ΚΑΙ ΛΑΝΘΑΝΕΙΝ ΚΑΙ ΕΜΜΕΝΕΙΝ!

Το να κάνεις λάθη είναι ανθρώπινο, σε αντίθεση με το να μην κάνεις, που θα ήταν εντελώς αφύσικο, κυριολεκτικά εξωπραγματικό. Όπως έλεγαν και οι αρχαίοι Λατίνοι: «Errare humanum est, perseverare diabolicum», δηλαδή το «λανθάνειν εστί ανθρώπινον, το εμμένειν εστί σατανικόν». Αυτό όμως που πρέπει να προσέξουμε εδώ σ’ αυτά που μας λέει το παραπάνω γνωμικό, πέρα από το ότι το να κάνεις λάθη είναι στη φύση του ανθρώπου, είναι και κάτι εξ ίσου σημαντικό, ότι δηλαδή δεν μπορεί να επιμένεις στο να κάνεις τα ίδια λάθη ή αν θέλετε ότι υπάρχει και ένα όριο, δεν μπορεί να επιμένεις να κάνεις λάθη συνέχεια. Αν ακόμα θέλετε να το επεκτείνουμε λίγο παραπάνω, δεν μπορεί να μην μαθαίνεις από τα λάθη σου ή, ακόμα πιο εύκολο, από τα λάθη των άλλων.

Τώρα, θα μου πείτε γιατί σας τα λέω όλα αυτά; Μα γιατί τα λάθη, συνήθως, πληρώνονται ανάλογα με το πόσο μεγάλα ή μικρά είναι και ανάλογα με τη βαρύτητα τους. Έτσι, τα δικά μας, τα προσωπικά λάθη, τα πληρώνουμε, συνήθως, εμείς οι ίδιοι, οι γνωστοί μας αλλά καμιά φορά και άλλοι, άγνωστοι. Τα επαγγελματικά λάθη τα πληρώνουμε συνήθως πάλι εμείς, αλλά ενδεχόμενα και ένα σωρό άλλοι άνθρωποι που εργάζονται στην εταιρία μας, δική μας ή ξένη, ή ακόμα χειρότερα και άνθρωποι που εργάζονται σε άλλες εταιρίες. Όταν όμως είσαι Κυβέρνηση τα λάθη σου τα πληρώνουν μικρές ή μεγάλες κοινωνικές ομάδες ανθρώπων της χώρας ή ακόμα, αν είναι ιδιαίτερα σοβαρά, τα πληρώνει η χώρα ολόκληρη για λίγα ή πολλά χρόνια ή ακόμα και για πάντα!

Τα συνήθη κυβερνητικά λάθη

Αυτό όμως που διακρίνει τα λάθη των Κυβερνήσεων, σε σχέση με αυτά των κοινών ανθρώπων, είναι ότι αρκετά συχνά οφείλονται και σε άλλους παράγοντες πέραν αυτού που καλούμε ανθρώπινο λάθος. Έτσι, είμαστε μάρτυρες λαθών που γίνονται εσκεμμένα και αποβλέπουν στην ενίσχυση της επιρροής μιας Κυβέρνησης σε μέρος ή ακόμα σ’ ολόκληρο το εκλογικό σώμα, λάθη που χαρακτηρίζονται από αναιτιολόγητες παροχές, χαριστικούς διορισμούς, φωτογραφικούς νόμους και ένα σωρό τέτοια που χρόνια τώρα γίνονται και τα έχουμε συνηθίσει τόσο που, αν δεν θιγόμαστε άμεσα, το μόνο που λέμε είναι: «Έλα μωρέ, τα ίδια έκαναν και οι προηγούμενοι»!

Υπάρχουν όμως και δύο άλλες κατηγορίες κυβερνητικών λαθών που, αν και δεν είναι δόλιες όπως η προηγούμενη, είναι εξ ίσου σοβαρές, μιας και έχουν άμεσες ή έμμεσες, δυσμενείς ή καταστροφικές επιπτώσεις στην κοινωνία, στην οικονομία, στην ασφάλεια και στην εξωτερική πολιτική για να αναφέρουμε μόνο λίγους από τους τομείς που μπορεί να επηρεάζονται. Ποιες όμως είναι αυτές;

Μα, η μία δεν είναι άλλη απ’ αυτήν που οφείλεται, αν εξαιρέσουμε τον ανθρώπινο παράγοντα, δηλαδή το πόσο ικανός ή ανίκανος είναι κάποιος ή κάποιοι, στην άγνοια, μερική ή ολική, του βασικού κανόνα για τη λήψη αποφάσεων, δηλαδή το να καθορίζεις επακριβώς ποιό είναι το πρόβλημα ή αν θέλετε, για να χρησιμοποιήσουμε τον ξενικό όρο, όπως αυτός αναφέρεται στα αγγλόφωνα εγχειρίδια σχετικά με την λήψη αποφάσεων, «define the problem»!

