ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΗ ΣΑΛΑΤΑ

Στη ροή του χρόνου και στη διαδρομή της Ιστορίας έχουν γίνει και εξακολουθούν να γίνονται, σε πιο περιορισμένη βέβαια κλίμακα, αλλαγές που αφορούν την ονομασία περιοχών και κρατών, τα σύνορά τους, την γλώσσα που επικρατεί και βέβαια την φυλετική τους σύνθεση.

Τα παραδείγματα είναι πάμπολλα και δεν χρειάζεται να πάμε πολύ μακριά, στην αρχαιότητα, αρκεί να δει κανείς τις ανακατατάξεις που έγιναν τους τέσσερις τελευταίους αιώνες σε τοπικό, αλλά και σε παγκόσμιο επίπεδο για να αντιληφθεί του λόγου το αληθές.

Αυτό αφορά και την περιοχή μας, δηλαδή τη χώρα μας, τους γείτονες μας εξ ανατολών, αλλά και τις χώρες των ΝΔ Βαλκανίων. Άλλαξαν σύνορά, ονομασίες και δημιουργήθηκαν στα Δυτικά και ΝΔ Βαλκάνια πολλά μικρά κράτη, «κρατίδια» όπως υποτιμητικά συνηθίζουμε, εμείς οι κάτοικοι «μεγάλης χώρας», να τα αποκαλούμε.

Είναι μια κατάσταση που οι ξένοι, ίσως δικαίως, την παρομοιάζουν με μια σαλάτα, την γνωστή μας «Ρωσική» που αποκαλείται απ’ αυτούς «Μακεδονική σαλάτα»! Η κατάσταση όμως αυτή είναι σοβαρή και πρέπει πάντοτε να μας απασχολεί γιατί μια αστάθεια στην περιοχή αυτή σίγουρα επηρεάζει και εμάς.

Γίνεται όμως ακόμα πιο σοβαρή γιατί μέσα στα μικρά αυτά κράτη που δημιουργήθηκαν, δημιουργήθηκε και ένα κράτος, ακριβώς στα βόρεια σύνορα μας, που, υπερβαίνοντας κάθε ιστορική αλήθεια και ξεπερνώντας τα όρια της γελοιότητας, προσπάθησε να οικειοποιηθεί τα ονόματα μεγάλων τέκνων της αρχαίας Μακεδονίας και την καταγωγή τους, φθάνοντας στο σημείο να αποκαλεί τη γλώσσα των κατοίκων της, που είναι στην κυριολεξία σερβοβουλγαρική, Μακεδονική, τους κατοίκους της Μακεδόνες και την ίδια τη χώρα τους Δημοκρατία της Μακεδονίας.

Το χειρότερο είναι ότι εκδήλωσε αλυτρωτικές διαθέσεις για την απελευθέρωση δήθεν ομοεθνών του που ζουν στην ελληνική Μακεδονία, τυπώνοντας σχετικούς χάρτες και χαρτονομίσματα και επισημοποιώντας τις διαθέσεις του αυτές ακόμη και στο Σύνταγμα και τη σημαία της χώρας.

Βέβαια, με την ενδιάμεση συμφωνία του 1995 που υπέγραψαν με τη χώρα μας, η κατάσταση αυτή εξομαλύνθηκε αρκετά, με τον περιορισμό σε μεγάλο βαθμό των σχετικών διατυπώσεων στο Σύνταγμα του, τη αλλαγή τους ονόματος της χώρας, που έγινε δεκτό μεν, προσωρινά δε, στον ΟΗΕ ως FYROM, καθώς και την αλλαγή της σημαίας του που έφερε ως σύμβολο εκείνο του αρχαίου Μακεδονικού βασιλείου, δηλαδή το αποκαλούμενο αστέρι της Βεργίνας!

