισμό να ξεπερνά κατά πολύ, για μεγάλα χρονικά διαστήματα, το 10% και να εκμηδενίζει πρακτικά τα όποια συγκριτικά πλεονεκτήματα ενός φτηνού νομίσματος, όπως θα δούμε και στο διάγραμμα που ακολουθεί.

Αντίθετα, βλέπουμε τον πληθωρισμό να σταθεροποιείται σε χαμηλά έως πολύ χαμηλά επίπεδα λόγω της ύπαρξης ενός ισχυρού νομίσματος, όπως το Ευρώ, παρά την εκδήλωση ενδιάμεσα, από το 2009 και μετά, της κρίσης. Φαντάζεστε τι είχε να γίνει αν στην περίοδο της κρίσης είχαμε δραχμή; Οι γηραιότεροι σίγουρα θα θυμούνται την περίοδο της κατοχής και των κατοχικών δραχμών, όπου ο κόσμος μεν λιμοκτονούσε, αλλά όλοι ήταν τουλάχιστον εκατομμυριούχοι!

Δραχμή και Εισαγωγές – Εξαγωγές

Τα στοιχεία εδώ είναι πεντακάθαρα και δεν χωρούν αμφισβήτηση. Τι μας λέει λοιπόν ο «ποιητής»; Κάτι που ανατρέπει πλήρως αυτό που είναι και το βασικό επιχείρημα όλων αυτών που έχουν κυριολεκτικά τυφλωθεί από την υποτιθέμενη εκτίναξη των εξαγωγών μας με την έλευση της δραχμής! Ο λόγος εξαγωγών προς εισαγωγές, για μεγάλο διάστημα που ως εθνικό μας νόμισμα ήταν η δραχμή, αλλά και μέχρι να κτυπήσει κατακέφαλα το ξερό μας το κεφάλι η κρίση του 2009, ήταν μόλις ανάμεσα στο 60 και 70%!

Εδώ, επίσης, δεν θα πρέπει να παραλείψουμε να σημειώσουμε ότι και στην περίοδο που είχαμε δραχμή οι εξαγωγές μας κατευθύνονταν, σε μεγάλο ποσοστό, σε χώρες που το νόμισμα τους ήταν πολύ ισχυρότερο, όπως Γερμανία, Αγγλία, Γαλλία κλπ.

 Και κάτι όμως ακόμα. Η ανάκαμψη των εξαγωγών άρχισε, αν και εθνικό μας νόμισμα ήταν το τόσο κατασυκοφαντημένο Ευρώ, μόλις το 2009, δηλαδή όταν τελείωσε το πάρτι της με δανεικά ευημερίας μας και η κρίση έκανε πάρα πολλούς να στραφούν σε παραγωγικές δραστηριότητες και τομείς που τους είχαμε σχεδόν ξεχάσει!
Το τελευταίο φαίνεται καθαρά και από το παρακάτω διάγραμμα που δείχνει το έλλειμμα του εμπορικού μας ισοζυγίου.

Το διάγραμμα αυτό μας δείχνει ξεκάθαρα ότι με την έλευση του Ευρώ ως εθνικού μας νομίσματος και με τη ροή άφθονου χρήματος από τις τράπεζες για κάθε χρήση, στην κυριολεξία «πάρε κόσμε», όλοι, έμποροι και καταναλωτικό κοινό, στράφηκαν στα εισαγόμενα είδη, με αποτέλεσμα το έλλειμμα του εμπορικού μας ισοζυγίου να κοντεύει να φθάσει μέχρι εκεί που σχεδόν δεν πήγαινε άλλο και να αρχίσει να μειώνεται, ενώ συνεχίζαμε να ευρισκόμαστε εντός της ζώνης του Ευρώ, μόνο με την εμφάνιση της κρίσης που έκαμε πολλούς, θέλοντας και μη, να δουν ότι τα ψέματα τελείωσαν και να στραφούν σε πραγματικά παραγωγικές δουλειές.

Εάν τώρα κάποιοι ισχυρισθούν ότι αυτό προέκυψε γιατί τάχα μειώθηκε, λόγω της οικονομικής δυσπραγίας, η κατανάλωση στα εισαγόμενα είδη, ο παρακάτω πίνακας και πάλι θα τους διαψεύσει.