Μάλιστα, κυρίες και κύριοι. Τα κυβερνητικά λάθη, ίσως τα περισσότερα, είναι αυτά που οφείλονται στον παραπάνω παράγοντα και αυτό ανεξάρτητα από καλές προθέσεις και το εάν ο σκοπός που απέβλεπαν ήταν καλός. Μάλιστα συμβαίνει σ’ αυτή την κατηγορία των λαθών να προσπαθείς να διορθώσεις ένα λάθος, κάνοντας ένα ακόμα μεγαλύτερο!

Η δεύτερη από την κατηγορία των λαθών αυτών που διαπράττονται από Κυβερνήσεις είναι εκείνη της εμμονής στα ίδια λάθη που διέπραξε ή ίδια ή άλλες προηγούμενες. Και αυτή η κατηγορία έχει συνήθως τα πλέον τραγικά αποτελέσματα.

Γιατί γίνεται… της καλής κυρίας;

Χαρακτηριστικό παράδειγμα της πρώτης κατηγορίας είναι αυτό που παρακολουθούμε να εξελίσσεται μέρες τώρα σχετικά με τους ελεύθερους επαγγελματίες, πιο χαρακτηριστικά αυτούς με τα μπλοκάκια, και τους αγρότες.  Έτσι, βλέπουμε να διαδραματίζονται σκηνές απείρου κάλους, ένα κυριολεκτικά «αλαλούμ», σχετικά με τις εισφορές που πρέπει να καταβάλουν οι ελεύθεροι επαγγελματίες που χρησιμοποιούν μπλοκάκια και οι εργοδότες τους, βλέπουμε τους ελεύθερους επαγγελματίες γενικότερα να αποδέχονται, εκόντες, άκοντες, ότι ένας είναι ο εχθρός… το κράτος(!) και να αναζητούν, συνολικά πλέον, διέξοδο και σωτηρία στην φοροδιαφυγή,  τους δε αγρότες να κλείνουν τους δρόμους και να γίνεται... της καλής, αλλά τόσο αδικημένης κοινωνικά, κυρίας.

Το κωμικοτραγικό είναι ότι τα παραπάνω συμβαίνουν γιατί οι αρμόδιοι, ανάλογα σε ποιόν τομέα ανήκουν, μπλέξανε την επιδίωξη για εισφορές για συντάξεις και την παροχή ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, εισφορές που να είναι τέτοιες ώστε θα δώσουν το φιλί της ζωής στα θνήσκοντα Ασφαλιστικά Ταμεία (ένα  Ταμείο – ΕΦΚΑ- πλέον), με την επιδίωξη για φορολόγηση, ταυτόχρονα με καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, των κοινωνικών εκείνων ομάδων που, ας μην κρυβόμαστε δεν είναι και από τις πλέον συνεπείς, για να το πούμε εύσχημα, στις σχετικές τους υποχρεώσεις.

Έτσι, φτάσαμε από το ένα άκρο στο άλλο, με κατάργηση του αφορολόγητου, με προκαταβολή φόρου 100% για το επόμενο έτος, με τέλος επιτηδεύματος, με αυξημένη ειδική εισφορά αλληλεγγύης, με τεκμήρια διαβίωσης, με ΕΝΦΙΑ και γενικά με οτιδήποτε θα μπορούσε να ονοματιστεί με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο, αρκεί να ξελαφρώνει τις τσέπες εκείνων στους οποίους τα μέτρα αυτά απευθύνονται. Βέβαια, δεν πέρασε καν από το μυαλό όλων αυτών των αρμοδίων αυτό που λέγεται σε ανάλογες περιπτώσεις: «Με συγχωρείτε, μήπως ψάχνετε για μαλ……!».