Το κακό όμως είχε γίνει με την εμπέδωση στους κατοίκους του από την σχολική ηλικία όλων των παραπάνω, δεδομένου ότι η ιστορία αυτή ξεκινά πρακτικά το 1944, με την ονομασία αυτού επί Γιόζιπ Τίτο όταν ακόμη δεν είχε διαλυθεί η Γιουγκοσλαβία, ως Ομόσπονδη Σοσιαλιστική Δημοκρατίας της Μακεδονίας, και την αυθαίρετη μετέπειτα ονομασία της, όταν το 1991 ξεκίνησε η διάλυση της Γιουγκοσλαβίας, ως Δημοκρατία της Μακεδονίας. Σε προηγούμενες σχετικές με το θέμα αυτό αναρτήσεις είχαμε περιγράψει και αναλύσει με αρκετή λεπτομέρεια, αλλά τεκμηριωμένα, όλα αυτά.

Σήμερα όμως, με αφορμή τη έναρξη συνομιλιών για την εύρεση μιας ρεαλιστικής, δίκαιης και αμοιβαία αποδεκτής και βιώσιμης λύσης μεταξύ της χώρας μας και του κράτους αυτού, αλλά και της σύγχυσης που υπάρχει σε πολλούς από μας, που θεωρούν ότι τα σύνορα της Μακεδονίας των αρχαίων χρόνων έχουν παραμείνει αμετάβλητα στο πέρασμα των αιώνων και ως εκ τούτου ότι στο τελικό όνομα της χώρας αυτής δεν πρέπει να περιέχεται, με κανένα τρόπο, η λέξη «Μακεδονία», θα παρουσιάσουμε κάποιους ιστορικούς χάρτες για να μπουν τα πράγματα στη θέση τους χρονολογικά και από τις δύο πλευρές.

Ελπίζεται έτσι να ξεδιαλυθούν κάποια πράγματα που σκόπιμα προβάλλονται και ακούγονται, συμβάλλοντας με αυτόν τον τρόπο να περιοριστούν οι επιπτώσεις των συλλαλητηρίων που συγκλήθηκαν σε Θεσσαλονίκη και Αθήνα και στα οποία συμμετείχε πλήθος κόσμου, με αγνές προθέσεις και αισθήματα μάλλον οι περισσότεροι, αλλά και κάθε είδους επιτήδειοι, «λαμόγια» και φασιστοειδή που προσπαθούν να εκμεταλλευτούν την κατάσταση, διότι διαφορετικά ελλοχεύει ο πραγματικός κίνδυνος, πέραν των άλλων, οι διαπραγματεύσεις να τερματισθούν άδοξα και όχι μόνο η χώρα μας να θεωρηθεί υπαίτια γι’ αυτό και να απομονωθεί, αλλά, και αυτό είναι ακόμα χειρότερο, η χώρα αυτή να αναγνωριστεί επίσημα πλέον απ’ όλους ως Δημοκρατία της Μακεδονίας, κάτι που ήδη άτυπα γίνεται από 100 και πλέον χώρες και επίσημα από μεγάλες χώρες του κόσμου, όπως η Αμερική, η Ρωσία και η Κίνα, αλλά και άλλες μικρότερες.

Βλέπετε, άγνοια και λαϊκισμός κατορθώνουν το ακατόρθωτο, να φέρνουν δηλαδή ακριβώς το αντίθετο αποτέλεσμα απ’ αυτό που φαινομενικά επιδιώκεται, κάτι που το έχουμε εμείς, ως Έλληνες, πληρώσει πολύ ακριβά στο παρελθόν και οι Άγγλοι το συνειδητοποίησαν και αυτοί, με πολύ δυσάρεστο τρόπο μάλιστα, μόλις πρόσφατα!

Η αρχαία Μακεδονία και το τέλος του παραμυθιού των γειτόνων

Λένε, μια εικόνα, χίλιες λέξεις και ο χάρτης αυτός βάζει αφενός τα πράγματα στη θέση τους και αφετέρου τέλος στα παραμύθια που σερβίριζαν διάφοροι επιτήδειοι στους κατοίκους της γειτονικής χώρας 70 και πλέον χρόνια. Πάνω από τα βόρεια σύνορα της αρχαίας Μακεδονίας δεν υπάρχει ίχνος που να θυμίζει τη χώρα αυτή. Υπάρχει μόνο η αρχαία Πελαγονία και κυρίως ή αρχαία Παιονία, περιοχές που ούτως ή άλλως κατακτήθηκαν αργότερα από τον Φίλιππο Β’. Είπαμε, η ιστορική αλήθεια πολλές φορές διαστρεβλώνεται σκόπιμα, αλλά όχι και έτσι κύριοι της γείτονος!