Πράγματι, η σύγκριση εξαγωγών - εισαγωγών μεταξύ των ετών 2009, τότε που η κρίση φάνηκε καθαρά, έστω και αν κάποιοι δεν το κατάλαβαν και μοίραζαν ακόμη λεφτά, και του 2013 δείχνει ότι οι μεν εξαγωγές αυξήθηκαν κατά 47% περίπου οι δε εισαγωγές μειώθηκαν μόνο κατά 14%. Βέβαια, εδώ δεν πρέπει να παραλείψουμε και το ότι οι εισαγωγές μας έφθασαν το 2008 το απίστευτο ύψος των 64 δις Ευρώ περίπου, όταν οι εξαγωγές ήταν μόλις 20 δις, δείχνοντας το πόσο είχαμε ξεφύγει και γιατί, μαζί με άλλες πολλές αμαρτίες μας, φτάσαμε εκεί που φτάσαμε, παρά τις φωνές των κάθε λογής «Καμένων» που εξακολουθούν και φωνάζουν περί «επαίσχυντου» και «επονείδιστου» χρέους!

Ένα ακόμα διάγραμμα που μας δείχνει την ποσοστιαία κατανομή των εξαγωγών μας ανά τον κόσμο, έρχεται να διαλύσει και αυτό τον μύθο, ότι δηλαδή με φτηνό νόμισμα οι εξαγωγές μας θα είχαν απογειωθεί, διεισδύοντας πάρα πολύ στις ξένες αγορές που έχουν ακριβό νόμισμα, αφού, δυστυχώς για αυτούς, δεν επαληθεύεται ούτε αυτός ο ισχυρισμός τους.

Τι μας δείχνει λοιπόν αυτό το διάγραμμα; Μας δείχνει ότι υπάρχει μια σαφής τάση, αν και το νόμισμα μας είναι το Ευρώ, ποσοστιαίας αύξησης επί του συνόλου των εξαγωγών μας προς χώρες που δεν έχουν ένα ακριβό, όπως το Ευρώ, νόμισμα.

Κάτι ακόμα που ανατρέπει τον ισχυρισμό τους που αναφέραμε παραπάνω είναι και το εξής. Αφού υπάρχουν ελληνικά προϊόντα που δεν επηρεάζονται τόσο από το κόστος των εισαγομένων πρώτων υλών και μηχανημάτων, όπως το λάδι, που είναι βασικά προϊόν έντασης εργασίας, γιατί επί εποχής δραχμής δεν μπορέσαμε να μπούμε αποτελεσματικά στις ξένες αγορές, γεγονός που με αργά αλλά σταθερά βήματα πραγματοποιείται σήμερα;

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Πριν τελειώσουμε με τα παραμύθια και τους παραμυθάδες που βγάζει άφθονους, δυστυχώς, αυτός ο τόπος, θεωρώ ότι είναι εύκολο να καταλάβει ο καθένας ότι όταν ένα νόμισμα χάνει κάθε χρόνο σε σημαντικό βαθμό την αξία του, πέρα από την εμπιστοσύνη των πολιτών που χάνεται κι αυτή μαζί με τις καταθέσεις τους που ταξιδεύουν σ’ άλλα μέρη, για να διατηρηθεί η αγοραστική δύναμη του κοινού θα πρέπει να αυξάνονται ανάλογα ή έστω σημαντικά και οι μισθοί, αφού όχι μόνον οι τιμές των εισαγόμενων προϊόντων, πρώτων υλών, πετρελαίου, φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας θα εκτιναχθούν στα ύψη, αλλά θα υπάρξει αύξηση τιμής και στα περισσότερα εγχώρια προϊόντα, έστω και σε μικρότερο βαθμό, αφού και αυτή θα επηρεάζεται από την αύξηση του ανελαστικού κόστους παραγωγής που είναι τα μηχανήματα, λιπάσματα, φυτοφάρμακα, πρώτες ύλες και κυρίως καύσιμα και ενέργεια.

Έτσι, ακόμα και αν επιτευχθεί κάποια αύξηση των εξαγωγών, για να αντισταθμιστεί η μεγάλη μείωση της αγοραστικής δύναμης του κοινού θα πρέπει να κοπεί νέο χρήμα, με αποτέλεσμα υποτίμηση του νομίσματος και αύξηση του πληθωρισμού, γεγονός που θα έχει πολλαπλασιαστικές συνέπειες, αφού εκτός από την αύξηση της τιμής των προϊόντων θα επιφέρει με τη σειρά του και αύξηση των επιτοκίων δανεισμού των επιχειρήσεων, που συνεπάγεται αύξηση του κόστους χρήματος και αυτό με τη σειρά του περαιτέρω αύξηση της τιμής των προϊόντων και πάει λέγοντας, εκτός βέβαια αν θέλουμε να συναγωνιστούμε στον τομέα αυτόν χώρες όπως η Κίνα, Μαλαισία κλπ. και παρά τη μείωση της αγοραστικής δύναμης του κοινού να μην υπάρχει καμία αύξηση στις αποδοχές του κόσμου. Εδώ λοιπόν είναι το κομβικό σημείο και όπως λένε: «Όσοι πιστοί (αν τολμάτε) προσέλθετε!»