 Τώρα, αν στα παραπάνω προσθέσετε και την εισφορά για σύνταξη και ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, ανεξάρτητα του ότι το ύψος της, αντικειμενικά, δεν είναι υπερβολικό, εάν βέβαια κανείς θέλει να λαμβάνει μια αξιοπρεπή σύνταξη για 15 περίπου χρόνια, καταλαβαίνεται ότι αυτό ήταν το κερασάκι στην τούρτα και η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι. Έτσι, φτάσαμε να γίνεται, όπως αναφέραμε και προηγουμένως, της… καλής κυρίας!

Μπορεί να διορθωθούν λάθη σαν τα παραπάνω;

Για αυτά που μόλις αναφέραμε, δικαιολογημένα πιστεύω, θα είστε έτοιμοι να ρωτήσετε: που κολάει το «define the problem»; Θα σας πω. Όταν ψάχνεις να βρεις τι θα κάνεις με ένα πρόβλημα, όταν μάλιστα αυτό είναι οικονομικό ή κοινωνικό, δεν κοιτάς να θεραπεύσεις τα συμπτώματα του μόνο. ‘Όλες αυτού του είδους οι λύσεις είναι ευκαιριακές και πολλές φορές, αν παραταθούν, αφήνουν το πρόβλημα να θεριέψει και να γιγαντωθεί και τότε τα πράγματα είναι πράγματι δύσκολα. Αυτό που κοιτάς είναι να βρεις τη ρίζα του κακού και στη προκειμένη περίπτωση αυτή δεν είναι άλλη από το να λάβεις όλα εκείνα τα μέτρα που εμποδίζουν να έρθει η περίφημη, αλλά τόσο άπιαστη, Ανάπτυξη.

Παράλληλα όμως πρέπει να καθιερώσεις και ένα φορολογικό σύστημα που να είναι δίκαιο, απλό, και σταθερό, ένα φορολογικό σύστημα που ενώ δεν θα εμποδίζει την Ανάπτυξη, ταυτόχρονα θα εμποδίζει την φοροδιαφυγή. Τότε κανείς δεν θα έχει το θάρρος να σου πει ότι αυτός δεν πρέπει να πληρώνει και το κυριότερο ότι στραγγαλίζεις την οικονομία. Γιατί στην περίπτωση της τελευταίας ισχύει πάντοτε αυτό που λέγεται: «Εάν δεν ξέρεις καλό σημάδι, σοφό είναι, τουλάχιστον να μην πυροβολείς τα πόδια σου!»

Τότε λοιπόν, αν γινόντουσαν τα παραπάνω, θα βλέπαμε αν θα υπήρχαν διαμαρτυρίες από τις παραπάνω τάξεις και για τις εισφορές για το συνταξιοδοτικό, όταν μάλιστα η ασφαλιστική εισφορά των μισθωτών μαζί με τη συμμετοχή των εργοδοτών τους φθάνει το ασύλληπτο ύψος του 40% ή και περισσότερο των μικτών τους αποδοχών!

Και μιας και αναφερθήκαμε  στο συνταξιοδοτικό και τις σχετικές εισφορές τα πράγματα, όσο και αν σας φαίνεται περίεργο, είναι πιο απλά. Κατ΄ αρχάς όμως θα πρέπει να ξεκαθαριστούν το εάν το θέμα της Υγείας είναι κοινωνικό αγαθό, το πως αυτή πρέπει να διασφαλίζεται και με ποιους όρους πρέπει να παρέχεται.

Η παροχή όμως συντάξεων δεν μπορεί να μην έχει σχέση με τις εισφορές που κατέβαλαν οι ασφαλισμένοι, εφόσον βέβαια αυτές δεν έχουν χρησιμοποιηθεί για αλλότριους, ξέρετε πια εσείς, σκοπούς, με εξαίρεση όμως ειδικών αλλά εκ των προτέρων καθορισμένων περιπτώσεων όπου πρέπει να συνδράμει το Κράτος από κοινού με το Ασφαλιστικό Ταμείο. Αν ισχύσει αυτό, τότε όποιος διαμαρτύρεται και δεν θέλει να  καταβάλλει ποσά που να δικαιολογούν την σύνταξη που θα θέλει να παίρνει για χρόνια, θα πρέπει να απαντά στο ποιος θα κληθεί να πληρώνει γι΄ αυτήν. Εδώ δεν θα ψάχνουμε να βρούμε ποιος θα πληρώσει το μάρμαρο. Θα το πληρώνει αυτός που το σπάει. Τελεία και παύλα. Απλά πράγματα!