Η Μακεδονία στους χρόνους του Ρωμαίου αυτοκράτορα Αδριανού (125 μ.χ.)

Ο χάρτης της ενότητας αυτής, που είναι μέρος της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας στους χρόνους του Αδριανού, έχει μια ιδιαίτερη σημασία. Ο λόγος είναι βασικά ο εξής:

♦   Επιβεβαιώνει αυτό που αναφέραμε στην αρχή, ότι δηλαδή τα γεωγραφικά όρια, αλλά και οι ονομασίες μιας περιοχής, αλλάζουν, ανάλογα με την ιστορική περίοδο που εξετάζουμε.

Πράγματι, ο χάρτης δείχνει ότι τα όρια της Μακεδονίας, ως Ρωμαϊκή επαρχίας της Μακεδονίας τους χρόνους εκείνους, είχαν σαφώς αλλάξει και διευρυνθεί κυρίως προς τα βόρεια αλλά και δυτικά, περιλαμβάνοντας την σημερινή Αλβανία. Το γεγονός αυτό χρειάζεται να προσεχθεί ιδιαίτερα απ’ όλους εκείνους τους Έλληνες που ακόμη και σήμερα, έχοντας πλήρη άγνοια της ιστορίας, μπερδεύουν, μέσα στην εθνικιστική τους σύγχυση, τα όρια της αρχαίας Μακεδονίας με εκείνα των μετέπειτα χρόνων, θεωρώντας ότι όποια περιοχή είναι πέραν των αρχαίων εκείνων ορίων δεν είναι και δεν πρέπει να λέγεται Μακεδονία!

Από την άλλη έχουμε και τους κατοίκους της βόρειας γειτονικής μας χώρας που θεωρούν, θύματα πολιτικής προπαγάνδας και σκοπιμοτήτων καθώς και λαϊκιστών και υπερεθνικιστών τύπου Νίκολα Γκρούεβσκι, ότι επειδή η χώρα τους βρίσκεται σήμερα μέσα στα όρια της περιοχής που ονομάζεται Μακεδονία, όπως αυτά καθορίστηκαν στην πορεία του χρόνου, είναι και αυτοί απόγονοι των αρχαίων Μακεδόνων!

Βέβαια, ο χάρτης αυτός του 125 μ.χ. δείχνει ότι ακόμη και την εποχή εκείνη, δηλαδή πολύ αργότερα από την εποχή του αρχαίου Μακεδονικού Βασιλείου, τίποτε δεν υπάρχει που να αφήνει έστω και την ελάχιστη υπόνοια περί ύπαρξης στην περιοχή σλαβικών φύλων.

Πράγματι, η πόλη Stobi, που σήμερα βρίσκεται κοντά στην πόλη Γκράντσκο της γείτονος, ήταν αρχαία πόλη της Παιονίας, που όπως αναφέραμε κατακτήθηκε από τους Μακεδόνες, έγινε δε αργότερα πρωτεύουσα της ρωμαϊκής επαρχίας της Δεύτερης Μακεδονίας (Macedonia Salutaris ή Macedonia Secunda), τα όρια της οποίας, όπως θα δούμε, φαίνονται στους δύο επόμενους χάρτες της ανάρτησης αυτής.

Αλλά και η πόλη Scupi, που στον χάρτη είναι πάνω από τα όρια της τότε Μακεδονίας και βρίσκεται σήμερα μερικά χιλιόμετρα από το κέντρο των Σκοπίων, ήταν αρχικά ρωμαϊκό στρατόπεδο και την εποχή του Δομιτιανού (81-96 μ.Χ.) ιδρύθηκε στη θέση του η ρωμαϊκή αυτή πόλη που έγινε το κέντρο του Ρωμαϊκής Δαρδανίας.