Αν όμως μία χώρα θέλει πραγματικά να αυξήσει τις εξαγωγές της θα πρέπει αυτή να σταθεροποιήσει την οικονομία, να σταματήσει να υπερφορολογεί τις επιχειρήσεις, που μόνο κακό κάνει, να φροντίσει να υπάρχει ένα σταθερό και δίκαιο φορολογικό και εργασιακό πλαίσιο και να απομακρύνει όλα τα γνωστά εμπόδια που δεν βοηθούν, χρόνια τώρα, το επιχειρείν, προσελκύοντας, λόγω και του χαμηλού πληθωρισμού που διασφαλίζει το Ευρώ, μεταξύ των άλλων και παραγωγικές επενδύσεις, που θα συμβάλλουν ουσιαστικά και στο να μειωθεί η τερατώδης ανεργία που μαστίζει τη χώρα μας.

Οι παραγωγοί με τη σειρά τους θα πρέπει να επικεντρωθούν κυρίως σε παραγωγή προϊόντων που έχουν υψηλή προστιθέμενη αξία και έχουν ζήτηση στο εξωτερικό ή είναι καινοτόμα, να βελτιώσουν και να σταθεροποιήσουν την ποιότητα και την εμφάνιση τους, να επενδύσουν σοβαρά στο brand name τους, να εκσυγχρονίσουν τις μεθόδους παραγωγής και να ανανεώσουν τον μηχανολογικό τους εξοπλισμό, που λόγω επενδυτικής απραξίας κοντεύει να απαξιωθεί ή έχει ήδη απαξιωθεί. Όλα τα άλλα είναι «παρηγοριά στον άρρωστο, μέχρι να βγει η ψυχή του!»

Με αυτά και με όσα ήδη έχουμε αναφέρει στο σχετικό με τη δραχμή άρθρο, που προηγήθηκε, με τίτλο «Προπαγανδίζοντας πάλι… τα πετσετάκια!», πιστεύω ότι καταλάβατε γιατί είναι πάλι «άνθρακες» ο θησαυρός που κομίζουν οι λαοπλάνοι, της δραχμής αυτήν τη φορά, για τους δικούς τους βέβαια λόγους, πολιτικούς, καιροσκοπικούς και διανοητικούς, με το τελευταίο να έχει ιδιαίτερη σημασία, αφού όπως είπε και ο Αϊνστάιν: «Δύο πράγματα πιστεύω ότι είναι άπειρα: η βλακεία και το Σύμπαν, για το τελευταίο όμως αρχίζω και αμφιβάλλω!»

Πάντως, αν θέλετε, πέρα από τα όσα αναφέραμε παραπάνω, μπορείτε να ανατρέξετε και σε ένα καταπληκτικό άρθρο του καθηγητή Χρηματοοικονομικής Μιχάλη Γκλεζάκου, με τίτλο «Από το Ευρώ στη δραχμή: πρώτη ημέρα – πρώτος χρόνος», όπου με κινηματογραφικό σχεδόν, αλλά τεκμηριωμένο, τρόπο περιγράφει αυτά που θα μας συμβούν, αν, ως ιδανικές αυτόχειρες, μαγευτούμε από τα καλέσματα των Σειρήνων της δραχμής και τους ακολουθήσουμε, ξεχνώντας τι έκανε σε ανάλογη περίπτωση ο πανέξυπνος Οδυσσέας που τις άκουσε μεν, την «έκαμε» δε!

Τελειώνοντας, θα πρέπει να τονιστεί και κάτι που πρέπει να το έχουμε συνέχεια στο μυαλό μας, ότι δηλαδή η επίλυση των όποιων οικονομικής φύσεως προβλημάτων που έχουμε δεν διασφαλίζει μακροπρόθεσμα και από μόνη της ότι δεν θα έχουμε πισωγυρίσματα, μιας και η οικονομία κάνει κύκλους και οι διάφοροι καιροσκόποι ψάχνουν την ευκαιρία να εμφανιστούν πάλι και να μας «γοητεύσουν» με τις ιδέες τους. Το φάρμακο είναι οι μεν νέοι να αποκτήσουν πραγματική παιδεία, για να μπορούν να κρίνουν και αυτά που ακούνε αλλά και αυτά που διαβάζουν, οι υπόλοιποι δε, εμείς, να μας γίνουν επιτέλους τα παθήματα μαθήματα, αφού δεν υπάρχουν μαγικοί τρόποι για να λύνουμε τα προβλήματά μας και όπως έλεγαν οι αρχαίοι: «Τα αγαθά (κανονικά) κόποις κτώνται!»