Ο επιμένων (στα λάθη)… ηττάται!

Για την δεύτερη κατηγορία κυβερνητικών λαθών, αυτήν του να εμμένει στα λάθη της, δεν υπάρχει πιο χαρακτηριστικό διαχρονικό παράδειγμα, μιλάμε πλέον για 7 χρόνια κρίσης, από τις διαπραγματεύσεις με τους εκπροσώπους των θεσμών (πολλοί, δημοσιογράφοι, σχολιαστές κλπ., μη θέλοντας να φανούν ότι υστερούν στην αγραμματοσύνη από τους κατ’ όνομα προοδευτικούς, έ, ξέρετε εσείς ποιοί είναι, λένε το απερίγραπτο «διαπραγματεύσεις με τους… θεσμούς», που είναι το ίδιο σαν να λες ότι μιλάς με την… Δικαιοσύνη!).

Έτσι, φτάνουμε πάντα, αφού έχουμε εξαντλήσει όλο τον διαθέσιμο χρόνο (όσοι έχουν έστω και μια μικρή ιδέα από διαπραγματεύσεις ξέρουν πόσο και σε πια πλευρά μετρά αυτός), αφού η οικονομία έχει βαλτώσει και δεν κινείται τίποτε σε αναμονή του τι πρόκειται να γίνει, αφού έχουμε τέλος πάντων διαπραγματευτεί… σκληρά και φτάσει όχι στο πάρα ένα, αλλά στο ακριβώς, να ξεχνάμε κόκκινες γραμμές, να καταπίνουμε πατριωτικούς λόγους που έχουμε εκφωνήσει στους πάντοτε έτοιμους να χειροκροτήσουν βουλευτές και κοινό μας και να υπογράφουμε άρον – άρον και στα «μουλωχτά» αυτά που ήταν να υπογράψουμε  από την αρχή, επιβαρυμένα όμως με τους σχετικούς… τόκους, έτσι, για να διδάσκουμε και στους επόμενους το μάθημα: «Πώς να επιμένετε, κάνοντας μια… σκληρή διαπραγμάτευση»! Βέβαια, το ποιός τελικά θα πληρώσει τον λογαριασμό είναι άλλο θέμα, γιατί ως γνωστόν στου «κασίδη» το κεφάλι μπορεί κανείς να πειραματίζεσαι άφοβα όσο θέλει.

Υπάρχουν τελικά λύσεις;

Δύσκολα πράγματα μας βάζεις, θα σκεφτείτε. Ίσως, λύσεις όμως, αν κανείς το βασανίσει πραγματικά, γενικά υπάρχουν, αρκεί οι λύσεις αυτές να αγκαλιάζουν το κάθε θέμα απ’ όλες του τις πλευρές και να μην είναι μονόπλευρες και αποσπασματικές, διότι αυτά, μαζί με την αρχή που αναφέραμε προηγουμένως, δηλαδή το να καθορίζεις επακριβώς τη ρίζα του κάθε προβλήματος, πρέπει να είναι τα κριτήρια και οι βάσεις για την επίλυση αυτού του είδους των προβλημάτων, ώστε να μη γίνεται κάθε τόσο, όπως είπαμε, της… καλής κυρίας.

Πάντως, σχετικές προτάσεις στα παραπάνω θέματα, αλλά και στα άλλα που μας απασχολούν και πρέπει να μας απασχολούν, προτάσεις όμως που ξεφεύγουν από την αποτυχημένη πεπατημένη που μας ταλαιπωρεί τόσα χρόνια, προτάσεις που είναι προς τη σωστή κατεύθυνση, σύμφωνα με τα όσα αναφέραμε παραπάνω, και είναι ολοκληρωμένες στον βαθμό που αυτό είναι εφικτό, μπορεί κανείς να βρει στο βιβλίο «Τικ –Τακ», αν βέβαια δεν έχει βαρεθεί να ακούει μόνο κριτικές και τους εκάστοτε αρμοδίους να ανακοινώνουν κάθε τόσο αμφίβολα, ευκαιριακά και, πολλές φορές, μέτρα «του ποδαριού», που όταν δεν τα αποσύρουν, σχεδόν άμεσα, θα παραμένουν κοντά μας για να ταλαιπωρούν εμάς και τη χώρα μας για μικρό ή μεγάλο δυστυχώς διάστημα.