Ακόμη βλέπουμε στον χάρτη αυτό ότι η περιοχή που αναφέρεται ως Moesia Superior, ή όπως την αναφέρουμε εμείς σήμερα Κάτω Μοισία, περιείχε με βάση το σημερινό χάρτη της Βαλκανικής Χερσονήσου, μεγάλα τμήματα της Σερβίας και της ΠΓΔΜ, κατοικήθηκε δε κυρίως από Δάκες (Θρακο-Δάκες), Ιλλυριούς και Θρακο-Ιλλυρούς λαούς και όχι βέβαια από σλάβους. Το όνομα της περιοχής προέρχεται από τους Moισούς, Θρακοδακικό λαό, που ζούσαν εκεί πριν μάλιστα από τη Ρωμαϊκή κατάκτηση.

Η Μακεδονία τον 4ο μ.χ. αιώνα

Μετά τις μεταρρυθμίσεις του Διοκλητιανού (284-305 μ.χ.) τον 4ο αιώνα η ίδια η ρωμαϊκή επαρχία της Μακεδονίας χωρίστηκε, και σωστά, στη Macedonia Prima (Macedonia Ι) στο νότο και στη Macedonia Secunda ή Salutaris (Macedonia ΙΙ) στο βορρά, όπως φαίνεται και στον σχετικό χάρτη.

Η Macedonia Prima ("Πρώτη Μακεδονία Ι"), που φαίνεται στον χάρτη ως Macedonia I, ήταν ρωμαϊκή επαρχία που περιλάμβανε το μεγαλύτερο μέρος του βασιλείου της Μακεδονίας, που συμπίπτει με το μεγαλύτερο μέρος της σημερινής Ελληνικής Μακεδονίας, είχε δε πρωτεύουσα της τη Θεσσαλονίκη.

Η Macedonia Salutaris («Σωτήρια Μακεδονία»), που φαίνεται στον χάρτη ως Macedonia II,  επίσης γνωστή ως Macedonia Secunda («Δεύτερη Μακεδονία»), ήταν ρωμαϊκή επαρχία που περιλάμβανε εν μέρει τη Δαρδανία και το σύνολο της Παιονίας, που είναι το μεγαλύτερο μέρος της σημερινής πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας.

Για να ολοκληρώσουμε την όλη εικόνα παραθέτουμε ακόμα τον σχετικό χάρτη του 6^ου μ.χ. αιώνα που έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον διότι όχι μόνο δείχνει τα όρια της ρωμαϊκής Διοικητικής περιοχής της Μακεδονίας τον αιώνα αυτόν, 4 αιώνες δηλαδή από την απεικόνιση της περιοχής στον αντίστοιχο χάρτη στις αρχές του 2^ου αιώνα, αλλά και τα όρια και τις τότε ονομασίες των άλλων περιοχών της Βαλκανικής.

Τελικές παρατηρήσεις και  συμπεράσματα

Κλείνοντας την ανάρτηση αυτή δεν μπορούμε παρά να παρατηρήσουμε, για μια ακόμη φορά, πως η διαστρέβλωση της ιστορικής αλήθειας και αντικειμενικής πραγματικότητας από τους διάφορους επιτήδειους, η πατριδοκαπηλία και ο εθνικολαϊκισμός, σε συνδυασμό βέβαια πάντοτε με την άγνοια, αποτελούν ένα πολύ εκρηκτικό μείγμα που μπορεί να παρασύρει γειτονικούς λαούς σε διαμάχες, ακόμα και σε συγκρούσεις, τον ίδιο δε τον λαό μιας χώρας να τον οδηγήσει σε αποτελέσματα εντελώς αντίθετα από αυτά που του λένε και υπόσχονται ή ακόμα χειρότερα σε εξαιρετικά επικίνδυνες και πολύ οδυνηρές καταστάσεις.

Οι δύο λαοί, μακριά απ’ όλους αυτούς τους παραπάνω, τις σύγχρονες σειρήνες, που είναι πάντοτε μπροστά και στην πρώτη θέση όταν παρασέρνουν τον κόσμο, κρύβονται όμως ή εξαφανίζονται όταν έρθει το αποτέλεσμα των όσων διακηρύττουν, μπορεί ειρηνικά, με ηρεμία και σύνεση να βρουν μια αμοιβαία αποδεκτή λύση που θα πατά γερά μεν σε αλήθειες, θα είναι όμως παράλληλα ρεαλιστική, δίκαιη και βιώσιμη. Η μισαλλοδοξία δεν υπήρξε ποτέ καλός σύμβουλος!

Κλείνοντας όμως, δεν μπορούμε να μην αναφερθούμε στα συλλαλητήρια που έγιναν σχετικά με το θέμα αυτό. Πράγματι, στη χώρα έγιναν ήδη δύο συλλαλητήρια. Στο ένα μίλησαν γνωστοί, αλλά και νεοεμφανιζόμενοι υπερπατριώτες και υπερεθνικιστές. Στο δεύτερο, που  η συγκέντρωση του κόσμου θύμιζε παλαιότερες προεκλογικές ομιλίες με ταχυμεταφερόμενες, όπως και σ΄ αυτήν, «ταξιαρχίες» ψηφοφόρων, μίλησε, μεταξύ άλλων, ο Μίκης Θεοδωράκης, προκαλώντας σε πολλούς έκπληξη, απορία αλλά και  απογοήτευση για την ενεργό συμμετοχή του σ’ αυτή, όταν μάλιστα, εκτός από τις προθέσεις των διοργανωτών που είναι αμφιλεγόμενες, στη συγκέντρωση αυτή ήταν γνωστό ότι θα συμμετάσχουν και άτομα για καθαρά κομματικούς σκοπούς και λόγους και, το χειρότερο, διάφοροι πατριδοκάπηλοι και φασιστοειδή. Βλέπετε, όταν έχεις ένα «βαρύ» όνομα πρέπει το διαφυλάττεις, προσέχοντας πολύ τι κάνεις και τι λες, ιδιαίτερα μάλιστα όταν πρόκειται για πολύ σοβαρά θέματα. Είναι όμως, όπως πάντα, θέμα επιλογής για την οποία και κρίνεσαι.

Η ομιλία του χαρακτηρίστηκε από κάποιους δημοσιογράφους στον έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο, αλλά και σε κάποιους ραδιοφωνικούς σταθμούς, ως «ιστορική»! Η αλήθεια όμως είναι, έχοντας απλώς και μόνο τα στοιχεία που εκτέθηκαν στην ανάρτηση αυτή, ότι ο άνθρωπος είπε, δυστυχώς, αυτά που λέει και πιστεύει κάθε ανιστόρητος άνθρωπος και το χειρότερο ότι έφτασε στα όρια της καθαράς δημαγωγίας. Η ομιλία του αυτή υπήρξε, δυστυχώς για τον ίδιο, μια πραγματική αποκαθήλωση. Πέρα όμως απ’ αυτό, δύο πράγματα μεταξύ των άλλων που είπε δεν πρέπει να περάσουν απαρατήρητα και χρειάζονται οπωσδήποτε σχολιασμό.

♦   Είπε ότι οι μεγάλες εθνικές αποφάσεις δεν μπορεί να λαμβάνονται από την κυβέρνηση, την οποιαδήποτε κυβέρνηση, ούτε ακόμη και απ’ αυτήν την ίδια τη Βουλή, αλλά από τον λαό με δημοψήφισμα!

Φαίνεται ότι όταν μιλάς σε μεγάλο συγκεντρωμένο πλήθος παθαίνεις ένα είδος μεγαλοϊδεατισμού. Εκείνη την στιγμή δεν υπάρχει τίποτε άλλο εκτός από εσένα και το πλήθος που αλαλάζει. Στην προκειμένη περίπτωση δεν υπάρχει ούτε ο υπέρτατος Νόμος του κράτους, το Σύνταγμα, που σαφώς ορίζει στο άρθρο 44 παρ.2:

«Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας προκηρύσσει με διάταγμα δημοψήφισμα για κρίσιμα εθνικά θέματα, ύστερα από απόφαση της απόλυτης πλειοψηφίας του όλου αριθμού των βουλευτών, που λαμβάνεται με πρόταση του Υπουργικού Συμβουλίου.»

Βλέπετε ο κ. Θεοδωράκης, αν και μιλούσε στην πλατεία Συντάγματος, αγνοούσε το Σύνταγμα που δεν λέει ότι δημοψήφισμα για κρίσιμα εθνικά θέματα διεξάγεται όποτε αυτός θεωρεί και με τον τρόπο που αυτός νομίζει.

♦   Για την ονομασία της γείτονος χώρας, μας είπε:

«τυχόν υποχώρηση από αυτή τη γραμμή θα έχει ολέθρια αποτελέσματα για το μέλλον της χώρας μας. Εάν υποχωρήσουμε αυτή τη στιγμή από τη θέση μας για το όνομα είναι σαν να ανοίγουμε διάπλατα τα σύνορα μας σε αυτούς που μας απειλούν ανοιχτά και ξεδιάντροπα από το ίδιο τους το Σύνταγμα».

Κατ’ αρχάς, η διαπραγμάτευση που διεξάγεται δεν αφορά μόνο το όνομα αλλά και όσα έχουν απομείνει στο Σύνταγμα της γείτονος, μετά την ενδιάμεση συμφωνία μεταξύ Ελλάδος και της χώρας αυτής το 1995, καθώς επίσης και κάθε τι που παραπέμπει ή οικειοποιείται πρόσωπα και σύμβολα της αρχαίας Μακεδονίας. Μετά ομιλούμε για μια σύνθετη ονομασία με γεωγραφικό ή χρονικό προσδιορισμό, αλλά ούτε τα πρώτα φαίνεται ή κάνει ότι δεν τα γνωρίζει ο κ. Θεοδωράκης, μήτε  δέχεται το τελευταίο.

   Τα θέλει όλα γιατί φοβάται ότι «…ανοίγουμε διάπλατα τα σύνορα μας σε αυτούς που μας απειλούν ανοιχτά και ξεδιάντροπα…». Αλλά μήπως είδε ο ίδιος ή κάποιος απ’ αυτούς που είχαν συγκεντρωθεί στην πλατεία Συντάγματος να γίνεται κάτι τέτοιο στα σύνορά μας, χθες, προχθές ή εδώ και 25 χρόνια, απ’ εκείνους που ονομάζουν την χώρα τους «Δημοκρατία της Μακεδονίας» και έτσι την αποδέχονται ή την αποκαλούν σήμερα πάνω από 130 χώρες. 

   Είναι δε να απορείς που όλοι αυτοί, ομιλητές και συγκεντρωμένοι, αν και παλληκαράδες φοβούνται τη μικρή αυτή χώρα, με τα πολλά και ιδιαίτερα σοβαρά εσωτερικά προβλήματα, λόγω κυρίως της Αλβανικής μειονότητας, που εκτός αυτών και του γεγονότος ότι η κατάσταση έχει παγιωθεί, σχετικά με τα σύνορα της περιοχής, με διεθνή Συνθήκη, η χώρα αυτή είναι πρακτικά και εντελώς ανίσχυρη και αδύναμη στρατιωτικά, σε σχέση με μας.

   Παρέλειψε όμως ο κ. Θεοδωράκης να μας πει και για τους πραγματικούς κινδύνους που απειλούν τη χώρας μας, για να μην πούμε για την ευκαιρία που παρουσιάζεται και τα οφέλη που θα χαθούν, αν παρ’ ελπίδα το ζήτημα δεν έχει επιτυχή έκβαση και δεν επιτευχθεί συμφωνία, λόγω κυρίως της αντίρρησης του κόσμου και της δικιάς του παρότρυνσης και «συνδρομής». Τι να πεις όμως, τότε, αν γίνει κάτι τέτοιο, «πάρε το αυγό και κούρευτο» και τρέξε και βρες πού έχουν λουφάξει όλοι αυτοί!

Για μια ακόμη φορά πάντως αποδείχθηκε περίτρανα ότι είναι μεγάλο λάθος να ταυτίζουμε το έργο κάποιου με την προσωπικότητα και τον εν γένει βίο και πολιτεία του. Σπάνια αυτά ταυτίζονται ή τουλάχιστον σπάνια ταυτίζονται μέχρι τέλους, εκτός αν και για τα δύο δεν αξίζει καν τον κόπο να ασχοληθείς. Γι’ αυτό ισχύει εδώ, κάπως βέβαια παραφρασμένα: «Μηδένα προ του τέλους… κρίνε!»